Oldenzaal

Stad in Overijssel

Oldenzaal kwam ongeschonden uit de Tweede Wereldoorlog. Toch is er in het hart van dit Overijsselse stadje historisch niet veel te beleven, want Oldenzaal werd na de oorlog rigoureus gemoderniseerd. Het kleine oude stadhuis werd verlaten. De gemeentezaken worden nu in een modern kantoorpand aan de Ganzenmarkt afgehandeld. Helaas zijn ook de oude stadswallen van Oldenzaal gesloopt. Daar werden groene singels aangelegd. Ook de oude grachtjes werden gedempt en de oude huizen aan deze grachten werden gesloopt.

Rijk verleden

De oude Hanzestad in Twente kent een rijke geschiedenis. Historici denken dat de Romeinen hier permanent woonden. In Oldenzaal werden enkele Romeinse munten uit de eerste eeuw na Christus gevonden. In de Frankische tijd lag Oldenzaal op een kruispunt van wegen. In de tweede helft van de achtste eeuw heerste koning Pepijn III over dit gebied. Hij had er een hof, dat was versterkt met een omheining van vlechtwerk. In deze tijd stichtte de Ierse monnik Plechelmus hier rond 765 een kerk. Deze kerk was gewijd aan de heilige paus Silvester I. In 954 verbond bisschop Balderik een kapittel aan de voorganger van de Sint-Plechelmusbasiliek. De oudste delen van het bestaande kerkgebouw dateren uit de tweede helft van de twaalfde eeuw.

Katholiek karakter

Oldenzaal kreeg van keizer Hendrik III in 1049 het recht op een week- en een jaarmarkt. Er is geen document waaruit blijkt dat Oldenzaal stadsrechten kreeg. Wel weten we, dat dit voor het jaar 1249 moet zijn gebeurd. Oldenzaal bleef tijdens de Tachtigjarige Oorlog lang in handen van de Spanjaarden. De stad werd in oktober 1597 ingenomen door prins Maurits van Nassau, maar de stad kwam in augustus 1605, door toedoen van Ambrosius Spinola, weer in Spaans bezit. Na het Beleg van Oldenzaal in 1626 door Ernst Casimir van Nassau kwam de stad definitief in Staatse handen. Oldenzaal behield echter haar katholieke karakter; ook toen de stad een hervormd bestuur kreeg. De Staatse bestuurders trachtten dit tegen te gaan. De Plechelmuskerk werd toegewezen aan de hervormden. Pas na de Franse tijd kon de basiliek weer door de katholieke bevolking gebruikt worden.

Textiel

De opkomst van de industrialisatie in de textiel heeft veel betekend voor Oldenzaal. De bekendste fabriek was die van de familie Gelderman. H.P. Gelderman & Zonen was jarenlang de belangrijkste werkgever van Oldenzaal. Hermannus Philippus Gelderman (1808-1888) had in 1854 een stoomspinnerij met 535 weefgetouwen. Hij liet een spoorlijn aanleggen voor het transport van goedkope kolen uit Ibbenburen naar Oldenzaal. Het bedrijf is lang van belang geweest. In 1931 was een derde deel van de Oldenzaalse beroepsbevolking in dienst van Gelderman. Later ging alles verloren.

Moderne tijd

Nu komt ook de textiel voor de Oldenzalers uit landen met goedkope lonen. Zoals vele eenzijdige oude industriesteden is ook Oldenzaal deze economische klap niet meer te boven gekomen. Oldenzaal ligt aan de internationale autosnelweg E30 of A1, die Amsterdam met Berlijn verbindt. De stad ligt gunstig op de weg naar Noord- en Oost-Europa. Het transportwezen speelde daarop in. Er vestigden zich veel grote transportondernemingen. Verder zijn er bouw- en installatiebedrijven, toeleveringsbedrijven voor de auto-industrie en bedrijven op het gebied van de voedingsindustrie. Daarnaast wordt het toerisme steeds belangrijker. De stad ligt in een streek met prachtige natuur. Volgens de gemeente en de VVV is Oldenzaal 'de glimlach van Twente'. U kunt de typisch Twentse gastvrijheid hier op elk terras tegenkomen.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: geschiedenis Overijssel

Overijssel

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.