Kasteel Kleverburg

Kasteel in de Ooijpolder

Ten zuiden van de Waal, vanaf de aftakking uit de Rijn naar Nijmegen, ligt het gebied dat wordt aangeduid met de Ooijpolder. Het oostelijk deel van deze polder grenst in het zuiden aan de Bondsrepubliek Duitsland. De Ooijpolder is een smalle strook grond met wisselende breedte tussen de Waal, de Duitse grens en het Meer, een waterloop, die vanuit Duitsland bij Nijmegen in de Waal uitmondt. Op het smalste gedeelte ligt de Waal hier slechts anderhalve kilometer vanaf de Duitse grens. Op deze plaats ligt het huidige dorpje Erlecom.

Waal

Tot de zestiende eeuw liep de Waal zelfs langs de Duitse grens en lag het dorpje Erlecom in de Betuwe, waar het deel uitmaakte van de gemeente Gendt. Toen werd er aan de zuidzijde van de Waal een dam aangelegd, waardoor de grote bocht van de Waal naar het Zuiden werd afgedamd en de loop van de Waal meer naar het noorden werd verlegd en wat meer werd 'recht' getrokken. Op moderne kaarten is deze oude situatie nog goed te herkennen aan de ligging en de vorm van de landerijen in dit gebied. Maar ook op het hier afgebeelde fragment van de kaart van Kuiper uit 1866 is dit goed te zien.
Ten zuiden van de Waal aan de westzijde van het punt van de afsnijding van de oude Waalarm lag in vroeger dagen de Kleverburg, die tot de Waalafsnijding ook ten noorden van de Waal lag. Na de afsnijding van de Waal kwam dit kasteel ten zuiden van de Waal te liggen, dicht bij de Waaldijk. Na enkele doorbraken van de Waaldijk, waarbij alle huizen in Erlecom wegspoelden, kwam het slot buitendijks te liggen. Het kasteel was vanaf de dijk via een brug toegankelijk.

Diederik Quadt van Wickradt

De Kleverburg werd in de jaren voor 1600 - toen Erlecom dus nog tot de Betuwe behoorde - gebouwd door Diederik Quadt van Wickradt, die erfdrost van het hertogdom Gelre en het Graafschap Zutphen was. Het kasteel was wel een versterkt huis, maar niet ommuurd. Het lag echter wel in een gracht.
De familie Quadt van Wickradt behield dit drostschap en daarmee ook de Heerlijkheid Erlecom tot het begin van de Franse tijd.

Nieuwe Kleverburg

De buitendijkse ligging was er de oorzaak van dat ook het kasteel uiteindelijk door het Waalwater werd weggespoeld. Ongeveer op deze plaats werd later een boerderij gebouwd die de Nieuwe Kleverburg werd genoemd, maar ook deze boerderij is intussen verdwenen. De naam ging over op een steenfabriek, die tot het midden van de twintigste eeuw nog stenen fabriceerde, maar daarna gesloten werd. De naam wordt nu gedragen door een ter plekke gevestigde manege.
De Kleverburg werd vroeger ook wel Cleverburg of Kleverenborch genoemd. De naam Kleverburg heeft niets van doen met de plaats Kleef (Kleve) in Duitsland. Het eerste deel van de naam is waarschijnlijk een afleiding van het woord klaver, dankzij de vele rijke grasvelden met klaver, die hier in de omgeving te vinden waren.

Waterburcht

Op de prent uit 1639 is goed te zien dat de Kleverburg een grote waterburcht is geweest, die overigens geen belangrijke rol in de geschiedenis heeft gespeeld. Het kasteel was het middelpunt van de heerlijkheid Erlecom. Toen dit plaatsje en het kasteel bezuiden de Waal kwamen te liggen, bleef de heerlijkheid tot na de Franse tijd behoren tot de gemeente Gent. Pas bij de gemeentelijke herzieningen in 1818, toen Nederland was ontstaan, werd Erlecom ingedeeld bij de gemeente Ubbergen.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Literatuur

Schulte, A.G.; Het Rijk van Nijmegen. Oostelijk gedeelte en de Duffelt. De Nederlandse Monumenten van Geschiedenis en Kunst. De Provincie Gelderland. Het kwartier van Nijmegen. Onderdeel IV; 's-Gravenhage, Staatsuitgeverij, 1983.

Eck, Jan van; Historische Atlas van Ooijpolder & Duffelt. Een rivierengebied in woord en beeld; Amsterdam, Uitgeverij Sun, 2005.

Vredenburg, Jan (eindredactie); Kastelen in Gelderland; Utrecht, Uitgeverij Matrijs, 2013.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

In de grootste provincie van Nederland, Gelderland, staat een groot aantal kastelen en adellijke huizen. Deze kastelen zijn nauw verbonden met de Gelderse geschiedenis. Opvallend is ook de grote verscheidenheid. U wordt daar uitvoerig over geïnformeerd in Kastelen in Gelderland. In deze uitgave staan 150 interessante kastelen en landhuizen.
Kastelen in Gelderland


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.