Kasteel Souburg of Slot van Aldegonde

Kasteel in Zeeland

Kasteel Souburg of West-Souburg, dat herbouwd werd onder de naam Aldegonde, stond ooit in Souburg bij Vlissingen. De oudste vermelding van de voorganger van het Slot van Aldegonde dateert uit het midden van de vijftiende eeuw. Hoe lang het kasteel toen al bestond en of dit nog een voorganger had, is niet bekend.

Alblasserwaard

Het is mogelijk dat de heren van Souburg hier al een kasteel in bezit hadden, want deze heren zijn wel bekend. Zij kregen echter posities in Zuid-Holland en concentreerden zich ten slotte in de Alblasserwaard, waar ze zelfs een kasteel hebben laten bouwen. Een mogelijk kasteel in West-Souburg bleek dan ook in handen te zijn gekomen van het geslacht Van Borsele.

Bourgondië

In 1451 trouwde Adriaan van Borsele van Brigdamme op het kasteel te West-Souburg. In 1457 hertrouwde Adriaan met Anna van Bourgondië; dit huwelijk bleef kinderloos. Hij overleed in 1468. Het kasteel bleef daarna jarenlang in de familie van Bourgondië. Van 1509 tot 1517 was Souburg de residentie van de admiraal van Zeeland, Philips van Bourgondië. Philips van Bourgondie, die aanvankelijk admiraal van Zeeland was, werd daarna bisschop van Utrecht. In 1517 werd het kasteel dan ook verkocht en wel aan Jeronimus de Rollé, die baljuw van Veere was.

Tachtigjarige Oorlog

Kort na het begin van de Tachtigjarige Oorlog wordt her kasteel bezet door de watergeuzen. Van hier uit bestookten ze de Spanjaarden, maar ze waren te gering in aantal om werkelijk een vuist te kunnen maken. In 1573 staken de geuzen het kasteel in brand om te voorkomen dat de Spanjaarden er gebruik van zouden kunnen gaan maken. Er bleef niet veel over van het kasteel, een aantal muren stond nog wel overeind.

Marnix van Sint Aldegonde

De erfgenamen van de Rollé verkochten in 1578 de resten van het kasteel aan Marnix van Sint Aldegonde, de latere schepper van het Wilhelmus, die Willem van Oranje zeer was toegedaan. Hij liet het kasteel herstellen en ging het zelf bewonen. In 1583 werd Marnix burgemeester van Antwerpen, maar na de val van Antwerpen keerde hij terug naar zijn kasteel. Maar dat verblijf duurde ook niet lang, want hij werd in 1590 benoemd tot gezant in Frankrijk. Na zijn verblijf in Frankrijk kwam hij niet meer terug naar West-Souburg, maar ging in Leiden wonen. In Souburg werd hij opgevolgd door zijn zoon Jacob. Na het overlijden van haar vader verkocht zijn dochter kasteel Aldegonde aan de stad Middelburg.

Steengracht

Middelburg verkocht het kasteel op haar beurt in 1679 weer en wel aan Isaäk van de Perre, die burgemeester van Vlissingen was. Via zijn nageslacht werd Aldegonde aan Adriaan Steengracht verkocht, die in 1746 heer van Oost- en West-Souburg werd. Adriaan Steengracht liet het kasteel moderniseren. Een nicht, op wie Aldegonde was overgegaan - zij heette Cornelia Jacoba Steengracht, baronesse van der Goltz - erfde de heerlijkheid met het kasteel, maar daarna bleef Aldegonde onbewoond. Tenslotte werd het voor afbraak verkocht en nog in 1783 gesloopt.

Kasteel Souburg in 1696

Fundamenten

In 1971 en 1972 werd gestart met de aanleg van de woonwijk Westerzicht. Men stootte toen op de resten van de fundamenten van twee gebouwen, die bij nader inzien de restanten bleken te zijn van het kasteel van Aldegonde, die waarschijnlijk ook de fundamenten zijn van haar voorganger West-Souburg. Voor zover ze niet zijn verwijderd zijn de fundamenten van het oude kasteel nu voorgoed onder de nieuwbouwwijk begaven.

Afbeeldingen

Op de tekening van W.J. Hofdijk (uit 'Merkwaardige kasteelen in Nederland' van Van Lennep en Hofdijk) zien we dat het kasteel bestaat uit een hoofdburcht, die bereikt kan worden via een voorburcht. Beide zijn omgracht. Deze situatie is in overeenstemming met de in 1971/72 opgegraven fundamenten. Op de tekening uit Smallegange zien we het kasteel aan de achterzijde, de voorburcht is hier niet te zien. Uit de beide prenten kunnen we een goede indruk krijgen hoe het verdwenen kasteel uit heeft gezien.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Literatuur

Broecke, J.P. van den; Middeleeuwse kastelen van Zeeland; Delft, Elmar, 1978, p. 28.

Janssen, H.L., J.M.M. Kylstra-Wielinga en B. Olde Meierink; 1000 jaar kastelen in Nederland. Functie en vorm door de eeuwen heen; Utrecht, Matrijs, 1966., p. 118.

Ronnes, Dr. Hanneke, Rademakers kastelen: Een beknopt historisch compendium, in: Willem Beelaerts van Blokland en Charles Dumas, De kasteeltekeningen van Abraham Rademaker, Zwolle/Wijk bij Duurstede, 2006 (KD01135), p. 454.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Nederlandse Kastelen
Kasteel en geschiedenis

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.