1813, Landing koning Willem I in Scheveningen

Napoleon

Aan het begin van de negentiende eeuw was een democratische grondwet nog ver te zoeken. Nederland was bezet door Frankrijk, waar, na de revolutie, Napoleon de sterke man werd. Napoleon stelde zijn jongste broer Lodewijk aan als koning in Nederland. Deze Lodewijk vatte zijn taak als koning van Nederland zeer serieus op. Lodewijk wilde niet dat Nederland door Frankrijk alleen als wingewest gezien werd en raakte in conflict met Napoleon. In 1810 zette Napoleon Lodewijk aan de kant en lijfde hij Nederland in bij Frankrijk.

Franse tijd

In de Franse tijd, onder koning Lodewijk Napoleon, veranderde er veel in Nederland. Plaatselijke maten en gewichten verdwenen. In het vervolg zou in heel Nederland op dezelfde manier recht gesproken worden. De burgerlijke stand en het onderwijs werden drastisch gereorganiseerd. In een paar jaar werd Nederland klaargestoomd voor de moderne tijd. Een moderne tijd, waarin de burger het meer en meer voor het zeggen zou krijgen.
In 1813 versloegen Rusland, Oostenrijk en Engeland Napoleon bij Leipzig. In Nederland ontstond een gezagsvacuüm. De Franse troepen waren in verwarring. Geallieerde troepen namen een aantal Nederlandse steden in.
Een aantal notabelen maakte van deze gelegenheid gebruik en legde contacten met prins Willem van Oranje (1772-1843), de zoon van de laatste Oranje-stadhouder in Engeland. Met Engelse hulp landde hij op 30 november 1813 in Scheveningen. Het was geen zegenrijke intocht. Niemand stond op hem te wachten. Een paar vissers hielpen hem uit de boot en brachten hem met een kar naar het dorp.

Koning op de troon

Toen hij terugkeerde in Nederland, was de toekomstige koning Willem I veertig jaar oud. De helft van zijn leven had hij als balling buiten Nederland doorgebracht. Na een overnachting in Den Haag reisde hij verder naar Amsterdam. Op instigatie van de Engelsen maakte Willem daar een mooi gebaar. Hij 'schonk' het oude raadhuis op de Dam, dat door Lodewijk in gebruik genomen was als koninklijk paleis, terug aan de stad. De prins mocht het paleis houden. Amsterdam was blij met zijn komst. De stad hoopte dat de handel weer tot bloei zou komen.
Op 2 december 1813 presenteerden zijn getrouwen Willem in Amsterdam; niet als stadhouder Willem VI, maar als koning Willem I. De Leidse professor Johan Melchior Kemper (1776-1824) schreef over deze gebeurtenis: "Het is geen Willem de Zesde, die het Nederlandse volk heeft teruggevraagd, zonder te weten wat het eigenlijk van hem te hopen of te verwachten had. Het is Willem de Eerste, die als soeverein vorst naar de wens van de Nederlanders onder het volk optreedt, dat eens door ene Willem I aan de slavernij van een schadelijke buitenlandse overheersing werd ontrukt. Uw burgerlijke vrijheid zal door wetten van een door vrijheid waarborgende constitutie, zekerder dan tevoren gevestigd zijn."

Koning Koopman

In de jaren die volgden leerden de Nederlandse bestuurders het karakter van koning Willem I goed kennen. Hij ontwikkelde zich tot 'Koning Koopman'. Koning Willem I kon slecht omgaan met mensen. Hij was niet geïnteresseerd in andere meningen en bracht geen waardering op voor het werk van anderen. Voor alles, zorgde hij vooral voor zijn eigen positie en financiële gewin.
"Wanneer de overgang naar de moderne tijd in Nederland zich zonder schokken heeft kunnen voltrekken, wanneer daarover de continuïteit tussen onze achttiende- en negentiende-eeuwse geschiedenis bewaard is gebleven, dan dankzij hem en zijn economische politiek. Wat een koning daarmee vergaarde en ons naliet, heeft zich tien- ja honderdvoudig vermenigvuldigd, zoals de erfenis van een groot koopman behoort te doen," schreef het echtpaar Annie en Jan Romein over koning Willem I.
Hoe het afliep vertel ik u een volgende keer.

Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Extra

In Geschiedenis Extra presenteren wij geschiedenis op een prettige manier: gemakkelijk leesbare informatieve teksten, geïllustreerd met veel afbeeldingen.
Met Delft in de Gouden Eeuw, Crisisjaren in Nederland, Drielandenpunt, Limes: de Romeinse grens, Deisme, Lodewijk Napoleon en andere interessante onderwerpen uit de Nederlandse geschiedenis.
Geschiedenis Extra

Lees verder: meer informatie over royalty

Hoofdpagina Royalty

In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef voor nieuwsbrieven en websites. Voor deze uitgave werden de meeste columns herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.
Koninklijke geschiedenis


Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.