Til Brugman (1888-1958)

Nederlandse schrijfster

De Nederlandse schrijfster Til Brugman schreef klankgedichten gebaseerd op de principes van De Stijl en de dadabeweging. Ze was van 1926 tot 1936 de levensgezellin van de Duitse dada-kunstenares Hannah Höch. Til Brugman schreef in 1935 het werk 'Scheingehacktes'. In 1952 kreeg zij de Marianne Philipsprijs voor haar gehele oeuvre.

Jeugd

Mathilda Maria Petronella Brugman werd op 16 september 1888 geboren in Amsterdam. Til Brugman was de dochter van een welgestelde vertegenwoordiger in wijn. Zij groeide op in een streng katholiek gezin. Hierdoor ontstonden conflicten en daarom werd Til op twaalfjarige leeftijd in een meisjespensionaat geplaatst. Na een korte periode thuis werd Til Brugman uit huis gezet. Ze ging op kamers wonen en werd correspondente vreemde talen. In 1917 verhuisde Til Brugman naar Den Haag. Daar woonde ze samen met de zangeres Sienna Masthoff.

De Stijl

In Den Haag maakte Til Brugman kennis met kunstenaars als Piet Mondriaan. Zij begon klankgedichten te schrijven gebaseerd op de principes van De Stijl. Zij kende onder meer kunstenaars en architecten als Theo van Doesburg, Cornelis van Eesteren, Vilmos Huszár en J.J.P. Oud. Binnen deze kunstbeweging bemiddelde Brugman bij de verkoop van het werk van de kunstenaars. Ook schreef zij enkele vertalingen voor het tijdschrift van Theo van Doesburg.

Hannah Höch

In 1926 leerde Til Brugman de Duitse dadaïste Hannah Höch kennen. Zij leefde ruim negen jaar met haar samen. In 1929 verhuisde ze met haar naar Berlijn. Het burgerlijk familieleven werd het belangrijkste onderwerp van haar literaire werk. Zij schreef honderden gedichten, zowel in het Nederlands als in het Duits, maar deze werden slechts zelden gepubliceerd. Wel verscheen in 1935 in Berlijn de bundel 'Scheingehacktes. Grotesken mit Zeichnungen von Hannah Höch'.

Spanningen

In 1936 gingen Til Brugman en Hannah Höch uit elkaar. In 1939 keerde Til Brugman terug naar Nederland. De nieuwe liefde was de dochter van de Duitse fabrikant Hans Mertineit-Schnabel. Tijdens de Tweede Wereldoorlog moest het tweetal onderduiken toen bekend werd, dat zij hulp hadden geboden aan Joden en verzetsmensen. Deze periode beschreef Brugman in de in 1953 verschenen roman 'Spanningen'.

Chronische nierziekte

Na de oorlogsjaren werd Til Brugman veel aan bed gekluisterd. Ze leed aan een chronische nierziekte. Brugman woonde in een huisje aan de Reeuwijkse plassen. In 1946 verscheen haar debuutroman bij De Bezige Bij: 'Bodem'. Door de katholieke kerk werd de roman als verboden lectuur bestempeld en de uitgever verbrak het contract. Hierdoor bleven de vervolgdelen ongepubliceerd.

Waardering

In 1952 werd Til Brugman onderscheiden met de Novellenprijs van de stad Amsterdam. Ook ontving ze de Marianne Philipsprijs voor haar oeuvre.
Til Brugman overleed op 24 juli 1958 in Gouda. In de gemeente Den Haag werd het Til Brugmanplantsoen naar haar vernoemd.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis

Biografie

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.