Opkomst van het feminisme

Klassieke rolverdeling

Wie oude schilderijen bekijkt begrijpt al snel, dat vrouwen in het bestuur niet voorkwamen. Een enkele keer wordt een vrouw in een leidinggevende functie afgebeeld, maar dan gaat het meestal om bestuurders van weeshuizen of ziekenhuizen, waarin vooral vrouwen of kinderen werden verzorgd. Vrouwen hadden dan ook niets te vertellen. Dat bleef zo, ook toen het kiesrecht voor mannen werd ingesteld. Na afschaffing van de slavernij in de Verenigde Staten kregen alle burgers stemrecht, maar onder het begrip 'burgers' vielen alleen mannen.

Nieuwe vrouw

Aan het einde van de negentiende eeuw begonnen sommige vrouwen zich tegen deze situatie te verzetten. Als oorzaken kunnen de industrialisatie en de verbeterde communicatiemogelijkheden worden aangevoerd. De 'nieuwe vrouw' ontstond.

Feminisme

Vooral jonge onafhankelijke vrouwen begonnen zich af te vragen, waarom ze niets te vertellen hadden. Bovendien ontwikkelden zij andere ideeën over onder andere seks en huwelijk. Deze vrouwen vonden dat de vrouw minder afhankelijk en actiever aan de maatschappij moest deelnamen. Het werd tijd dat de vrouw haar eigen beslissingen ging nemen. De beweging maakte zich ook sterk voor beter onderwijs voor meisjes en een betere wettelijke positie met betrekking tot echtscheiding en bezittingen. Rond 1895 verscheen voor het eerst de term 'feministe' in de pers.

Vrouwenkiesrecht

Nieuw-Zeeland was het eerste land (1893) waar de vrouw ook het kiesrecht bezat, maar in alle andere landen was dit onmogelijk. Vrouwen konden ook niet gekozen worden in het parlement of deel uitmaken van de gemeenteraad. In Europa trok de vrouwenbeweging in Groot-Brittannië onder leiding van Emmeline Pankhurst grote aandacht. Haar acties waren vooral gericht op het trekken van aandacht. Vaak lukte dat uitstekend, omdat de pers aanwezig was als Pankhurst en haar demonstranten werden gearresteerd. Ook kwamen demonstrerende vrouwen soms om het leven tijdens een actie. Zo stierf de suffragette Emily Wilding Davison in 1913 toen zij probeerde het paard van de koning tegen te houden tijdens een paardenrace.

Duitsland

Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak was de vrouwenbeweging een internationaal fenomeen geworden. Na de Eerste Wereldoorlog ontstond een chaotische en gewelddadige tijd in Duitsland. Er braken gevechten uit tussen communisten, socialisten en conservatieve groeperingen. De communisten wilden een nieuwe orde tot stand brengen, zoals dat ook in 1917 in Rusland was gebeurd. De arbeiders moesten de macht krijgen. De snelle invoering van het vrouwenkiesrecht in Duitsland komt voort uit deze eis, want in de door de communisten ingestelden bedrijfs- en volksraden mochten ook vrouwen stemmen. De wet trad op 30 november 1918 in werking.

Nederland

In 1917 had Nederland algemeen kiesrecht gekregen, maar dit betekende nog niet dat ook alle vrouwen naar de stembus konden. Dit werd pas in 1919 mogelijk toen een wetsvoorstel van Henri Marchant werd aangenomen dat een einde maakte aan deze discriminatie. Uit de krantenartikelen in deze meidagen blijkt dat veel Kamerleden bang waren dat de vrouwen eigen partijen zouden stichten en het de mannen nog jaren moeilijk zouden maken als het vrouwenkiesrecht in Nederland zou worden ingevoerd. Zij begrepen niet dat vrouwen gewoon wilden meedoen en meebeslissen. De Wet Marchant trad op 1 januari 1920 in werking. Nederland liep niet achter bij de algemene ontwikkeling in Europa. In België, Frankrijk, Griekenland en Portugal werden vrouwen pas na de Tweede Wereldoorlog in de gelegenheid gesteld om te stemmen bij verkiezingen voor het plaatselijke bestuur en het parlement.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis

Hoofdpagina Geschiedenis

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.