Francisco de Goya (1746-1828)

Spaanse kunstenaar

De Spaanse kunstschilder en etser Francisco de Goya was zowel hofschilder als maatschappelijk criticus. Hij begon als hofschilder voor de Spaanse monarchie. Hij vervaardigde onder meer portretten en tapijtontwerpen voor de koninklijke familie. Goya schilderde en etste gruwelijke, politieke en psychologische thema's op een manier die zijn tijd ver vooruit was. Goya wordt vaak gezien als een voorloper van de moderne kunst.

Opleiding

Francisco de Goya werd geboren op 30 maart 1746 in Fuendeoedos. Goya wordt nu als één van de grootste Spaanse kunstenaars beschouwd, maar als jongeman werd Francisco de Goya niet tot de academie toegelaten. In plaats daarvan ging hij in de leer bij Francisco Bayeu en maakte daarna een studiereis naar Italië.

Hofschilder

Naast zijn schilderijen maakte Goya ontwerpen voor tapijt om in zijn onderhoud te voorzien. Rond 1780 ontstonden de eerste portretten van de koninklijke familie en werd Francisco de Goya lid van de Academie. Zeven jaar later werd de kunstenaar aangesteld als hofschilder. Als hofleverancier leverde Goya het belangrijkste werk af in 1800: 'De familie van Karel IV'.

Caprichos

Van Goya wordt wel eens gezegd, dat hij de schilder was van zowel mensen als monsters, want aan het einde van zijn leven kreeg de kunstenaar oog voor de verschrikkingen die hem omringden. In 1799 publiceerde hij zijn eerste serie etsen ('Caprichos'), uitgevoerd in een knappe techniek en met sterk satirische elementen in een fantasievolle en macabere stijl. De etsen werden reeds snel uit de handel genomen uit angst voor de inquisitie. De serie 'Desastres de la Guerra' is een protestwerk, waarin angst en de verschrikkingen van de oorlog op meesterlijke wijze werden neergezet.

Politiek klimaat

Na 1800 was het politieke klimaat in Spanje sterk veranderd. Frankrijk lijfde Spanje in en het Spaanse koningshuis werd vervangen door de broer van Napoleon Bonaparte, Joseph Bonaparte. Goya werd opnieuw aangesteld als hofschilder en maakte enkele portretten van Bonaparte en zijn gevolg. In 1813 veroverden de Engelsen Spanje en schilderde Francisco de Goya enkele portretten van de hertog van Wellington.

Executiepeloton

In 1814 schilderde Francisco Goya een imponerend schilderij van het doden van Spaanse opstandelingen door een Frans executiepeloton. Het schilderij is niet alleen een uiting van afschuw over de onmenselijkheid, maar ook een invloedrijk kunstwerk. Het schilderij valt op door zijn dramatiek, compositie en het gebruik van lichte en donkere tinten.

Bordeaux

Uiteindelijk werd het Goya toch kwalijk genomen, dat hij met alle politieke winden was meegewaaid en als gevolg hiervan verhuisde de kunstenaar naar Bordeaux, waar hij tot zijn dood op 16 april 1828 bleef werken. Goya overleed waarschijnlijk aan de gevolgen van een beroerte. Sinds zijn middelbare leeftijd had ernstige gezondheidsproblemen gehad. Rond 1793 kreeg hij een mysterieuze ziekte die hem tijdelijk verlamde en uiteindelijk doof maakte.

Graf

Goya werd begraven op de Cimetière de la Chartreuse in Bordeaux. In 1888 werden zijn stoffelijke resten gerepatrieerd naar Spanje. Zijn hoofd bleek te missen. Dit mysterie is nooit opgelost. Goya bijgezet in de Koninklijke Kapel van San Antonio de la Florida in Madrid. De kunstenaar had deze kapel zelf met indrukwekkende fresco's beschilderd.

Goya: Derde mei van 1808

Francisco Goya schilderde omstreeks 1814 een gewelddadige episode uit de Spaanse geschiedenis. In maart 1808 werd Madrid ingenomen door het leger van Napoleon Bonaparte. De Spaanse koning Karel IV werd tot aftreden gedwongen en verbannen naar Bayonnne in Frankrijk.
Goya: Derde mei van 1808

Francisco Goya en de koninklijke familie

Karel IV (1748-1819) was van 1788 tot 1808 koning van Spanje. Hij trad op 4 september 1765 in het huwelijk met Maria Louisa van Bourbon-Parma, de dochter van hertog Filips van Parma en hertogin Louise-Elisabeth van Frankrijk.
Francisco Goya en de koninklijke familie

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Kunstbegrip en Kijken naar Kunst als u meer wilt weten over kunstenaars en kunststromingen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer over kunst en kunstenaars

Kunst

Met 'Uit de kunst' van Ruud van Capelleveen komt u veel te weten over belangrijke kunststromingen en kunstenaars. De auteur koos interessante voorbeelden. De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake. 'Uit de kunst' is een gevarieerde bundel over kunst en kunstenaars.
Uit de kunst

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.