Fenians

Iers verzet tegen Engeland

Tot ongeveer het jaar 1200 werd Ierland geregeerd door eigen koningen. Toen nam Engeland de macht over en heeft het land tot in deze eeuw in bezit gehouden. De Ieren hebben zich altijd verzet tegen die Engelse overheersing en vaak leidde dat tot bloedige aanslagen. Steeds draaide Engeland als overheerser de duimschroeven verder aan. Zo vaardigde Engeland ook voor Ierland in 1800 een Unificatiewet uit, die de Ierse wetgeving geheel uitschakelde en de Engelse wetten van kracht verklaarde. Wel kreeg Ierland een vertegenwoordiging in het Britse Hoger- en Lagerhuis. Een van de gevolgen van de wet was dat de Anglicaanse kerk in het katholieke Ierland tot staatskerk werd verklaard.

Geschiedenis

De Ieren werden verplicht tienden (bijdragen over hun inkomsten) af te staan aan deze, hen niet welgevallige kerk. In 1832 verscheen een nieuwe wet die de middelklasse meer bevoegdheden gaf en de pro-Engelse hogere klassen minder macht toestond, maar in 1838 werd een andere wet van kracht, die de hogere klassen dwong tot grotere bijdragen aan de staatsinkomsten. Toen omstreeks 1850 grote hongersnoden in Ierland ontstonden die veel mensen tot de hongerdood leidde en vele anderen dwong tot emigratie, werd de weerstand tegen Engeland steeds groter, ook bij de beter gesitueerden.

Ondergrondse verzetsbeweging

Er ontstond een soort ondergrondse beweging die de Engelsen ten koste van alles het land wilden uitgooien. De beweging noemde zich naar de strijdende stammen uit de vroege middeleeuwen De Fenians. De beweging kreeg veel steun, maar voornamelijk in het buitenland, want de bevolking was door de honger min of meer apathisch geworden. Plannen voor een grote actie lekten uit, waarop de Britse regering hardhandig ingreep. Veel leden van de beweging werden gevangen gezet.

Aanslagen

In 1867 werden in Liverpool en Manchester door de Fenians aanslagen gepleegd, maar de Engelsen arresteerden vele leden van de beweging; enige leiders werden zelfs ter dood veroordeeld. Daarop verliep de beweging langzaam.

Sinn Fein

Het vuurtje van de zelfstandige staat bleef echter wel smeulen en van tijd tot kwam het tot uitbarstingen. In 1902 werd de tegen Engeland gerichte beweging opgericht, de Sinn Fein (Wij Zelf), die het doel van de Fenians, zelfstandigheid, overnam. In 1916 braken de Paasrellen uit, die door Engelse troepen hard werden neergeslagen. Ook nu weer werden de leiders van de opstand ter dood gebracht.

Ierse Vrijstaat

Maar achter de schermen werd hard gewerkt aan een politieke oplossing. Die kwam uiteindelijk in 1921 met de oprichting van de Ierse Vrijstaat, die een eigen parlement kreeg en de status van Engels Dominion. Vanaf 1922 gaf Ierland zelf postzegels uit. Aanvankelijk waren het nog Engelse postzegels met Ierse opdrukken, maar al snel volgden eigen postzegels met de landsnaam EIRE.

Splitsing Ierland

Na veel strijd erkende Engeland eindelijk een vrij Ierland in 1937, maar slechts voor de 26 zuidelijke counties. De noordelijke counties hadden bij een stemming besloten onder Engeland te blijven ressorteren. Dat dit sindsdien nog niet helemaal tot een duurzame vrede heeft geleid weten we maar al te goed.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis

Hoofdpagina Geschiedenis

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.