Carel Fabritius (1622-1654)

Nederlandse kunstenaar

De Nederlandse kunstschilder Carel Fabritius werd vooral bekend door zijn portretten, genrestukken en schilderijen met een historische achtergrond. Fabritius was een leerling van Samuel van Hoogstraten en Rembrandt van Rijn. Aan zijn veelbelovende loopbaan kwam een plotseling einde door de buskruitontploffing in 1654 in Delft.

Jeugdjaren

Carel Fabritius werd op 27 februari 1622 gedoopt in Middenbeemster. Zijn vader was schoolmeester en koster in de net drooggelegde Beemster. Zijn vader werkte bovendien als schilder. Het is daarom niet vreemd dat behalve Carel ook zijn twee broers kunstschilder werden. Barent Fabritius werkte in Amsterdam. Johannes Fabritius werkte als kunstschilder in Hoorn. Carel trad in 1641 in het huwelijk met zijn buurmeisje Aeltge van Hasselt. Het paar vestigde zich in Amsterdam, waar Carel op 19-jarige leeftijd in de leer ging bij Rembrandt van Rijn.

Tegenslag

Met zijn fenomenale en vlotte penseelvoering was hij de meest begaafde leerling van Rembrandt en zijn subtiele lichtweergave zou later Johannes Vermeer beïnvloeden. Fabritius ontwikkelde zich snel, maar zijn persoonlijke leven was niet erg gelukkig. Fabritius verloor twee kinderen en daarna in 1643 zijn echtgenote bij de bevalling van het derde kind. Hij keerde terug naar Middenbeemster.

Invloed van Rembrandt

De invloed van Rembrandt is duidelijk zichtbaar in een vroeg werk als 'De Opwekking van Lazarus' van Carel Fabritius. De invloed is onder meer te zien in de dramatische licht-donkerwerking, de brede penseelvoering en het warme coloriet. Sommige werken van Fabritius werden lang toegeschreven aan Rembrandt. Later in Delft ontwikkelde hij een geheel eigen stijl. Het gevoel voor atmosferische effecten en de weergave van het heldere daglicht zijn de belangrijke elementen in zijn werk. Fabritius had een uitstekend gevoel voor compositie, waardoor hij een belangrijk vernieuwer mag worden genoemd.

Delft

Fabritius vestigde zich omstreeks 1650 in Delft, waar hij voor de tweede keer in het huwelijk trad. Zijn tweede echtgenote, Agatha van Pruyssen, was een weduwe uit Delft. In 1652 schreef hij zich in bij het Sint-Lucasgilde. In Delft werd zijn palet lichter. Met subtiele gradaties van grijzen en okerkleuren slaagde hij er als geen ander in om licht en atmosfeer weer te geven.

Buskruitontploffing

Aan zijn veelbelovende loopbaan kwam een plotseling einde. Carel Fabritius was één van de slachtoffers van de grote buskruitontploffing op 12 oktober 1654 in Delft. Bij deze Delftse donderslag werd een groot deel van de stad verwoest, waaronder het atelier van Fabritius, waardoor ook zijn onverkochte schilderijen verloren gingen. De kunstenaar werd slechts 32 jaar oud. Fabritius genoot toen al grote faam als een van de beste kunstenaars van zijn tijd.

Zeldzaam

Schilderijen van Carel Fabritius zijn uiterst zeldzaam: slechts een vijftiental schilderijen is bewaard gebleven. De buitengewone kwaliteit van deze schilderijen maakt Fabritius tot een van de ware 'groten' van de Hollandse zeventiende-eeuwse schilderkunst. Als Carel Fabritius een langer leven was gegund, zou zijn roem vandaag de dag misschien wel even groot zijn geweest als die van zijn Amsterdamse leermeester Rembrandt van Rijn of zijn stadgenoot Johannes Vermeer.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Kunstbegrip en Kijken naar Kunst als u meer wilt weten over kunstenaars en kunststromingen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis

Biografie

Met 'Uit de kunst' van Ruud van Capelleveen komt u veel te weten over belangrijke kunststromingen en kunstenaars. De auteur koos interessante voorbeelden. De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake. 'Uit de kunst' is een gevarieerde bundel over kunst en kunstenaars.
Uit de kunst

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.