Josip Broz Tito (1892-1980)

Joegoslavische president

De Joegoslavische president Josip Broz Tito was tijdens de Tweede Wereldoorlog partizanenleider. Van 1953 tot 1980 was hij de president van de Socialistische Federale Republiek Joegoslavië. De communist leidde een onafhankelijke koers. Hij bekritiseerde het Russische optreden tijdens de Hongaarse Opstand (1956) en de Praagse Lente (1968).

Eerste Wereldoorlog

Josip Broz Tito werd in 1892 geboren in Kumrovec in Kroatië. Hij groeide op in een rooms-katholiek gezin met vijftien kinderen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog moest hij zijn dienstplicht vervullen in het Oostenrijks-Hongaarse leger, want Kroatië behoorde toen bij Oostenrijk. Josip Broz Tito werd krijgsgevangen gemaakt en naar Rusland overgebracht. In 1920 keerde Josip Broz Tito terug in Joegoslavië.

Communist

Josip Broz Tito werd communist en werd in 1928 tot een gevangenisstraf veroordeeld omdat hij propaganda had gemaakt voor de in Joegoslavië verboden communistische partij. Na zijn vrijlating werd hij lid van het centrale comité van de communisten en in 1937 gekozen tot secretaris-generaal. Tijdens de oorlogsjaren organiseerde Josip Broz Tito een partizanenstrijd tegen de Duitse bezetter.

Na de oorlog

De partizanen organiseerden in de bevrijde gebieden comités die optraden als voorlopige regering. Uiteindelijk werden de Duitsers uit Joegoslavië verdreven en werd Tito gezien als de onbetwiste leider van zijn land. In november 1945 werd de monarchie in Joegoslavië afgeschaft en werd het land omgevormd tot een federale volksrepubliek, waarvan Josip Broz Tito premier werd. In 1953 werd dit premierschap omgezet in een presidentschap.

Eigen koers

De communistische partij van Joegoslavië koos voor een eigen koers, onafhankelijk van Rusland. Hierdoor kwam het in 1948 tot een breuk tussen Josip Broz Tito en Stalin. Tito voerde zowel militair als economisch een geheel eigen koers. Hoewel hij de levensstijl van de kapitalisten afwees, vonden de Westerse toeristen vooral sinds de jaren zeventig hun weg naar Joegoslavië. Regelmatig trad Tito op als spreekbuis van de vrije staten, de landen die niet tot het Oostblok of het Westen gerekend konden worden.

Tegenstellingen

Onder Tito bleven de etnische en ideologische tegenstellingen aanvankelijk beperkt, maar vanaf de jaren zeventig kwamen de problemen opnieuw in de openbaarheid. De president reageerde hierop met zuiveringen in zijn partij en de afkondiging van een federale grondwet waarin de dominante positie van Servië werd ingeperkt. Deze problemen zouden na de dood van Tito totaal ontsporen.

Overlijden

Josip Broz Tito overleed op 4 mei 1980 aan de gevolgen van kanker. Na zijn dood bleek het belang van de Federatie van Joegoslavië. De tegenstellingen tussen de verschillende volken binnen de federatie waren tientallen jaren onderdrukt geweest, maar kwamen na de dood van de charismatische leider weldra in de openbaarheid. Het gevolg was een burgeroorlog en het uiteenvallen van Joegoslavië.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer Politiek

Politiek

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.