Koning Michael van Roemenië (1921-2017)

Laatste koning van Roemenië

Michael I, de laatste koning van Roemenië, overleed op 5 december 2017 op 96-jarige leeftijd in Aubonne. Na de machtsovername van de communisten in 1947 vestigde hij zich in Zwitserland. Michael was twee keer koning maar hij woonde tientallen jaren in ballingschap in Aubonne, waar hij onder meer de kost verdiende als testvlieger en kippenboer.

Koningscrisis in Roemenië

Michael van Hohenzollern-Sigmaringen werd koning op zijn vijfde. Hij werd op 25 oktober 1921 geboren in het koningsslot in Sinaia. Zijn moeder was Helena van Griekenland, een dochter van koning Constantijn I. Michael was een zoon van kroonprins Carol. Michael volgde in 1927 zijn grootvader op als koning van Roemenië, omdat zijn vader afstand deed. Carol had kort na Michaels geboorte een affaire gekregen met Magda Wolff, een dame die in Roemenië bekend is als Elena Lupescu, een dochter van de Joodse apotheker Nicolas Wolff. Carol vroeg echtscheiding, vertrok met Magda Wolff naar Parijs en liet Helena met Michael in Roemenië achter. Het was geen bevlieging van Carol. Hij bleef Magda zijn hele leven trouw. Uiteindelijk zouden zij op 3 juni 1947 in Rio de Janeiro trouwen. Toen Carol op 4 april 1953 in Estroril in Portugal stierf aan kanker, erfde Magda, die door het huwelijk prinses Elena van Hohenzollern werd, zijn fortuin. Zij zou hem bijna vijfentwintig jaar overleven. De kist met het stoffelijk overschot van Carol II werd in 2003 van Lissabon naar Roemenië gebracht, waar het een plek kreeg in de kathedraal van Curtea de Arges. Carol was ook tijdens zijn leven nog een keer teruggekeerd naar Roemenië.

Carol II van Roemenië

Michael was nog een kind toen hij op 20 juli 1927 koning werd. De regering werd waargenomen door een raad van regenten met onder meer zijn oom, prins Nicolaas. Om een einde te maken aan de chaotische situatie in de politiek, vroeg premier Iuliu Maniu Carol om terug te keren naar Roemenië. Voorwaarde was dat hij een einde zou maken aan zijn relatie met Magda Wolff. Carol kwam op 6 juni 1930 aan in Boekarest, zette zijn achtjarige zoon opzij en werd alsnog koning. Carol II van Roemenië en hoefde zijn grote liefde niet te missen, want via sluikwegen keerde Magda op 4 augustus terug naar Roemenië. Toen koningin Helena dit ontdekte verliet zij het land. Koning Carol II regeerde in een periode van een wereldwijde crisis. Hij stelde een uiterst rechtse koningsgezinde regering aan. In 1937 kregen twee antisemitische en extreem rechtse partijen de kans om een regering te vormen. Deze regeringspartijen kregen al snel ruzie en Carol II maakte van de gelegenheid gebruik om hard in te grijpen. Carol II maakte in 1938 een einde aan de parlementaire democratie.

Tweede Wereldoorlog

Carol verbood alle partijen en regeerde als absoluut heerser over Roemenië. In 1940 werden de Roemenen woedend op hun koning. Duitsland en de Sovjet-Unie sloten een verdrag waarin onder meer werd bepaald dat Roemenië Bessarabië en het noorden van Boekovina aan de Sovjet-Unie moest afstaan. Carol ging daarmee akkoord. Later dat jaar dwongen Italië en Duitsland Roemenië ook nog om het noordwesten van Transsylvanië aan Hongarije af te staan. Het zuidelijke deel van Dobriedzja ging naar Bulgarije. Het volk werd opgehitst door de fascistische nationalisten van de IJzeren Garde. Carol II moest vertrekken. Hij droeg op 5 september de macht over aan generaal Ion Antonescu. Een dag later werd Michael I weer koning, maar feitelijk bepaalde Antonescu wat er gebeurde in Roemenië. Duitsland had de wereld in een wereldoorlog gestort en ook Roemenië betaalde onder Ion Antonescu een hoge prijs. Antonescu was een bewonderaar van het Italiaanse fascisme en het Duitse nationaalsocialisme. Hij genoot veel vertrouwen van Adolf Hitler. Roemenië diende als satellietstaat van Duitsland. Het was de belangrijkste leverancier van olie en graan van Duitsland. Bovendien stuurde Antonescu vijftien divisies naar het oostfront om tegen de Sovjet-Unie te vechten.

