Eerste bewoners van Nederland

Eerste mensen

We weten niet precies wanneer de eerste mensen zich in onze streken ophielden. Nederland zag er toen heel anders uit. Deze eerste bewoners waren jagers en verzamelaars. Ze joegen op het wild, visten en verzamelden de vruchten en de andere voortbrengselen die de natuur hen aanbood. Men woonde op plaatsen waar wilde grassen met voedzame zaden groeiden. Het grootste deel van Nederland bestond uit drassige gebieden, waar men niet kon wonen.

Zuid-Limburg

Ongeveer 5.000 jaar voor Christus vestigden de eerste mensen in Nederland zich in dorpen in Zuid-Limburg. Hier was het droog genoeg. Zij bouwden langwerpige huizen van gekloofde bomen. De wanden waren van twijgen en leem. Anders dan de jagers die daarvoor in Nederland hadden gezworven staken de bewoners in Limburg veel tijd in het bouwen van hun woning, want zij wilden als landbouwers blijven op het mooie plekje dat ze hadden gevonden.

Contacten

De bewoners in onze streek onderhielden contacten met andere stammen. Via deze contacten werden nieuwtjes uitgewisseld tussen de groepen mensen die in het gebied tussen Antwerpen en Warschau woonden. "Deze mensen hielden gedomesticeerde dieren, ze onderhielden akkers, ze woonden jarenlang in dezelfde nederzetting in grote huizen, ze gebruikten aardewerk voor verschillende doeleinden en zorgvuldig geslepen en gepolijst stenen gereedschap; jacht en verzamelen waren niet per definitie marginale bezigheden maar ze waren wel ingepast in het agrarisch systeem," schreef Evert van Ginkel in zijn studie over de Nederlandse hunebedden.

Permanente bewoning

Honderden jaren was het voor permanente bewoning ook op sommige plaatsen boven de grote rivieren droog genoeg. De Hondsrug in Drenthe vormde al snel een geschikt gebied voor de bewoners in de steentijd. Tekenaar J.H. Isings legde de hunebedbouwers in 1959 vast. Hierop zien we geen schamele hutjes, maar een huis en enkele schuren, die bestand waren tegen de wreedheden van de weergoden. Isings liet zich goed informeren door historici. Voor deze schoolplaat stelde de Groningse archeoloog H.T. Waterbolk hem op de hoogte van de laatste onderzoeksresultaten. Op de achtergrond, buiten de omheining van het dorp, zien we een hunebed. Op de voorgrond spint een vrouw, terwijl de andere dorpsbewoonster het aardewerk reinigt. De stoere mannen namen het zware werk op hun schouders: zij hebben bouwgereedschap en voorwerpen die in de jacht van pas komen in hun handen. Deze mensen konden vuur maken en hadden vee en huisdieren: de platen van Isings zijn rijk aan details.

Trechterbekercultuur

De beschaving van de eerste Noord-Europese boeren wordt ook wel aangeduid als trechterbekercultuur. Archeologen ontleenden deze naam aan de opvallende vorm van het aardewerk, dat deze vroege bewoners gebruikten: de trechterbeker. "De trechterbeker lijkt niet op wat wij onder een beker verstaan," schreef Evert van Ginkel, "al zal er zeker uit gedronken zijn. Het is een pot met een enigszins trechtervormige hals die door een vrij scherpe knik wordt gescheiden van de buik."

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Leven in de delta

'Leven in de delta' is een reis door de tijd en door Nederland. De teksten en de vele foto's verduidelijken veel.
U komt veel te weten door het lezen van 'Leven in de delta'. Ruud van Capelleveen heeft veel geschreven over kastelen, de ontwikkeling van de spoorwegen in Nederland en de Tweede Wereldoorlog. Ook deze onderwerpen zijn goed vertegenwoordigd in 'Leven in de delta'.
Leven in de delta

Lees verder: meer geschiedenis

Hoofdpagina Geschiedenis

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.