Schutterij van Amsterdam

Bescherming

De burgers van de stad Amsterdam werden in de middeleeuwen beschermd door de schutterij. De schutters liepen bij toerbeurt wacht op de stadswallen. Bovendien traden zij op bij ongeregeldheden, want zij waren verantwoordelijk voor het bewaren van orde in de stad. In de dertiende eeuw werd voor het eerst melding gemaakt van een schutterij in Amsterdam.

Schuttersgebouw

De schutters beschermden de stad tegen invallen van buitenaf, maar zij werden bij oproer en andere ongeregeldheden door het stadsbestuur ook ingeschakeld voor het handhaven van de orde in de stad. In de zestiende eeuw had Amsterdam drie schuttersgilden, die elk een eigen doelen hadden. Men schoot met pijl en boog, een kruisboog of een musketgeweer. De doelen was het schuttersgebouw, de schietbaan, waar de schutters oefenden met hun wapens. In de zeventiende eeuw werd het oefengebouw een soort sociëteit, waar de burgerij zich verpoosde.

Schuttersstuk

Het gebouw de Kloveniersdoelen in Amsterdam werd vernoemd naar het wapen waarmee geoefend werd: een klovenier gebruikte een musketgeweer, die bus of klover werd genoemd. De schutters en hun leidinggevenden werden door enkele kunstenaars afgebeeld. Deze schilderijen werden altijd op bestelling gemaakt. Zo schilderde van de Kloveniersdoelen. Voor de Kloveniersdoelen schilderde Rembrandt van Rijn voor de grote feestzaal de Nachtwacht. Rembrandt schilderde een levendige en gedurfde compositie, waarin de leden van de schutterij niet stijf naast elkaar staat opgesteld, maar afgebeeld werd tijdens het groeperen. Het doek vormt tegenwoordig het hoogtepunt van de Eregalerij in het Rijksmuseum.

Organisatie

De leiding van de schutterijen was altijd in handen van rijke burgers. Zij droegen ook in financieel opzicht bij. De schutterij moest de bestaande orde verdedigen. Bij opstanden werd er hard opgetreden tegen de relschoppers. Een voorbeeld hiervan is het neerslaan van het Doodgraversoproer in 1696. De schutterij trad hard op tegen de relschoppers die de huizen van burgemeester Jacob Boreel en enkele regenten plunderden. Het bloed zou langs de trappen in het Huis de Pinto naar beneden zijn gesijpeld toen de schutterij onder leiding van Michiel Hinlopen in actie kwam.

Groepsportret

Aert Pietersz (1550-1612) maakte in 1604 een groepsportret van de compagnie van kapitein Pieter van Neck. Dit schuttersstuk is tegenwoordig te zien in het Amsterdam Museum. Aert Pietersz is niet zo beroemd. Volgens Karel van Mander was Aert Pietersz een zoon van Pieter Aertsen, de jongere broer van Pieter Petersz de Oudere. Aert Pietersz blonk vooral uit in historiestukken. Daarnaast schilderde hij portretten.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan geschiedenis van Amsterdam. Lees Amsterdam: Stadsgeschiedenis in 150 episoden als u uw bezoek aan Amsterdam wilt voorbereiden of meer wilt weten over de geschiedenis van Amsterdam. Schutterij van Amsterdam komt ook voor in onze uitgave Amsterdam: Stadsgeschiedenis in 150 episoden.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Vervolg uw reis door Amsterdam

Amsterdam Hoofdpagina
ABC van Amsterdam

Ruud van Capelleveen schrijft regelmatig een artikel over de rijke geschiedenis van de hoofdstad van Nederland. In dit e-book verzamelde hij 150 verhalen die zijn grote interesse en betrokkenheid tonen. Deze uitgave over Amsterdam bevat 150 episoden uit de rijke geschiedenis van Amsterdam aan de hand van interessante plaatsen en opmerkelijke verhalen. U kunt de geschiedenis van deze prachtige stad en zijn soms eigenwijze inwoners volgen vanaf de middeleeuwen tot in deze tijd.
Amsterdam


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.