Huis Almelo in de negentiende eeuw

Kasteel in Overijssel

Huis Almelo is een echt middeleeuws kasteel. Het werd voor het eerst in 1297 genoemd, toen Egbert van Almelo de verdeling van zijn bezit regelde in zijn testament. In 1593, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, brandde het kasteel in Almelo volledig af. De restanten van Huis Almelo werden door Zeger van Rechteren afgebroken. Hij bouwde op deze plek een nieuw huis, dat voldeed aan de eisen die een moderne edelman in die tijd stelde. Huis Almelo kreeg een imposant uiterlijk met twee vleugels en geglazuurde pannen op het dak. De familie Van Rechteren kon zich veel permitteren. Het interieur werd voorzien van Italiaanse schoorsteenmantels met vergulde omlijstingen. Bij een verbouwing in 1883 werd de middenpartij met zandstenen pilasters en fronton een eind naar voren gebracht. Op de afbeelding van L. Meijer ziet u de situatie aan het begin van de negentiende eeuw.

Verbouwing

Op de meeste foto's ziet u de voorzijde van Huis Almelo. Het kasteel wordt nog altijd particulier bewoond door nazaten van Zeger van Rechteren. Bezoekers worden zelden toegelaten. L. Meijer koos voor een aanblik vanaf de rechterzijde van het hoofdgebouw. Hierdoor zijn de twee uitspringende vleugels en de brug in het midden goed te zien. Boven de ingang is het gekroonde wapen Rechteren Limpurg met hartschild Almelo met twee griffioenen als schildhouders en een banderolle 1883 aangebracht, zegt de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. "Dit wapen vervangt het houten gedenkbord uit 1662, dat in het huis wordt bewaard." In 1883 bracht architect Gerrit ter Riele ook in het interieur belangrijke veranderingen aan. Het stucwerkplafond en de betimmeringen op de deuren werden vernieuwd in de stijl van de neo-rococo. Uit deze tijd dateren ook de marmeren vloer en het smeedijzeren hekwerk in de hal. De bibliotheek kreeg een imposant beschilderd plafondstuk.

Adellijke macht

Huis Almelo kreeg de uitstraling die hoorde bij de macht die de bewoners in het verleden uitoefenden. Zij waren heer en meester in deze regio. De familie Van Rechteren beschikte over veel voorrechten. De heren van Almelo benoemden de koster, de pastoor, de predikant, de schout, de leden van het gerecht, de doodgraver en zelfs de schoolmeester. De heerlijkheid Almelo vormde een zelfstandig rechtsgebied, schreef R.M. Kemperink. "De hoge heerlijkheid werd sinds 1754 beschouwd als een Overijssels leen en viel onder het Overijssels landrecht." De Franse Tijd markeerde het begin van het einde van de bevoorrechte positie van de adel. De nieuwe Grondwet in 1848 en de Gemeentewet van 1851 veranderde veel, maar sommige rechten van de adel - en dus ook voor de heren en vrouwen van Almelo - hielden stand tot in de eerste helft van de twintigste eeuw. Enkele leden uit de familie manifesteerden zich in het politieke leven.

Van Rechteren

De grote verbouwing van Huis Almelo in de negentiende eeuw vond plaats onder Adolf Frederik graaf van Rechteren Limpurg (1827-1902). Zijn zoon Adolph Frederik Lodewijk graaf van Rechteren Limpurg (1865-1935) maakte na zijn studie carrière als diplomaat. Hij werkte in Brussel en was later gezant in Bern. In 1909 werd hij benoemd tot commissaris van de Koningin in de provincie Overijssel. In deze functie heeft hij tot 1925 veel voor zijn streekgenoten betekend. Hij zette zich in voor de wegenaanleg en had een aandeel in de komst van de IJsselcentrale in Zwolle en andere verbeteringen in de elektriciteitsvoorziening.
Deze Adolph Frederik Lodewijk bracht in 1903 aan de noordelijke gevel nog een uitbouw met diensttrappen aan. Later vonden geen wijzigingen van belang meer plaats. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed roemt Huis Almelo. Het huis is van bijzonder cultuurhistorisch en architectonisch belang, onder meer "wegens de vrijwel gaaf bewaarde indeling van het interieur" en de "ensemblewaarde als onderdeel van de buitenplaats".

Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Leven in de delta

'Leven in de delta' is een reis door de tijd en door Nederland. De teksten en de vele foto's verduidelijken veel.
U komt veel te weten door het lezen van 'Leven in de delta'. Ruud van Capelleveen heeft veel geschreven over kastelen, de ontwikkeling van de spoorwegen in Nederland en de Tweede Wereldoorlog. Ook deze onderwerpen zijn goed vertegenwoordigd in 'Leven in de delta'.
Leven in de delta

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Nederlandse Kastelen
Kasteel en geschiedenis

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.