Kasteel Twickel in Delden

Barones van Twickel

De laatste vrouwe van Twickel, Marie Amelie Mechteld Agnes, gravin van Aldenburg Bentinck, barones van Twickel, overleed in september 1975 op het kasteel van Twickel te Delden. Sinds het overlijden in 1936 van haar man, dr. Rodolphe Frédéric baron van Heeckeren van Wassenaer, bewoonde ze kasteel Twickel in haar eentje, want het echtpaar had geen kinderen. Er was uiteraard wel personeel op het kasteel. In april 1953 richtte de barones een stichting op, waarin ze het landgoed en het kasteel onderbracht, om het op die manier te bewaren voor de gemeenschap. Bij haar overlijden bleek, dat de barones onder meer bepaald had dat Twickel in de toekomst bewoond moest blijven.

Christian zu Castell Rüdenhausen

Een Duitse neef van de laatste vrouwe van Twickel, graaf Christian zu Castell Rüdenhausen, werkte bij een Nederlandse bank in Nederland en voelde er wel voor om Twickel te gaan bewonen. Nadat het kasteel voor de nieuwe bewoners in gereedheid was gebracht kwam het gezin naar Delden. In januari 1982 werd het gezin ingeschreven op het gemeentehuis van Ambt Delden. Graaf Christian (1952-2010) was in Nederland getrouwd met een geboren Rotterdamse; het echtpaar kreeg enkele kinderen, zodat er op Twickel ook weer jong leven kwam.

Ontstaansgeschiedenis

Kasteel Twickel is al een oud goed. Op 21 mei 1347 kocht Herman van Twicklo (of Twickel) de Eysinckhof van Berend Hulscher. Waarschijnlijk werd op een andere plaats dan waar de Eysinckhof stond Twickel gebouwd. Sinds die datum is het kasteel nooit meer verkocht. Het ging wel over naar andere families, maar alleen door vererving of door huwelijk. Zo trouwde de laatste erfdochter Agnes in 1537 met Goossen van Raesfelt en kwam dit geslacht als eigenaar van Twickel te boek te staan. De laatste van Raesfelt, die in 1682 stierf, had ook alleen maar dochters. Adriana Sophia trouwde met Jacob Jan van Wassenaer Obdam en zo ging deze familie de scepter zwaaien op kasteel Twickel. In 1831 was de enige dochter van de laatste mannelijke eigenaar van Wassenaer Obdam, Maria Cornelie, in het huwelijk getreden met Jacob Dirk Carel Baron van Heeckeren en daarom kwam het kasteel in handen van de familie Van Heeckeren. Marie Cornelie overleed in 1850. Het echtpaar had geen kinderen, maar Jacob Dirk Carel trouwde opnieuw, nu met Isabelle Antoinette, barones Sloet van Toutenburg. Dit echtpaar kreeg drie kinderen, waarvan de jongste zoon Twickel erfde.

Verbouwingen

Twickel werd in de loop der eeuwen vele malen verbouwd, in 1551 zelfs geheel verbouwd. Het kasteel bestaat uit een hoofdgebouw met een toren op de linkerhoek. Twickel heeft een korte vleugel aan de westzijde en een langere vleugel aan de oostzijde. Tegenover de voorgevel zijn links en rechts van het voorplein dienstgebouwen gebouwd; deze gebouwen worden bouwhuizen genoemd. Over de gracht, tegenover de hoofdingang in de voorgevel ligt een ophaalbrug, die het gehele voorplein afsluit. In het park ten westen van het kasteel ligt een grote oranjerie, waarin de wintergevoelige boompjes en struiken kunnen overwinteren.

Zout

De laatste heer van Twickel liet in het begin van de twintigste eeuw onderzoek doen of er via diepteboringen goed drinkwater naar boven kon worden gehaald. Bij enkele van die boringen bleek dat er zout in de grond zat. Dat leidde tot de vestiging van de Nederlandse Zoutindustrie in Boekelo, een bedrijf dat thans deel uitmaakt van het concern AkzoNobel. Een instructief en alleraardigst streekmuseum in het centrum van Delden houdt de herinneringen aan de vondsten van deze heer van Twickel levend.

Huisarchief

Twickel heeft een opmerkelijk huisarchief. Het archief omvat 180 strekkende meters aan diverse stukken. Hierin zijn zeer bijzondere stukken aangetroffen. Het oudste stuk dat over Twickel gaat is de stichtingsakte uit 1347, maar er is nog een ouder document en wel een schenkingsbrief van Floris IV, waarin hij Hollandse leengoederen schenkt aan Dirk van Wassenaer. Om het archief conform de eisen van deze tijd te bewaren, werd in 1979 een speciale archiefkluis gebouwd, waarin de documenten goed bewaard kunnen worden. Werkelijk bijzondere stukken zijn aangetroffen bij één van de laatste inventarisaties van het archief. Uit de vondst van een manuscript in het archief bleek dat graaf Unico Wilhelm van Wassenaer, heer van Twickel en Weldam (1692-1766) een verdienstelijk componist schijnt te zijn geweest, al had hij daar zelf zijn twijfels over.

Ligging

Kasteel Twickel wordt bewoond en is daarom niet te bezichtigen. Het kasteel met de ophaalbrug en het voorplein is vanaf de toeleidingsweg goed te zien. Het kasteel is te bereiken door vanuit het centrum van Delden de binnenweg te nemen in de richting van Borne. Een eindweegs voorbij de watertoren kunt u de eerste weg naar rechts nemen; na enige honderden meters ligt het kasteel dan aan uw rechterzijde. Het kasteel kan wandelend bereikt worden vanuit het centrum van Delden via een voetgangerstunnel onder de N346.

Activiteiten

De Stichting Twickel organiseert in de loop van het jaar verschillende activiteiten en houdt van tijd tot tijd tentoonstellingen. In het zomerseizoen zijn de fraaie tuinen te bezichtigen; een groot publiek maakt hier gretig gebruik van, want de tuinen en de oranjerie zijn een bezoek meer dan waard. Ook de vernieuwde landgoedwinkel is bij het publiek goed in de smaak gevallen, vooral ook omdat er een aantal zitjes in de winkel is geplaatst, waar men rustig van een kopje koffie of thee kan genieten.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. Kasteel Twickel in Delden komt ook voor in Kastelen in Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kastelen in Nederland

Met de serie 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel.
Kastelen in Nederland

Literatuur

R.W.A.M. Cleverens; Het huis Twickel en zijn bewoners, een adellijke familiegeschiedenis; Oldenzaal/Alphen aan den Rijn, 1981.

Harry Wonink; Twickel, zijn heeren en vrouwen, zijn have en goed; (Enschede), 1986.

Jan Haverkate; Twickel bewoond en bewaard; Zwolle, 1993.

Almanach de Gotha; Londen, 2000.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland
Kasteel Twickel Dossier

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.