Havezate Havixhorst in De Wijk

Statig edelmanshuis in Drenthe

In De Wijk in Drenthe staat de statige Havixhorst, een edelmanshuis dat jarenlang in het bezit is geweest van de familie De Vos van Steenwijk. De eerste van zijn familie, die de Havixhorst in bezit heeft gehad, kocht het huis van de in financiële moeilijkheden verkerende familie van Munster. Dat was Johan de Vos van Steenwijk, die in 1658 aan de Van Munsters de erve Ibinge in Echte overdroeg en daar bovenop een som geld betaalde voor het bezit van de Havixhorst. Voor de Van Munsters een niet onvoordelige ruil. Tot 1956 zou het landgoed De Havixhorst in het bezit van de familie De Vos van Steenwijk blijven.

Reijnold van den Clooster

De eerste bekende eigenaar van de Havixhorst was echter Reijnold van den Clooster, die in 1371 eigenaar van de Havixhorst bleek te zijn. Hoe hij aan het landgoed is gekomen is niet geheel zeker, maar vermoedelijk bracht zijn vrouw Margarete het huis mee in haar huwelijk.

Visrecht

Het goed de Havixhorst bezat het recht op het vissen in de Reest, een riviertje dat juist ten zuiden door het landgoed stroomde. In deze akte uit 1458 werden afspraken vastgelegd tussen de abt van het klooster Dikninge en de heer van de Havixhorst. Uit deze akte blijkt hoe die visrechten verdeeld waren.

Van den Clooster

De familie Van den Clooster was in Drenthe een bekende familie, want zij bezaten verschillende aanzienlijke huizen. Maar toch kleefde er op een bepaald moment een smet aan de familie, want de Etstoel bevond Reinold van den Clooster schuldig aan doodslag. Reinold verbleef de laatste zes jaren van zijn leven buiten Drenthe om zich aan het vonnis van de Etstoel te onttrekken. Zijn zoon Reinold overleed slechts enkele jaren later. Via vererving kwam de Havixhorst daarom in het bezit van de familie Van Munster, maar deze familie verkeerde al snel in financiële problemen en moest de Havixhorst verkopen, zoals hiervoor al werd vermeld.

Johan de Vos van Steenwijk

Toen Johan de Vos van Steenwijk de Havixhorst in zijn bezit kreeg, bestond het huis uit drie bouwdelen, die van voren naar achteren steeds groter werden. Uit een tekening van Cornelis Pronk uit 1732 is dat heel goed te zien. Het tweede deel heeft een trapgevel, maar daar torent het derde deel nog bovenuit. Op de tekening is achter het derde deel zelfs nog een kleine aanbouw te zien. Een aaneenschakeling van verschillende gebouwen.

Ridderschap

Een kleinzoon van Johan, Reint, wilde zich graag laten verschrijven in de Drentse Ridderschap, maar hij was nog te jong. Daarom liet hij de datum waarop hij was gedoopt, 7 april 1684, in het doopboek van Vollenhove grondig doorhalen. Hij beweerde daarna dat hij al op 7 april 1678, dus zes jaar eerder, geboren zou zijn. Hoewel zijn vader pas een jaar later getrouwd was, ondersteunde hij toch het verzoek van zijn zoon aan de Ridderschap waarna zijn zoon inderdaad werd verschreven.

Jan Arent Godert

In 1743 trad een van de volgende leden van de familie De Vos van Steenwijk, Jan Arent Godert, in het huwelijk met Gertruid Agnes van Issselmuden. Jan Arent Godert zal een rijk man zijn geweest, want hij liet tien jaar later het oude huis afbreken. Hij bouwde het huis, zoals wij dat nu kennen. Het vierkante huis bestond uit drie verdiepingen. Voor het huis zijn links en rechts twee bouwhuizen gebouwd, die met een verbindingsmuur aan het huis zijn verbonden. Boven op de voorgevel liet Jan Arent Godert een prachtig alliantiewapen aanbrengen, waarmee hij en zijn vrouw onder de aandacht blijven van de bewoners en bezoekers van het huis. Het gecombineerde wapen bevat de wapens van De Vos van Steenwijk en Van Isselmuden, als ook het jaartal 1753.

Bejaardentehuis

Toen de laatste van de, vrijgezelle broers De Vos van Steenwijk, die de Havixhorst bezat, in 1956 overleed, vererfde het huis op enkele achternichten, de gezusters Van Mourik. Zij verkochten het huis en de Havixhorst werd een bejaardentehuis.

Stichting het Drentse Landschap

In 1981 werd de havezate gekocht door de Stichting het Drentse Landschap, waarmee de toekomst van de oude havezate werd veilig gesteld. Het huis werd geheel gerestaureerd. Sindsdien wordt de Havixhorst geëxploiteerd als een luxe hotel-restaurant, waar het goed toeven is. Dat bewijzen ook de ooievaars, die een aantal jaren geleden bezit hebben genomen van één van de schoorstenen van het huis en ieder jaar weer terugkomen.

Ligging Havixhorst

De havezate de Havixhorst ligt in het zuiden van Drenthe in de plaats De Wijk. Het huis ligt aan een binnenweg, de Schiphorsterweg, die van De Wijk naar Schiphorst en verder naar Meppel leidt. Van de weg af is het De Havixhorst zeer goed te zien.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. Havezate Havixhorst is opgenomen in Kastelen in Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kastelen in Nederland 4

Dit vierde deeltje in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks bevat een aantal interessante kasteelbeschrijvingen. In dit deel staan een groot aantal kastelen uit Limburg, zoals Amstenrade, Borgharen, Eijsden, Neercanne en Valkenburg en andere pareltjes uit andere delen van het land, zoals Gelderland, Noord-Holland en Groningen.
In Kastelen in Nederland 4 van Ben Hendriks staan dertig interessante kastelen.
Kastelen in Nederland 4

Literatuur

J. Bos e.a. (red.), Huizen van stand, Geschiedenis van de Drentse havezaten en andere herenhuizen en hun bewoners, Meppel, 1989.

Herma Kamphuis, Groninger borgen en Drentse havezaten, Zutphen, 1995.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.