Simon Stevin in Brugge

Wetenschapper uit Brugge

Simon Stevin kwam uit Brugge. Hij werd er in 1548 geboren. Hij verliet deze stad in 1581, waarschijnlijk omdat hij protestant was en de vervolging door het katholieke bestuur toenam. Stevin vestigde zich in Nederland, waar hij een gewaardeerd wetenschapper en raadgever van prins Maurits werd.

Wiskundige en ingenieur

Simon Stevin was een veelzijdig man. Hij schreef het boek 'Tafelen van interest' (1582), waarmee op eenvoudige wijze berekeningen met rente en rente op rente konden worden gemaakt. Nog belangrijker was 'De thiende' (1586), waarin hij decimale breuken introduceerde, en daarmee het rekenen met breuken sterk vereenvoudigde. Simon Stevin schreef ook over astronomie en hij interesseerde zich onder meer voor perspectief, statica, mechanica, koersbepaling op zee en de stemming van muziekinstrumenten. Voor prins Maurits bouwde hij een zeilwagen, waarmee op het strand van Scheveningen hoge snelheden werden gehaald. Simon Stevin diende ook als ingenieur bij het Staatse leger. Hij stelde een lesprogramma samen, bouwde vestingen en gaf advies over de aanpak van belegeringen van steden.

Nationalisme

In de negentiende eeuw stuurde men overal in Europa aan op centralisatie van het gezag. Hierdoor ontstond een golf van nationalisme, dat ook in het straatbeeld tot uiting kwam. Beeldhouwers kregen opdrachten om de volkshelden op een sokkel te zetten. In Nederland kregen in deze jaren Willem van Oranje, Joost van den Vondel, Rembrandt van Rijn, Laurens Janszoon Coster en talloze andere belangrijke historische figuren een beeld in brons of steen.

België

Dit speelde uiteraard ook in België, de staat die zich na de Belgische Revolutie in 1830 van Nederland had afgescheiden. In 1835 vaardigde de Belgische regering een Koninklijk Besluit uit, waarin het oprichten van standbeelden van Belgische historische figuren werd aangemoedigd. De keuze werd echter overgelaten aan het lokale bestuur. De overheid moedigde dit aan met nationale en provinciale subsidies, want er moest nationaal gevoel ontstaan in de nieuwe staat. Standbeelden van helden waar de Belgen trots op konden zijn zouden dit nationale gevoel aanwakkeren en voor eenheid in België zorgen, meende de overheid. Gek was dat niet, want België was eeuwenlang door de Habsburgers geregeerd, kwam na de Franse Revolutie onder Frans bestuur en werd na het Congres van Wenen toegewezen aan Nederland. De bevolking moest na 1830 nog even wennen aan het idee dat men voortaan Belg was. Het nationale gevoel bestond nog niet. Men was in de eerste plaats Antwerpenaar, Mechelaar of Brusselaar. Veel Belgen waren nog nooit buiten hun eigen woonplaats geweest.

Simon Stevinplein

In 1839 bestelde de stad Brugge daarom een standbeeld van Simon Stevin. Dit beeld zou een plek krijgen op het al naar hem genoemde stadsplein in Brugge. Tegen dit mooie voornemen tekende volksvertegenwoordiger Barthélemy Dumortier protest aan. Deze plantkundige uit Doornik betoogde dat Simon Stevin eigenlijk een verrader was, omdat hij prins Maurits in de Noordelijke Nederlanden aan geschut had geholpen dat werd gebruikt om zijn voormalige landgenoten in de Zuidelijke Nederlanden te bestoken.

Verzet

Volgens Barthélemy Dumortier waren echte vrijheidslievende 'Belgen' vijanden van het Staatse leger van prins Maurits. Zij zouden zich toen reeds van het Hollandse juk hebben willen bevrijden. Er ontstond een felle discussie tussen katholieken en liberalen, welke laatsten in die tijd antikatholiek waren en merkwaardig genoeg 'geuzen' werden genoemd. Ondanks dit krachtige verzet is het standbeeld voor Simon Stevin er toch gekomen. De overheid stelde 10.000 frank beschikbaar. De provincie West-Vlaanderen kwam met een subsidie van 2.000 frank.

Barthélemy Dumortier

Het beeld werd in 1847 vervaardigd door de hofbeeldhouwer Eugène Simonis en het kreeg een plaats op het naar Simon Stevin genoemde plein in Brugge.
De man die zo fel streed tegen de plaatsing van het beeld voor Simon Stevin, Barthélemy Dumortier (1797-1878), kreeg na zijn dood zelf ook een standbeeld. Maar in Doornik wordt hij vooral herinnerd als botanicus.

(Dit artikel kwam met hulp van Frits Schetsken tot stand)

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: geschiedenis van België

België

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.