Huize Voormeer in Heerenveen

Interessant huis in Friesland

In de achttiende eeuw stond er in Heerenveen een pand op de plaats waar nu Huize Voormeer staat. Het oude huis bestond uit slechts een verdieping met daarboven een zolder. Dit huis werd omstreeks 1755 afgebroken. Of het huis toen al in het bezit was van de familie Heloma en gedurende welke tijd, is niet bekend. We zien het huis op een prent van J. Stellingwerf, uit 1723, enkele tientallen jaren voor de afbraak.

Heloma

Nicolaas van Heloma en Anna Maria de Jong lieten op deze plaats hun nieuwe huis bouwen, dat gereed kwam in 1756. Het werd een fraai huis. In het stucwerk in de hal werden monogrammen verwerkt, die de initialen vormden van de echtelieden. Ook bevindt zich in het huis een schilderij uit 1741 van Nicolaas van Heloma.
De activiteiten van de Heloma's zijn erg belangrijk geweest voor Heerenveen en omgeving, want zij hebben zich sterk bezig gehouden met de exploitatie van het veen in dit gebied van Friesland en op aangrenzend Drents gebied. Ook bekleedden zij belangrijke posten op bestuurlijk en maatschappelijk gebied in Heerenveen.

Indeling

Huize Voormeer bestaat uit een voorhuis en een achterhuis. De hoofdingang is aan de voorzijde. Een statige brede trap voert naar de dubbele voordeur op de hoofdverdieping. Ter weerszijden van de voordeur bevinden zich twee grote vensters. Boven de hoofdverdieping is zich sedert 1830 nog een verdieping waarboven een fraaie kroonlijst werd aangebracht. Daarboven is nog een zolderverdieping, afgedekt door een betrekkelijk laag schilddak.

Grote Zaal

Op de hoofdverdieping aan de achterzijde boven de grote stijlvolle keuken, situeerde men de Grote Zaal. In deze zaal werd een rijk geornamenteerd plafond aangebracht. Op de in marmer gebeeldhouwde schouw werd in stucwerk de godin van de jacht, Diana, afgebeeld. Ernaast zijn twee, ook rijk gestucte nissen aangebracht. Niet alleen de zaal werd rijk bewerkt, ook andere kamers en de hal werden in Lodewijk XV-stijl gedecoreerd. De rechter voorkamer op de hoofdverdieping werd in de negentiende eeuw schitterend behangen. Hiervoor werd goudleer gebruikt, dat ook op enkele andere plaatsen in Friesland aangetroffen kan worden, bijvoorbeeld in het Princessenhof in Leeuwarden en in het stadhuis van Franeker.

Verbouwing

In de jaren 1830 tot 1885 werd Huize Voormeer bewoond door het echtpaar Marcus van Heloma en Maria van Sminia. Zij kregen negen kinderen, waardoor het huis al gauw te klein werd. Daarom lieten zij op het voorhuis een extra verdieping bouwen. De kroonlijst werd herplaats en de dakkapel verdween naar de achterzijde. Bij deze gelegenheid werden ook alle vensters opnieuw uitgevoerd, nu als empire vensters, dat wil zeggen met grotere ruiten, die de veel kleinere ruitjes uit de periode daarvoor gingen vervangen.

Marcus van Heloma

De laatste Heloma, die op Huize Voormeer woonde, was mr. Marcus van Heloma Mzn. Van Heloma was kantonrechter te Heerenveen en voorzitter van de Koninklijke IJsvereniging Thialf. Hij was ook medeoprichter en erevoorzitter van de KNSB. Hij stierf in 1922. Het gevolg was dat het huis tot 1940 leeg stond. De familie Heloma heeft ongeveer drie eeuwen op Huize Voormeer gewoond.

Restauratie

In de jaren 1975 tot 1977 werd een grootscheepse restauratie in Huize Voormeer uitgevoerd. Onder meer werd de originele keuken uit de achttiende eeuw weer in ere hersteld. Dank zij deze restauratie is Huize Voomeer een fraai voorbeeld geworden van een achttiende-eeuws edelmanshuis.

Roodbaard

Om het huis bevindt zich een fraai aangelegde tuin. Deze tuin werd in 2001 door Lucas Pieters Roodbaard ontwerpen. In de tuin achter het huis staat een fraaie zeskantige theekoepel.

Bezoek

Huize Voormeer werd na de restauratie weer particulier bewoond en is daarom niet toegankelijk voor het publiek. Tegenwoordig echter verzorgt de Stichting Voormeerklassiek huisconcerten op Huize Voormeer. Ook zijn er mogelijkheden om een zaal te huren voor lesruimte of repetitieruimte.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Literatuur

Wielinga, R.J.; Langs stinsen, states en andere voorname huizen in Friesland; Baarn, Bosch & Keuning, 1979.

Radetzky, Drs. Rita; Stinzen, staten en buitenplaatsen in Friesland. "Plaatsen van verdediginge als wel tot aangename en gemakkelijke wooningen gebouwd"; Leeuwarden, Stichting Staten en Stinzen, 2018.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.