Heldendaad

In 1944 greep koning Michael in. Hij wordt hiervoor nog altijd geroemd in Roemenië. Hij organiseerde met enkele loyale generaals en partijleiders op 23 augustus 1944 een staatsgreep. De dictator Ion Antonescu werd gevangengenomen en opgesloten in de kluis van het paleis, waar zijn vader zijn postzegelverzameling had bewaard. Roemenië verklaarde Duitsland de oorlog. Antonescu werd na de oorlog, op 1 juni 1946, in Boekarest geëxecuteerd, omdat hij de Duitsers actief had geholpen en verantwoordelijk werd gehouden voor de moord op de Roemeense Joden. Koning Michael werd geëerd met het Amerikaanse Legioen van Verdienste en de Russische Orde van de Overwinning, maar zou niet lang meer regeren. Michael verzette zich tegen de communisten. Hij kon echter niet verhinderen dat 130.000 Roemeense soldaten naar Siberië werden gestuurd. De koning werd na de communistische machtsovername in 1947 opnieuw gedwongen om troonsafstand te doen. Michael moest het land op 30 december 1947 verlaten. De onttroonde koning vestigde zich in Zwitserland, waar hij werkte voor een fabriek van vliegtuigonderdelen, als kippenboer en als piloot.

Huwelijk

Kort na zijn aftreden leerde Michael prinses Anne van Bourbon-Parma kennen. Hij maakte voor het eerst kennis met haar tijdens de festiviteiten van het huwelijk van de Britse kroonprinses Elizabeth met Philip Mountbattan. Anne en Michael traden op 10 juni 1948 in het huwelijk. Dit huwelijk werd aanvankelijk zonder toestemming van de Rooms-Katholieke Kerk gesloten. Michael was Roemeens-orthodox en Anne was katholiek. Rome erkende het huwelijk pas in 1990.

Kinderen

Michael en Anne kregen vijf dochters: Margaretha (1949), Elena (1950), Irina (1953), Sophie (1957) en Maria (1964). Volgens de vooroorlogse Roemeense wet was voor de opvolging een mannelijke telg nodig. Officieel was daarom Frederik Willem van Hohenzollern-Sigmaringen de troonopvolger. Om de opvolging weer in eigen gelederen te brengen kwam Michael op 30 december 2007 met een decreet, waarin hij zijn oudste dochter Margaretha tot kroonprinses benoemde. Dit was een zonloze actie, want er was geen koninkrijk en het decreet had geen rechtsgeldigheid.

Terugkeer

Michael kon pas na de val van het communisme terugkeren naar Roemenië, maar na het eerste bezoek in 1992 wilde de toenmalige president hem niet voor een tweede keer toelaten. Ion Iliescu was bang dat de populaire Michael teveel aanhang zou krijgen. Toen Michael toch de grens over glipte, liet Iliescu hem uitzetten. Onder Constantinescu, de opvolger van Ion Iliescu, kreeg Michael in 1997 zijn Roemeense staatsburgerschap terug. Vier jaar later volgde een uitnodiging voor een officieel bezoek. Iliescu had wat goed te maken. Hij wilde indruk maken op zijn landgenoten en Europa. Een jaar eerder had hij de oproerpolitie hardhandig laten optreden tijdens een demonstratie bij de Piata Universiteit. Deze actie leidde tot ernstige onlusten en een opstand van de bevolking tegen het regime van Ion Iliesco. De president riep de hulp in van mijnwerkers om orde op zaken te komen stellen in Boekarest. Tientallen mensen verloren hun leven.

Paleis in Sinaia

Michael kon op 23 mei 2001 het paleis in Boekarest bezoeken. Hoewel Iliescu hem aansprak als 'sire', werd hem snel duidelijk gemaakt dat hij niet opnieuw tot koning gekroond zou worden. In juni 2008 maakte Michael bekend dat hij weer in het koningsslot Paleis in Sinaia ging wonen. Dit museumkasteel bleef ook gewoon open. Hierdoor konden toeristen soms een glimp van de oude koning opvangen.

Laatste jaren

Michael leidde in zijn laatste jaren een teruggetrokken bestaan in Aubonne. Zijn echtgenote Anne overleed op 1 augustus 2016 op 92-jarige leeftijd in een ziekenhuis in het Zwitserse Morges. Michael leed al lange tijd aan kanker. Hij volgde haar op 5 december 2017.

Uitvaart

De uitvaart van koning Michael van Roemenië vond plaats op 16 december 2017. In Boekarest namen tienduizenden Roemenen afscheid van Michael. De voormalige koning lag na zijn dood opgebaard in het koninklijk paleis in Boekarest. De belangstelling om de koning de laatste eer te geven was groot. Men besloot om de laatste nacht open te blijven, zodat iedereen die dat wilde, afscheid kon nemen. Voor de herdenkingsdienst werd de kist met Michael op een legerjeep van het paleis naar de kathedraal gebracht. Na de uitvaartdienst werd de koning per trein naar Curtea de Arges gebracht, de plaats waar de leden van de Roemeense koninklijke familie, zoals zijn echtgenote Anne van Bourbon-Parma, werden begraven.

Belangstelling

Vertegenwoordigers van verschillende Europese vorstenhuizen bezochten het afscheid van de oud-koning, onder wie de Britse prins Charles, groothertog Hendrik van Luxemburg, Juan Carlos van Spanje en de Zweedse koning Karel XVI Gustaaf. Nederland werd vertegenwoordigd door de ambassadeur in Roemenië.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer informatie over royalty

Hoofdpagina Royalty

In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef. Voor deze uitgave werden de meeste artikelen herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.
Koninklijke geschiedenis


In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.
Kastelen in Nederland


Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.