Franciscus Cornelis Donders (1818-1889)

Hoogleraar geneeskunde en fysiologie

De Nederlandse hoogleraar geneeskunde en fysiologie Franciscus Cornelis Donders zit hoog op zijn leerstoel op het Janskerkhof in Utrecht. Het kolosale monument staat niet ver verwijderd van de plaaats waar hij jarenlang werkte.

Oogheelkunde

Donders was hoogleraar oogheelkunde aan de universiteit van Utrecht. Door zijn onderzoekingen naar oogafwijkingen kreeg hij internationaal aanzien. Hij stichtte in Utrecht het Nederlands Gasthuis voor Ooglijders dat tegenwoordig onderdeel uitmaakt van het Universitair Medisch Centrum (UMC) van de Universiteit Utrecht in de Uithof.

Levensloop Donders

Franciscus Cornelis Donders werd op 27 mei 1818 geboren in Tilburg. Hij studeerde geneeskunde aan de militaire geneeskundige school te Utrecht en behaalde zijn doctoraal examen in 1840 te Leiden. Na zijn studie werkte hij enkele jaren als militair arts in Vlissingen en Den Haag. In 1847 volgde een benoeming tot hoogleraar aan de universiteit van de Domstad. Zijn studie over de 'anomalieën van de refractie en de accommodatie' verscheen omstreeks 1864. Deze studie verscheen eerst in het Engels en daarna in veertien andere talen. Vijf jaar later zag de uitgave 'On the speed of mental processes' het licht. Door deze boeken verwierf Donders internationale faam. Donders overleed op 24 maart 1889 in Utrecht.

Nederlands Gasthuis voor Ooglijders

Vanaf 1842 deed Donders histologisch en histochemisch onderzoek. Behalve op het gebied van de fysiologie, waaronder stofwisseling en ademhaling, en de pathologie van het oog deed hij ook fundamentele onderzoekingen over de druk in de borstholte. Toch werd hij vooral bekend door zijn onderzoek naar oogafwijkingen zoals ver- en bijziendheid. Door zijn inspanning werd correctie met behulp van brillen mogelijk.
In 1852 werd Donders hoogleraar oogheelkunde te Utrecht. In 1858 richtte Donders met Herman Snellen het eerste ziekenhuis speciaal voor oogheelkunde op. Dit ziekenhuis was jarenlang gevestigd aan de F.C. Dondersstraat. De bouw van dit door D. Kruijff ontworpen gebouw heeft Donders niet meer meegemaakt. Hij overleed vijf jaar eerder, op 24 maart 1889 in Utrecht.

Waardering

Franciscus Cornelis Donders oogstte tijdens zijn leven veel waardering. Ook na zijn dood erkende men zijn werk. Zoals vermeld, kreeg in Utrecht de straat waar het Nederlands Gasthuis voor Ooglijders was gevestigd zijn naam. In Tilburg bracht men een gedenkplaat aan in zijn geboortehuis en in Nijmegen werd het F.C. Donders Centre for Cognitive Neuroimaging naar hem genoemd.
We keren terug naar het standbeeld, of beter gezegd zitbeeld, op het Janskerkhof in Utrecht. Via vier treden kunt u het plateau van het monument bereiken. Het beeld staat op een rommelige en verwaarloosde donkere plek. De regen heeft het beeld doen uitlopen. Ook als ik mijn bril niet op zou hebben gehad zou de verwaarlozing van deze wetenschappelijke grootheid mij zijn opgevallen.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan ontdekkingen en wetenschappers. Lees Wetenschap: 150 belangrijke wetenschappers en ontdekkingen om meer te weten te komen over interessante wetenschappers en ontdekkingen. Franciscus Cornelis Donders komt ook voor in onze uitgave Wetenschap: 150 belangrijke wetenschappers en ontdekkingen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedeniscolumns

Een afwisselende bundel met beschouwingen van Ruud van Capelleveen. De nadruk ligt op geschiedenis. In sommige stukken laat hij zich uit over de waan van de dag. Ruud van Capelleveen heeft de gave om geschiedenis tot leven te brengen. U zult zich niet vervelen met de artikelen van deze auteur en uren genieten van deze uitgave.
Koning Eenoog door Ruud van Capelleveen

Lees verder: meer Wetenschap

Wetenschap en Ontdekkingen

In 'Wetenschap: 150 belangrijke wetenschappers en ontdekkingen' beschrijft Ruud van Capelleveen wonderlijke ontdekkingen en opmerkelijke levens van wetenschappers die het dagelijkse leven veranderden.
De auteur legt deze lastige onderwerpen uit in begrijpelijk Nederlands, zodat ook u nu kunt begrijpen waarom deze wetenschappers zo belangrijk zijn en deze uitvindingen zo bruikbaar waren.
Wetenschap


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.