Kasteel Zandenburg bij Veere

Kasteel in Zeeland

Toen kasteel Zandenburg bij Veere op zijn hoogtepunt was, werd er een prent gemaakt van dit kasteel. We zien op deze tekening een merkwaardige heuvel. Dit is een terp, die beplant is geweest met heggen. Op de top werd een soort prieeltje gebouwd. Op de meeste tekeningen van het kasteel ziet deze terp er een beetje vreemd en vertekend uit. Is dit een terp, die opgeworpen was om een fraai uitzicht te bewerkstelligen, of is hier sprake geweest van een vliedberg, een vluchtberg, die voordat kasteel Zandenberg werd gebouwd, gebruikt werd om er in geval van nood naar te kunnen ontwijken? Of heeft hier de fantasie van de tekenaar ons parten gespeeld?

Veere

Zandenburg werd waarschijnlijk gesticht omstreeks het einde van de dertiende eeuw toen de plaats Veere op Walcheren nog niet eens bestond. Het plaatsje dat bij het gestichte kasteel lag heette Zandijk. Er was in die tijd een geslacht Van Zandijk. Wolfert van Borssele schijnt de stichter van dit kasteel te zijn geweest; wellicht was hij lid van of aangehuwd in de familie Van Zandijk. Het kasteel groeide in de loop der tijd uit tot een groot kasteel, het grootste zelfs van de gehele provincie Zeeland. Het later ontstane stadje Veere lag vrij dicht bij het kasteel. De hoofdingang van de voorburcht lag dicht bij een van de stadspoorten van Veere. Ook aan de stadszijde kwam een directe toegang tot de burcht via de later gebouwde kapel.

Grachten

Zoals we op de prent van Zandenburg in zijn glorietijd omstreeks het midden van de zestiende eeuw kunnen zien, was het kasteel uitgegroeid tot een groot complex, met een voorgebouw met verscheidene torens, een binnenplaats en daarachter nog enkele grote gebouwen. De hoofdingang van Zandenburg was te bereiken via een stenen brug met valbrug voor de poort. Dit was ook het geval bij de voorburcht, die ook met een stenen brug en een valbrug was uitgerust. De toegang tot het kasteel was binnen zijn twee grachten, dus goed beveiligd.

Tachtigjarige Oorlog

Tegen het eind van de vijftiende eeuw was het kasteel nog behoorlijk uitgebreid, zodat het in de zestiende eeuw op het toppunt van zijn glorie was. Maar al spoedig begon het verval. Gedurende de Tachtigjarige Oorlog kwamen er Franse troepen in het kasteel. In die tijd werd de kapel afgebroken en andere gebouwen van kasteel Zandenburg volgden. Afkomend materiaal werd gebruikt voor versterking van de stadsmuren van de stad Veere.

Zandenberg in 1743

Opgravingen

In de achttiende eeuw was er niet veel meer van kasteel Zandenburg over. De laatste resten werden in 1812 door Franse troepen geheel verwijderd. De vrijkomende gronden kregen een agrarische bestemming.
Bij een herverkaveling van de gronden in 1955 kwamen er nog resten van de fundamenten van kasteel Zandenburg te voorschijn, waardoor er enig inzicht werd verkregen in de grootte van de burcht in de zestiende eeuw. Ook uit de eeuwen daarvoor werden nog resten aangetroffen. Helaas was er geen tijd en gelegenheid om meer uitgebreide opgravingen te verrichten, waardoor er altijd vraagtekens over een aantal omstandigheden zullen blijven bestaan.

Zandenburg te Veere

In de buurtschap Zanddijk bij Veere stond in de middeleeuwen het grote kasteel Zandenburg, dat ook wel Sandenburch genoemd wordt. Voordat Veere ontstond was het dorpje Zanddijk er al. Dat dorp dateert uit 1134, maar het eerste kasteel werd pas een eeuw later gebouwd. Wellicht traden in deze periode Heren van Zanddijk op, die later door het geslacht van Borsele werden overvleugeld.
Zandenburg te Veere

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.