Kasteel Groot Poelgeest bij Koudekerk aan den Rijn

Machtig slot

Van het kasteel Groot Poelgeest bij Koudekerk aan de Rijn, dat ook wel Huis te Horn wordt genoemd, is niet veel meer over. De plaats, waar het kasteel ooit heeft gestaan is nog min of meer zoals die in het verleden was. Op de plaats waar de Luttike Rijn in de Oude Rijn uitmondt, ligt nog een eiland, waarop het vroeger zo machtige slot heeft gestaan. Op dit eiland staat, als enige overblijfsel van het vroeger grote kasteel, een achthoekig torentje, dat een rest is van het vroegere poortgebouw.

Geschiedenis

Het kasteel is al erg oud, want het heeft nog een ronde plattegrond. De stichtingsdatum is niet bekend, want alle papieren verbrandden met het kasteel in 1415. Het wordt echter al in 1326 vermeld, want toen vestigde Dirk van Poelgeest zich er. Dirk had twee zonen, die in de Hoekse en Kabeljauwse twisten werden betrokken, als aanhangers van de Hoeken. Willem van Beieren belegerde het slot Groot Poelgeest gedurende twee jaar, maar dat was vergeefs, want het slot doorstond de belegering.

Roerige tijden

In de loop van de eeuwen werd Groot Poelgeest verschillende malen met de grond gelijk gemaakt. In 1417 werd de burcht veroverd en geheel vernield. Men bouwde de burcht echter weer op, maar in 1489 herhaalde de geschiedenis zich. Opnieuw werd het slot echter opgebouwd. Een eeuw later werd het kasteel bezet door Spaanse troepen, die er danig hebben huis gehouden, want na hun vertrek bleek het kasteel onbewoonbaar.
Maar ook nu weer werd Groot Poelgeest gerestaureerd. Het kreeg bij deze gelegenheid een overdekte brug met twee achthoekige poorttorens. Daarvan is er nu nog één over. Van het kasteel Groot Poelgeest zijn veel prenten uit het verleden aanwezig, zodat goed bekend is hoe het slot er destijds heeft uitgezien. Op het infobord aan de weg is een fraaie tekening afgebeeld.

Verwarring

Er is in het verleden onder historici veel verwarring geweest rond het kasteel Groot Poelgeest. Er is in Koudekerk aan de Rijn nog een huis Poelgeest, dat Klein-Poelgeest wordt genoemd. Dit huis werd in de veertiende eeuw door Jan van Poelgeest gebouwd, een broer van de hier eerder vermelde Gerrit. Dit huis werd in 1832 afgebroken. Maar in Oegstgeest was nog een huis Poelgeest, en wel Oud-Poelgeest. Men name met dit huis ontstond in het verleden veel verwarring. Het zou kunnen dat dit Oud-Poelgeest oorspronkelijk het stamhuis was van de familie van Poelgeest, maar dat is allerminst zeker. De oudst bekende familie die Oud-Poelgeest bewoonde heette Van Alkemade en daarom werd Oud-Poelgeest ook wel Alkemade genoemd.
Het Kasteel Groot Poelgeest wordt ook wel Huis te Horn genoemd.

Restauratie

De laatste toren van het kasteel werd in 1933 grondig gerestaureerd en dat werd in 1981 nog eens overgedaan. En zo zien we nu nog een schamel, maar in redelijke staat verkerend, restant van een kasteel dat er eens zo indrukwekkend heeft uitgezien.

Ligging

Enige indruk krijg je van het vroegere slot als je de tekening op het ANWB-informatiebord bekijkt, die langs de weg is opgesteld voor het voormalige kasteeleiland, waarop nu het torentje nog te zien is. Als je je omdraait, zie je aan de overzijde van de weg nog een restant van het vroegere kasteel. Dat is het koetshuis van kasteel Groot Poelgeest; dit koetshuis dateert echter pas uit 1648. De kasteelrestanten liggen enkele honderden meters ten oosten van de kerk aan de Dorpsstraat te Koudekerk aan de Rijn.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. Kasteel Groot Poelgeest bij Koudekerk aan den Rijn komt ook voor in de door Ben Hendriks geschreven uitgave Kastelen in Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kastelen in Nederland

Over elk kasteel in Nederland kan Ben Hendriks een bijzonder verhaal vertellen. De meeste kastelen hebben een bijzondere bouwgeschiedenis of werden bewoond door een markante edelman. Zo beschrijft Ben Hendriks in zijn artikel over het verdwenen kasteel in de gemeente Bronckhorst over de heren van Bronkhorst en worden de graven en hertogen van Gelre genoemd bij de beschrijving van kasteel Rosendael.
Kastelen in Nederland

Literatuur

Kastelen in Nederland, uitgave ANWB, 1973, 11e druk.

Drs. Ingrid Moerman, Het kasteel Oud-Poelgeest, NKS/ANWB, 1977 (deel VIII uit de serie Nederlandse kastelen, Jos Stöver (red.), Kastelen en buitenplaatsen in Zuid-Holland, Zutphen, 2000.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.