Klein Botnia in Franeker

Stins in Franeker

Op de Breedplaats in Franeker staat het huis Klein Botnia. In de jaren 1530 tot 1540 ontstond het huis zoals het er nu ongeveer uitziet, hoewel er in de loop van de eeuwen die volgden toch nog verschillende zaken zijn aangepast of gewijzigd, want het huis heeft verschillende eigenaren gehad.

Verbouwing

Het huis zag er voor de verbouwing dus anders uit, maar Jarich van Botnia, die onder meer grietman was van Franekeradeel, ging Klein Botnia ingrijpend verbouwen. Zo verving hij de oude kloosterkozijnen. Maar vooral inwendig werd het huis geheel gewijzigd, want in het linker deel werd een verdieping aangebracht. Daartoe moest het gebouw worden verhoogd en werd de kapconstructie geheel vernieuwd. Het rechtdeel van Klein Botnia is onderkelderd. Rechts beneden in de gevel is dat zelfs nu nog te zien. De voorganger van het verbouwde huis, waarvan niet bekend is wanneer dit ontstond, was gebouwd van kloostermoppen en dateert uit de late middeleeuwen. Het huis werd in de zestiende eeuw gedekt met leien, maar die werden in de achttiende eeuw vervangen door blauw geglazuurde pannen. Klein Botnia heeft een zadeldak tussen twee topgevels. De gevels zijn opgebouwd uit afwisselend rode en gele Friese kloostermoppen, wat een fraai gezicht oplevert.

Professor Roëll

Behalve de familie van de stichter van Klein Botnia, heeft het huis, dat veelal stins wordt genoemd, nog verschillende illustere bewoners gehad. In 1661 verkocht Lucia van Walta, een nakomeling van de familie Botnia, het huis aan een Franeker burgemeester. Kort daarna al kwam Klein Botnia in het bezit van professor H.A. Roëll, die hoogleraar was aan de universiteit van Franeker met de rechten die daaraan verbonden waren, zoals een gestoelte in de Martinikerk. Deze professor Roëll (1653-1718) wordt gezien als de stamvader van deze adellijke familie in ons land. Na professor Roëll volgden nog enkele eigenaren van het huis elkaar op, die ook verbonden waren aan de Universiteit van Franeker, maar in de Napoleontische tijd werd de universiteit van Franeker opgeheven.

Wezenhuis

Vanaf 1668 werden gedurende twee eeuwen wezen ondergebracht in het Diakens weeshuis elders in de stad. Maar in 1854 betrokken zij deze woning, omdat het een 'een betere woning' was, aldus een gevelsteen boven de toegangsdeur. Ook de gevelsteen van het Diakens weeshuis werd hier in de gevel ingemetseld. De wezen bleven hier tot 1888 toen een nieuw weeshuis gereed was gekomen en zij daarheen konden verhuizen. Klein Botnia werd in gebruik genomen door de Hervormde gemeente van Franeker. Omstreeks 1970 werd het gebouw grondig gerestaureerd.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.