John Bowring in Friesland

De Friezen

Aan het begin van de negentiende eeuw werd Friesland bezocht door John Bowring (1792-1872), een reislustige Britse econoom en later gouverneur in Hong Kong. In 1830 verscheen in Leeuwarden een vertaling van zijn brieven van zijn reis door Holland, Friesland en Groningen.

Oordeel

"De Friezen hebben, over het algemeen, de naam minder beschaafd te zijn dan hun buren," schreef John Bowring. Men had hem gezegd dat de Friezen lomp, koud en afstotend zouden zijn. "Dit is een hard en onrechtvaardig oordeel. Laat het niet gemakkelijk zijn, hun vertrouwen te winnen, en zich te vestigen in hunnen goeden dunk: zij zijn bij uitstek nationaal, en schijnen, over het algemeen, afkering te zijn, om met vreemdelingen veel in aanraking te komen. [...] Maar nooit heb ik een vriendelijker onthaal ondervonden. Nooit was ik bij een volk meer op mijn gemak. Nooit genoot ik een hartelijker herbergzaamheid."

Politiek

John Bowring was een talenwonder. Hij legde gemakkelijk contact en kon met de meeste mensen goed opschieten. John Bowring was een bijzondere man: hij sprak ongeveer honderd talen. Bovendien schreef hij veel. Aan het begin van zijn loopbaan schreef hij voor het toen net opgerichte politieke tijdschrift Westminster Review. Zijn artikelen leverden hem een goede reputatie op als econoom en parlementair hervormer. John Bowring won in 1835 de verkiezingen in het kiesdistrict Kilmarnock Burghs en werd zelf politicus. Hij maakte veel studiereizen. In 1828 kwam hij naar Nederland. In februari 1829 kreeg hij een doctoraat aan de Universiteit van Groningen.

Leefgewoonten

John Bowring had veel belangstelling voor de leefgewoonten van de gewone mensen. "De Friese boer is vroeg aan de arbeid. Hij verlaat in de zomer 's morgens om drie of om half vier zijn bed. Dan worden de koeien gemolken, de boter gekarnd en de brokken in de kaaspers gedaan. De arbeiders verzamelen zich om vijf uur, en het landwerk wordt voortgezet tot acht uur." John Bowring wilde alles precies weten en noteerde de eetgewoontes van de Fries tot in detail. "Gedurende de zomermaanden is acht uur in de morgen de gewone tijd voor het middagmaal, maar op zondag wordt het eten tot elf uur opgeschort" Terwijl in de winter steeds rond het middaguur gegeten wordt.
De Friezen hebben weinig eerbied voor de adel of voor bestuurders, zag John Bowring. "Een hunner bestuurders getuigt van hen: 'dat zij geredelijk gehoorzamen aan de wetten, die zij verstaan; maar nooit vergeven, noch zich stilhouden, wanneer zij onrecht of partijdigheid moeten lijden." Men kan de Friezen niet overbluffen door de vorm of de praal van macht, vond John Bowring. Zij kunnen het niet dulden dat het bestuur zich bemoeit met huiselijke aangelegenheden.

Brits bestuurder

In 1849 werd John Bowring aangesteld als consul in Canton, het huidige Guangzhou in China, waar hij de Britse handelsbelangen bevorderde. Na vier jaar keerde hij terug naar Groot-Brittanië. In deze jaren trachtte hij de Britten klaar te stomen voor de invoering van het decimale stelsel. Bowring legde zijn ideeën hierover vast in de studie 'The Decimal System in Numbers, Coins and Accounts' (1854). De door John Bowring gepropageerde florijn kwam er nooit en het zou nog ruim honderd jaar duren voordat het decimale systeem in het Britse betalingsverkeer zou worden ingevoerd.
John Bowring werd in april 1854 aangesteld als gouverneur in Hong Kong. In China veroorzaakte hij een rel die uitmondde in de Tweede Opium Oorlog (1856-1860). In Hong Kong is men toch positief over hem. John Bowring bracht verbeteringen aan in het rechtssysteem. Chinezen konden zich, dankzij de inspanningen van de gouverneur, vestigen als advocaat. Bovendien zorgde hij voor een aantal verbeteringen van de infrastructuur: er werden kanalen gegraven en Hong Kong kreeg een waterleidingsysteem en bouwtoezicht. John Bowring ging in maart 1859 met pensioen. Hij overleed in oktober 1872 op 80-jarige leeftijd in Claremont.

Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Geschiedenis Extra

In Geschiedenis Extra presenteren wij geschiedenis op een prettige manier: gemakkelijk leesbare informatieve teksten, geïllustreerd met veel afbeeldingen.
Met Delft in de Gouden Eeuw, Crisisjaren in Nederland, Drielandenpunt, Limes: de Romeinse grens, Deisme, Lodewijk Napoleon en andere interessante onderwerpen uit de Nederlandse geschiedenis.
Geschiedenis Extra

Lees verder: geschiedenis Friesland

Friesland

Leven in de delta is een reis door de tijd en door Nederland. De teksten en de vele foto's verduidelijken veel. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.