Jan van Riebeeck sticht Kaapkolonie

VOC op Kaap de Goede Hoop

De Verenigde Oost-Indische Compagnie besloot in de zeventiende eeuw een steunpunt in Afrika te vestigen. Na een mislukte veroveringspoging van het Portugese Mozambique vestigde de VOC een nederzetting op Kaap de Goede Hoop. Jan van Riebeeck zou de kaapkolonie opzetten en leiden.

Bartholomeu Dias

De zuidkaap van Afrika was al in 1487 ontdekt door de Portugese zeevaarder Bartholomeu Dias. Dias noemde het Stormkaap, maar deze naam werd door koning Joao II veranderd in Kaap de Goede Hoop, omdat hij verwachte dat de zeeweg naar India snel gevonden zou worden. De Portugezen bleven de haven van Mozambique gebruiken als pleisterplaats. Pas aan het begin van de zeventiende eeuw werd Kaap de Goede Hoop belangrijk, toen de Engelsen en de Nederlanders de plaats aandeden om vers water en voedsel in te slaan. Ook werden er brieven achtergelaten door schepen op de heenreis die door schepen op de terugweg uit de oost werden bezorgd in de Republiek.

Fort

De Verenigde Oost-Indische Compagnie besloot in het najaar van 1650 tot de stichting van een fort op Kaap de Goede Hoop. Jan van Riebeeck werd aangewezen als de toekomstige commandeur. Van Riebeeck voer met een aantal schepen naar Afrika. De Tafelberg kwam op 5 april 1652 in zicht. David de Coninck, de schipper van de Dromedaris, ging op 7 april als eerste aan land. Hij vond enkele brieven, die door de bevelhebber van de Oost-Indische retourvloot was achtergelaten. Later die dag ging ook Jan van Riebeeck aan land om een plek te zoeken waar het fort van de VOC zou verrijzen. De volgende dag begon men met de bouw van de nederzetting.

Tegenslag

Jan van Riebeeck kreeg te maken met veel tegenslagen: de grond was door de maandenlange droogte keihard, de bemanning morde en hij kon slecht opschieten met de aanvoerder van de plaatselijke Hottentotten, die hij als tolk had willen gebruiken. Bovendien bleken de schepen verkeerd te zijn geladen. Maar Van Riebeeck hield vol: op 3 augustus kon het fort worden betrokken.

Herberg van Twee Oceanen

De Nederlandse Kaapkolonie was een verversingsstation. De schepen van de VOC konden hier tussen Nederland en Nederlands-Indië vers water, vlees, wijn, groenten en fruit inslaan. De bemanning kon hier even op verhaal komen: de schepen bleven vaak twee of drie weken liggen in de 'Herberg van Twee Oceanen'. Jan van Riebeeck bleef tot mei 1662 commandeur. Hij werd toen gouverneur van Nederlands-Malakka en later secretaris van de Hoge Regering van Indië. Van Riebeeck overleed in januari 1677 in Batavia.

Kaapkolonie

Het door Jan van Riebeeck gestichte verversingsstation groeide snel uit tot een Nederlandse kolonie. De nederzetting groeide gestaag, hoewel de VOC de commandant verbood om de omgeving te koloniseren. Later zouden Nederlanders zich ook verder in het binnenland vestigen. Het waren vooral boeren die zich in deze Nederlandse streken vestigden. Aan het einde van de achttiende eeuw was de Kaapkolonie al een omvangrijk gebied, maar de VOC heeft niet lang kunnen genieten van de voordelen en inkomsten uit dit gebied. Na de Slag om Muizenberg in 1795 nam Engeland in de kaapkolonie de macht over.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Door de Nederlandse geschiedenis

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland. Deze auteur toont aan dat geschiedenis buitengewoon verfrissend en boeiend kan zijn.
Door de Nederlandse geschiedenis

Lees verder: meer geschiedenis

Hoofdpagina Geschiedenis

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.