Maksim Gorki (1868-1936)

Russische schrijver

De Russische roman- en toneelschrijver Maksim Gorki was een populaire schrijver in de communistische periode. De schrijver heeft nog kunnen meemaken dat zijn geboortestad zijn naam kreeg: van 1932 tot 1990 werd Nizjni Novgoro naar Gorki, de schrijver van het proletarische leven genoemd.

Jeugd

Maksim Gorki werd op 28 maart 1868 geboren in Nizjnij Novgorod als Aleksej Maksimovitsj Pesjkov. Hij werd bekend als schrijver van korte verhalen, romans en toneelwerken. Na de dood van zijn vader, werd Gorki door zijn moeder verlaten. Op zijn elfde moest hij al op eigen benen staan en hield zich in leven als bordenwasser en bakkersknecht. Hij had allerlei baantjes, voordat hij van zijn pen kon leven.

Eerste boeken

In 1898 publiceerde hij twee verhalenbundels. Een jaar later verscheen de roman 'Foma Gordeyev'. Dankzij de opbrengsten van deze boeken werd hij in staat gesteld om een eigen uitgeverij op te richten. Hij werd lid van de socialistische partij en droeg in financieel opzicht veel bij aan deze politieke partij.

Politieke inzichten

Zijn politieke inzichten zijn ook goed merkbaar in de toneelstukken als 'Na Dne' (1902) en 'Meshchane' (1901). Deze stukken vielen niet in de smaak bij de machthebbers en men werkte hem zoveel mogelijk tegen. In 1905 werd hij gearresteerd, maar werd wegens de vele protesten weer snel vrijgelaten. Gorki reisde naar de Verenigde Staten van Amerika, waar 'Mat' (1906) ontstond. Vervolgens reisde hij door naar Italië. In 1913 keerde hij terug naar Rusland.

Ondersteunde behoeftige schrijvers

Na de revolutie ondersteunde hij behoeftige schrijvers. Hij bood ze voedsel, onderdak en een plekje om te schrijven. Hij bracht vervolgens veel tijd door in het buitenland, maar bleef verhalen, romans en toneelstukken schrijven.

Onder de mensen

Maksim Gorki was in 1907 de auteur van het eerste boek waarin een Russische fabrieksarbeider als held de hoofdrol speelde: 'De moeder'. Gorki was een ook opvoeder. Hij beschreef hoe de mens was en gaf aan hoe de mens zou kunnen zijn. Hierdoor doet zijn werk nu erg gedateerd aan. 'Kinderjaren' (1912), 'Onder de mensen' (1914) en 'Mijn universiteiten' (1922) zijn autobiografisch en geven een goed beeld van het leven in Rusland voordat de revolutie van 1917 alles veranderde. Deze uitgaven verschenen in de jaren tachtig van de twintigste eeuw in een Nederlandse vertaling van Maarten Tengbergen.

Russische Schrijvers Bond

Gorki was erg populair in de communistische periode. In 1931 vestigde hij zich weer in Rusland. Zijn geboortestad werd herdoopt in Gorki. Hij werd in 1935 benoemd tot hoofd van de Russische Schrijversbond. Tijdens het eerste congres van deze schrijversbond formuleerde hij de communistische doctrine van het socialistisch realisme. De realiteit moest op herkenbare wijze afgebeeld worden. De hoofdrol in een roman was altijd een positieve held die als voorbeeld kon dienen voor het arbeidersvolk. Deze stroming bleef tot aan het einde van de twintigste eeuw in de communistische wereld in zwang.

Overlijden

Maksim Gorki overleed op 18 juni 1936 in Moskou. Hij stierf onder verdachte omstandigheden. Mogelijk werd hij vergiftigd. De populaire Gorki zou lastig voor Stalin kunnen zijn geworden tijdens de showprocessen, die een onderdeel waren van de Grote Zuivering.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis

Biografie

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.