Peter Schat (1935-2003)

Nederlandse componist

De Nederlandse componist Peter Schat werd al tijdens zijn studie als een groot talent beschouwd. Hij was betrokken bij de 'Reconstructie'. De opera met teksten van Harry Mulisch en Hugo Claus werd opgevoerd tijdens het Holland Festival in 1969. Van 1974 tot 1983 was Schat leraar compositie aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. In de laatste jaren van zijn docentschap ontwikkelde hij de 'Toonklok'.

Opleiding

Peter Schat werd op 5 juni 1935 geboren in Utrecht. Hij studeerde piano aan het conservatorium van zijn geboortestad bij Jaap Callenbach en daarna compositie aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Peter Schat was, net als Reinbert de Leeuw, een leerling van Kees van Baaren. Later studeerde hij ook bij Matyas Seiber in Londen en bij Pierre Boulez in Parijs.

Reconstructie

In de jaren zestig werkte Peter Schat samen met de componisten Louis Andriessen, Reinbert de Leeuw, Misha Mengelberg en Jan van Vlijmen aan de opera 'Reconstructie' (1969). Deze opera met teksten van Harry Mulisch en Hugo Claus werd opgevoerd tijdens het Holland Festival. Met dit muziekstuk wilden de componisten het burgerlijk conservatisme binnen het Nederlandse culturele leven los schudden. Deze muzikale revolte kreeg de naam 'Notenkrakersactie'.

Instrumentale muziek

Peter Schat componeerde vooral instrumentale muziek op basis van een links politiek engagement. 'Canto General' (1974) was een klaagzang voor de vermoorde Chileense president Salvador Allende. Naast elektronische muziek schreef Schat een aantal succesvolle dramatische werken. Voorbeelden hiervan zijn: 'Labyrinth' (1965), 'Houdini' (1976), 'Aap verslaat de knekelgeest' (1978), 'De hemel' (1990) en Symposion (1994). Slagwerk en elektronica speelden steeds een groot aandeel in de composities van Peter Schat.

Polemist en docent

Naast zijn werk als componist, was Schat ook actief als polemist voor NRC Handelsblad. Voor deze krant schreef hij over muziek, cultuur en politiek. Daarnaast doceerde hij van 1974 tot 1983 aan het conservatorium in Den Haag.

Toonklok

Peter Schat bedacht een nieuw harmonisch toonsysteem dat hij de naam 'Toonklok' gaf. Met deze harmonieleer zette hij de muziekhistorie op een andere manier voort dan Schönberg en zijn volgelingen hadden gedaan met het twaalftoonsysteem en het seriëlisme. Volgens Peter Schat moest muziek harmonische, natuurlijk en vanzelfsprekend zijn. Schat schreef een groot oeuvre in tal van genres. Naast opera's ontstonden symfonieën, kamermuziek, en liederen.

Onderscheidingen

De componist werd in 1957 onderscheiden met de Gaudeamusprijs. In 1973 werd hij door de UNESCO uitgeroepen tot de componist van het jaar. Schat werd voor zijn stuk 'To you' in 1973 onderscheiden met de Matthijs Vermeulenprijs. Daarnaast ontving hij onder meer de Fontein Vermeulenprijs en de Joost van den Vondel-prijs van de universiteit van Munster.

Overlijden

In 2001 werd een Schat-festival georganiseerd in Utrecht, waar ook nieuwe versies van oude composities werden uitgevoerd.
Peter Schat overleed op 3 februari 2003 op 67-jarige leeftijd aan kanker in Amsterdam. Peter Schat leefde lang samen met Marina Schapers. De actrice overleed in 1981 tijdens een vakantie in Griekenland. Connie Palmen gebruikte dit gegeven in 2007 voor de roman 'Lucifer'.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis

Biografie

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.