Geschiedenis Rode Kruis

Rode Kruis en de Conventie van Genève

Het bloedbad in de Slag van Solferino in 1859 was zo verschrikkelijk, dat het de Zwitserse dokter Henry Dunant aanzette om het Rode Kruis te stichten. Dit effende ook de weg voor de Conventie van Genève. Deze overeenkomst beoogde een zekere mate van menselijkheid in oorlogen te brengen en verleende aan personeel van het Rode Kruis een neutrale status, zodat zij gewonde en zieke soldaten op het slagveld kon helpen.

Humanitaire missie

Het Rode Kruis treedt op in gebieden waar een oorlog of een ramp heerst. Het werk, dat door een leger van vrijwilligers in 175 landen wordt uitgevoerd onder de vlag van het Rode Kruis, brengt tegenwoordig hoop en hulp aan mensen in nood. Het Internationale Rode Kruis is een neutrale en onafhankelijke organisatie met een humanitaire missie.

Solferino

Op 24 juni 1859, tijdens de oorlog tussen Italië en Oostenrijk, was Henry Dunant in Solferino in het Noorden van Italië ooggetuige van de verschrikkingen van de oorlog. Duizenden gewonde soldaten kregen niet de aandacht, die zij nodig hadden. Samen met lokale vrouwen hielp Henri Dunant de gewonde soldaten, door ze iets te drinken te geven of hun wonden te verzorgen.
Dunant kon de verschrikkingen niet vergeten en schreef later een boek over de slachtpartij. "Een herinnering aan Solferino" werd een groot succes in Europa. Het boek werd in vele talen uitgegeven.

Internationale Rode Kruis

Op initiatief van vijf Zwitsers vond in oktober 1863 een conferentie plaats. Aan deze vergadering namen 36 delegaties deel, waaronder 14 vertegenwoordigers van landen. Tijdens de conferentie werden tien resoluties aangenomen. Er zou een internationale stichting worden opgericht, gericht op het verzorgen van gewonde soldaten. Ook werd het symbool van de beweging bepaald: een rood kruis op een witte achtergrond.
Onder het Internationale Rode Kruis vallen ook de verenigingen, die in plaats van het rodekruisteken de rode halve maan als onderscheidingsteken gebruiken (in enkele Islamitische landen) of dat van de rode leeuw (in Iran).
Henri Dunant werd in 1901 onderscheiden door de toekenning van de eerste Nobelprijs voor de Vrede. Het Rode Kruis kreeg de Nobelprijs ook in de jaren 1917, 1944 en 1963.

Johan Basting

De Nederlandse afdeling van het Rode Kruis werd opgericht door Dr. Johan Basting. Deze officier van gezondheid bij de militaire geneeskundige dienst las in 1863 het boek "Een herinnering aan Solferino" van Henri Dunant en werd gegrepen door de inhoud. Later dat jaar ontmoette Basting Dunant in Berlijn. De twee geneeskundigen bleken dezelfde ideeën te hebben over de noodzaak om gewonden beter te verzorgen. Dit zou alleen kunnen als de gewonden een neutrale status zouden krijgen. Terug in Nederland verspreidde Johan Basting de ideeën van Henri Dunant. Hij ontmoette koningin-moeder Anna Paulowna, de moeder van koning Willem III, en bood haar "Een herinnering aan Solferino" aan.

Oprichting Nederlandse Rode Kruis

Het is daarom niet vreemd dat Johan Basting door de Nederlandse regering werd aangewezen om de internationale conferentie in Genève bij te wonen. Basting was evenwel niet gemachtigd iets concreets ter tafel te brengen. Toen andere landen tijdens de conferentie besloten over te gaan tot de oprichting van nationale hulpverenigingen, bleef het stil in de hoek van de Nederlandse afvaardiging. Wel mocht Basting de vooraf afgesproken kwestie over de neutraliteit ter sprake brengen. Tijdens de vergadering werd de basis gelegd voor de oprichting van het eerste verdrag van Genève.
In november 1864 aanvaardde de Nederlandse regering het eerste Verdrag van Genève. De oprichting van het Nederlandse Rode Kruis liet nog even op zich wachten. In 1867 richtte koning Willem III bij koninklijk besluit de hulpverleningsvereniging op. In 1885 kreeg deze vereniging officieel de naam van het Nederlandse Rode Kruis.

Werkzaamheden Rode Kruis

De werkzaamheden van het Rode Kruis werden al snel uitgebreid. De organisatie treedt niet alleen op in oorlogs- en rampgebieden, maar kreeg ook andere belangrijke taken. Een bekend voorbeeld is het schip J. Henry Dunant, waarmee aangepaste vakanties voor gehandicapten worden uitgevoerd. Daarnaast houdt het Rode Kruis zich bezig met welfarewerk, telefooncirkels, assistentie bij bloedafname en opvang van vluchtelingen. In Nederland werken ongeveer dertigduizend vrijwilligers voor het Rode Kruis.
De belangrijkste en meest tot de verbeelding sprekende bezigheid van het Rode Kruis is nog altijd de hulpverlening tijdens rampen. In Nederland hoefde het Rode Kruis gelukkig niet vaak op grote schaal in actie te komen. De Watersnood van 1953 was de grootste ramp waarmee het Nederlandse Rode Kruis werd geconfronteerd. Nederlandse hulpverleners werden echter vaak uitgezonden naar een ramp in het buitenland.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis

Hoofdpagina Geschiedenis

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.