Slotruïne van kasteel Egmond

Egmond aan den Hoef

Van het kasteel van Egmond te Egmond aan den Hoef is niet veel meer over. Gelukkig heeft men de oorspronkelijke fundamenten in het midden van de vorige eeuw opgemetseld en van een beschermende laag voorzien, waardoor we een goed beeld kunnen krijgen van de vorm van een middeleeuws kasteel.

Plattegrond

De ANWB heeft bij de slotgracht enkele informatieborden geplaatst, waarop zeer in het kort wordt aangegeven wanneer het kasteel is ontstaan en hoe de plattegrond er uit ziet. Daarnaast staat een tweede informatiebord met het indrukwekkende en kleurrijke familiewapen van een van de belangrijkste bewoners van het kasteel, Lamoraal, graaf van Egmond. Behalve de wapens van Egmond en Arkel, bevat het wapen ook de leeuwen van Gelre en Gulik. De eerste twee wapenonderdelen zijn die van de voorouders van Lamoraal van Egmond. De wapens van Gulik en Gelre tonen de familiebanden van het geslacht met de befaamde Karel van Gelre, die immers ook een van Egmond was.

Lamoraal van Egmond

Lamoraal van Egmond was het trieste lot beschoren de geschiedenisboekjes te halen door zijn onthoofding, samen met Horne, in Brussel in 1568. Hij was trouw geweest aan Spanje en zijn katholieke geloof; hij trachtte voortdurend beide partijen, Filips II en de Nederlandse edelen, met elkaar te verzoenen. Hij vertrouwde echter te veel op Alva en liet zich wat al te gemakkelijk door diens mannen gevangen nemen. Daarop werd hij een kopje kleiner gemaakt. Dat deze terechtstelling het doel, het verzet van Oranjegetrouwen tegen de Spaanse overheersing te breken, niet is gelukt, weet vrijwel een ieder, dankzij de Tachtigjarige Oorlog.
Triest genoeg, was het gevolg van deze oorlog dat het slot van Egmond in 1573 met de grond gelijk werd gemaakt. Niet door de Spanjaarden, maar in opdracht van Willem van Oranje, die bang was dat het kasteel anders in handen van de Spanjaarden zou vallen.

Abdij van Egmond

De abdij van Egmond werd in de twaalfde eeuw gesticht door de heren van Egmond. De kloosteroverste stelde Berwout van Egmond aan als rentmeester van de Abdij, die een hoeve ging bewonen bij Egmond. Deze hoeve bouwde hij uit tot een versterkte woning. Dat was niet tot genoegen van de kloosteroversten. Er ontstond een strijd tussen hen, die er in resulteerde dat het kasteel werd verwoest. Het werd echter weer opgebouwd in de vorm van de ringburcht, waarvan wij nu de fundamenten nog kunnen terugzien. Ter vervanging van deze ringburcht werd tegen het einde van de dertiende eeuw de nieuwe vierkante burcht gebouwd.

Twee kastelen

Er is bij het slot van Egmond dus eigenlijk sprake van twee kastelen. Het oudste is de vrijwel ronde burcht in het noorden van het huidige burchtterrein, die zoals we zagen een voorganger heeft gehad. De nieuwe vierkante burcht werd zuidelijk van de ronde burcht gebouwd. De vierkante donjon dateert uit het eind van de dertiende eeuw, maar de uitbreiding daarvan tot een vierkante burcht met een grote, rechthoekige voorburcht dateren uit de veertiende tot de zestiende eeuw. Van dit alles zijn dus alleen de fundamenten van de beide burchten bewaard en een steenklomp van een toren van de voorburcht.

Ligging slotruïne van Egmond

Door financiële problemen werd de staat in de zeventiende eeuw eigenares van de burchtresten. Later kwam het burchtterrein met de resten weer in het bezit van de van Egmonds en nog weer later in andere handen. In 1798 werd de burcht voor sloop verkocht, waarop in de jaren daarna vrijwel alles bovengronds verdween.
De ruïne is niet moeilijk te vinden. Ze ligt aan de noordkant van het dorp Egmond, oostelijk van de oude kerk en is vrij toegankelijk.

Kasteel Egmond

In Egmond aan den Hoef in Noord-Holland liggen de resten van het eens vermaarde kasteel dat Egmond genoemd werd. Hier resideerden eens de heren, later graven van Egmond. Het kasteel dateert uit de twaalfde eeuw.
Kasteel Egmond

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. De slotruïne van Kasteel Egmond komt ook voor in onze uitgave Kastelen in Nederland 7.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Literatuur

Kastelen in Nederland, uitg. ANWB, 1973.

Drs. R.H.J. Klok, Archeologisch reisboek voor Nederland, Haarlem, 1977.

Mr. J.W. Groesbeek, Middeleeuwse kastelen van Noord-Holland, hun bewoners en bewogen geschiedenis, Rijswijk, 1981.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.