Nederlanders in Salvador

WIC in Zuid-Amerika

Bahia werd op 30 april 1625 na een beleg overgegeven aan de Spanjaarden. Bahia is nu bekend onder de naam Salvador. De stad ligt aan de oostkust van Brazilië. De ontwikkeling van Salvador is sterk beïnvloed door de slavenhandel. In Bahia kwamen de uit Afrika aangevoerde slaven aan land om te werken op de plantages.

West-Indische Compagnie

De West-Indische Compagnie werd in 1621 opgericht voor de handel en de scheepvaart in het door de Staten-Generaal vastgestelde octrooigebied tussen de oostpunt van Nieuw-Guinea en Kaap de Goede Hoop. De Trans-Atlantische driehoekshandel zou de belangrijkste activiteit van de West-Indische Compagnie gaan vormen. Vanuit Europa vertrokken de schepen met vuurwapens, textiel en andere producten naar West-Afrika, waar deze waren werden geruild voor slaven. Deze slaven werden in Amerika verkocht als plantagearbeiders. De schepen vertrokken vanuit Amerika naar Europa met de producten van de plantages, zoals suiker, koffie, katoen en tabak, en zilver en andere luxegoederen.

Groot Desseyn

De West-Indische Compagnie (WIC) wilde in Bahia een handelsbedrijf opzetten dat zou kunnen wedijveren met dat van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). De WIC maakte een plan. Het Groot Desseyn uit 1623 voorzag in een aanval op de Portugese bezittingen in Afrika en Zuid-Amerika. De West-Indische Compagnie wilde de positie van Portugal in Zuid-Amerika overnemen. Jacob Willekens veroverde in mei 1624 de Portugese kolonie Bahia op de oostkust van Brazilië.

Bahia

De Nederlandse schepen voeren op 16 mei 1624 de Allerheiligenbaai in. Ze werden onmiddellijk onder vuur genomen door de Portugese kustbatterijen. Enkele schepen werden getroffen. De Groningen, het schip van Piet Heyn, werd door zeventig kanonskogels getroffen, schreef de ooggetuige Johann Gregor Aldenburgk. Hij werkte voor de WIC en schreef hierover later het reisverhaal 'West-Indianische Reisse' dat in 1627 in Coburg verscheen. Het schip van Piet Heyn liep aan de grond, maar de bemanning slaagde er wel in om de stellingen onder vuur te nemen en buiten gebruik te stellen.

Verovering

De Nederlandse troepen gingen in Bahia aan land om het fort San Antonio op de heuveltop te bestormen. De stad werd omsingeld. De volgende ochtend, op 17 mei 1624, gaven de Portugezen zich over. Zij verlieten de stad. Toen de Nederlanders de stad binnentrokken troffen zij daar alleen Brazilianen en slaven aan. Bovendien vond men er kostbaarheden, zoals edelstenen, goud en zilver. Later die maand maakten de Nederlanders nog twee Portugese schepen buit die nietsvermoedend de haven binnenliepen.

Luanda

Willekens stuurde Piet Hein vervolgens naar Luanda, de hoofdstad van Portugees Angola. De inname mislukte. De Portugezen waren gewaarschuwd. Vier maanden eerder had ook Filips van Zuylen al geprobeerd om Luanda voor de Nederlanders in te nemen. Na deze mislukte aanval hadden de Portugezen versterkingen opgeworpen. In 1627 werd Gorée veroverd. In 1633 viel Arguin in Nederlandse handen. Uiteindelijk werd in 1637 ook Elmina op de Goudkust veroverd. Luanda werd in 1641 door de West-Indische Compagnie veroverd. De West-Indische Compagnie beschikte nu over een aantal havens waaruit de slaven naar de west vervoerd konden worden.

Spanje en Portugal

In Brazilië ontstonden problemen. Het grootste deel van de Nederlandse vloot was naar andere bestemmingen vertrokken. Bahia stond nu onder leiding van Jan van Dorth. De opperbevelhebber liep in juli 1624 met zijn escorte bij Bahia in een hinderlaag van de Portugezen. Het lichaam van Jan van Dorth werd gruwelijk verminkt door de indianen die aan de zijde van de Portugezen vochten. Zij zouden ook van zijn lijk gegeten hebben. Jan van Dorth werd vervangen door de drinkebroers Allert en Willem Schouten. Zij stonden niet bekend om hun tactisch inzicht. Bahia werd op 30 april 1625 ingenomen door een gezamenlijke strijdmacht van Spanje en Portugal. De West-Indische Compagnie richtte zich na het verlies van Bahia op de kaapvaart. Dit leidde in 1628 tot de verovering door Piet Hein van de Spaanse Zilvervloot.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis

Hoofdpagina Geschiedenis
Geschiedenis Slavernij

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.