Freule Judith van Dorth (1747-1799)

Bewoonster kasteel Harreveld

Een van de markantste bewoonsters van kasteel Harreveld was de orangiste Johanna Magdalena Catharina Judith van Dorth tot Holthuyzen, de Freule van Dorth. De fel Oranjegezinde freule was een van de weinige slachtoffers van de Bataafse Republiek en zij was de enige in Gelderland die daadwerkelijk werd geëxecuteerd.

Oranjerevolutie

De orangist August Robert van Heeckeren van Suideras viel op 14 september 1799 met een kleine troepenmacht vanuit Duitsland het graafschap Zutphen aan. Met deze aanval wilde hij de invasie van de Britten en de Russen in Noord-Holland steunen. De aanval moest een oranjerevolutie uitlokken en de heerschappij herstellen van de gevluchte Willem V van Oranje-Nassau. Van Heeckeren werd bij Bredevoort tegengehouden door tweehonderd man van de Nationale Garde en moest zich terugtrekken.

Arrestatie

Als gevolg van deze mislukte aanval verschenen de soldaten bij kasteel Harreveld bij Lichtenvoorde, waar Judith sinds 1789 samen met haar broer Gerrit woonde. De Oranjevlag wapperde nog op het kasteel van de freule, toen de militairen verschenen. Judith werd gearresteerd en ter dood veroordeeld wegens ondersteuning van de vijandelijke inval en het bedreigen van republikeinse burgers. Judith van Dorth zou met haar koets door Lichtenvoorde en Groenlo gereden hebben om medestanders voor de opstand tegen de Bataafse Republiek te zoeken. Tijdens deze tocht ontstond een conflict met een patriot, die de freule verweet dat de orangisten, vanwege de moord op Fredericus Reesink, bloed aan hun handen hadden. "Wacht maar manneke," zei Judith, "Wij zullen u wel krijgen."

Berechting

Judith werd opgesloten in een tuchthuis in Arnhem. De rechtszaak diende op 5 oktober 1799 voor een militair tribunaal in Winterswijk. De rechtbank bestond vooral uit leken: vijf officieren en onderofficieren van de nationale garde, de drost van Bredevoort en herbergier Willem Passchen. Advocaat Bom uit Lichtenvoorde was de enige jurist. Judith van Dorth werd ter dood veroordeeld.

Executie

Op 22 november 1799 werd zij op een kar geplaatst en naar de Joodse begraafplaats van Winterswijk gebracht, waar alles al in gereedheid was gebracht. Er was een kuil gegraven en er stonden een doodskist en een vuurpeloton klaar, maar de uitvoering van het vonnis ging niet vlekkeloos. De freule werd door enkele kogels geraakt, maar hierbij werden geen vitale lichaamsdelen getroffen. Zij worstelde in het zand liggende, met de angsten en smerten des doods, schreef Cornelis van der Aa. Een van de soldaten vuurde toen een genadeschot en daarbij vatte de japon van de stervende freule vlam. De soldaten blusten het lugubere brandje met water. Freule Judith van Dordth werd na het vertrek van de Fransen herbegraven in de Hervormde Kerk van Lichtenvoorde.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. Freule Judith van Dorth staat ook in de interessante bundel 'Nederland in verleden tijd'.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Nederlandse Kastelen
Kasteel en geschiedenis

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.