Kasteel Oude Loo in Apeldoorn

Geschiedenis

Zoals zoveel kastelen is kasteel Het Oude Loo waarschijnlijk ook ontstaan uit een boerenhuis. Al in het begin van de vijftiende eeuw stond op de plaats van het huidige kasteel een boerenhoeve. Omstreeks het midden van de vijftiende eeuw slaagde de edelman Gerrit van Rijswijk er in de oude hertogelijke aanspraken op de boerenhoeve uit te schakelen en van het Loo een soort heerlijkheid te maken, een vrij eigen bezit. Hij is waarschijnlijk de bouwer van de eerste versterkingen, die later deel gingen uitmaken van het gehele laatmiddeleeuwse kasteeltje. Kort daarna kwam Het Loo in handen van de bekende familie van de Bentincks.

Johan Bentinck

Johan Bentinck, de zoon van de eerste Bentinck, werd eigenaar in 1502. Hij werd in 1511 door hertog Karel van Gelre aangesteld als jagermeester.
In 1537 droeg Johan 'de Olde' Bentinck zijn huis op aan de hertog van Gelre en kreeg het terug als leengoed. Hiermede verloor hij niet het bezit van het kasteel, maar verzekerde hij zich van steun van de zijde van de hertog als er benauwde tijden voor zijn bezittingen zouden aanbreken. Daartegenover verplichtte hij zich de hertog, als dat nodig was, bij te staan en zo nodig manschappen en paarden te leveren.

Willem III

Na Johan volgden nog enkele Bentincks als eigenaren van Het Loo. Via verschillende geslachten kwam het kasteel Het Loo in 1684 in handen van prins Willem III, de stadhouder van Holland en Zeeland. Zijn bedoeling was het om Het Loo te gaan gebruiken als middelpunt bij te houden jachtpartijen op dit deel van de Veluwe. Al spoedig echter werd het oude kasteel te klein geacht voor de grootscheepse jachtpartijen, die de Oranjes hier hielden. Niet ver van het oude kasteel liet hij in de jaren 1686 - 1688 een nieuw optrekje bouwen, het huidige Paleis Het Loo. Vanaf dat moment werd het middeleeuwse kasteel Het Oude Loo genoemd, een naam, waarmee het kasteel tot op de huidige dag wordt aangeduid.

Franse tijd

In de Franse tijd, die in 1795 begon, werd Paleis Het Loo ingericht als ziekenhuis. Ook het Oude Loo had te lijden van het verblijf van de Fransen in ons land. Het kasteeltje raakte buiten gebruik. Vrijwel de gehele inventaris werd op den duur gestolen, zodat zelfs een nachtwaker moest worden aangesteld om verder onheil te voorkomen, maar die beslissing kwam eigenlijk te laat; het meeste was al verdwenen.

Koning Willem I

Toen de Fransen uit ons land verdwenen waren, werd Paleis Het Loo door koning Willem I voor zijn gezin in gebruik genomen als zomerpaleis. Hij liet de gracht rond het Oude Loo dempen. Hij had grote angst voor water, omdat hem als kind voorspeld was dat hij ooit door het water om het leven zou komen. Pas koningin Wilhelmina, die veel gevoel had voor historische waarden, liet de grachten weer geheel herstellen. Dr. Cuypers, de bekende Limburgse bouwmeester, kreeg opdracht Het Oude Loo geheel te restaureren. Hij kreeg veel kritiek op zijn werk, omdat hij volgens velen het Oude Loo overdreven romantisch in zijn oude glorie had terugbracht.
Na haar troonsafstand in 1948 heeft prinses Wilhelmina, zoals zij toen genoemd wilde worden, in het Oude Loo regelmatig oecumenische bijeenkomsten georganiseerd met, voornamelijk, jonge mensen. Zij was zeer geïnteresseerd in geloofskwesties en stelde het zeer op prijs met mensen van verschillende geloofsovertuigingen te praten en naar hen te luisteren.

Oecumenische bijeenkomsten

In de vijftiger jaren van de vorige eeuw was het Oude Loo wel weer toe aan een nieuwe opknapbeurt. Professor Royaards werd aangezocht om plannen te maken voor een geheel nieuwe restauratie. Hij kwam echter kort na zijn aanstelling bij een auto-ongeluk om het leven. De architect Baron van Asbeck, nam het werk van Royaards over. Hij nam het idee van Royaards om een bewoonbaar huis te maken over en ging aan de slag. Van Asbeck bracht vele veranderingen aan. Vele door Cuypers aangebrachte wijzigingen werden weer ongedaan gemaakt. Eén nieuwe uitbreiding van het kasteeltje is wel wat merkwaardig. Op de binnenplaats is een houten toren aangebracht tegen de zuidgevel. De toren heeft vroeger nooit bestaan, maar de toren kwam er, omdat de brandweer een behoorlijke vluchttrap eiste. Van Asbeck vond, in de gedachtegang van Royaards, dat een stenen traptoren veel te massief zou zijn op deze plaats en daarom werd de traptoren in hout uitgevoerd. Een goede oplossing voor een moderne creatie.

Ligging Oude Loo

Het kasteeltje wordt door de koninklijke familie veelvuldig gebruikt. Vaak worden er bijzondere gasten ondergebracht. De vertrekken op de bovenverdieping zijn dan ook als logeerkamers ingericht.
Het kasteeltje is niettemin, met het mooie park en de doolhof, gedurende een deel van het jaar - het zomerseizoen - toegankelijk voor het publiek. De toegang is mogelijk via de bezoekersingang van Paleis Het Loo, aan de noordzijde van Apeldoorn.

Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Literatuur

F.M. Eliëns en J. Harenberg, Middeleeuwse kastelen van Gelderland, Rijswijk, 1984.

W. Kroon, Thuyss opt Loe, Alphen aan den Rijn, 1997.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland
Oude Loo Dossier

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.