Kasteel Nederhorst in Nederhorst Den Berg

Kasteel in Noord-Holland

Het kasteel Nederhorst komt niet alleen voor in kastelenboeken over Utrecht, maar ook in die van Noord-Holland. Dat komt omdat het kasteel in het verleden enkele malen onder invloed kwam van een andere heer. Kasteel Nederhorst behoorde aanvankelijk tot Amstelland, dat aan de bisschop van Utrecht toebehoorde. Later wordt het kasteel een leen van Noord-Holland, maar in het begin van negentiende eeuw behoorde het kasteel wederom tot de provincie Utrecht. Tenslotte werd in 1819 Nederhorst den Berg, en daarmee het kasteel Nederhorst, definitief bij Noord-Holland gevoegd.

Indrukwekkend kasteel

Nederhorst is een indrukwekkend kasteel. Het is gebouwd in een vierkant. Op iedere hoek bevindt zich een zeskantige hoektoren. Het kasteel wordt omgeven door een slotgracht. Een fraaie stenen brug met bogen leidt van het voorterrein naar de burcht. Vanaf deze brug moeten dan weer vele treden worden beklommen om de hoofdverdieping te bereiken. Naast de trappartij op de brug zijn toegangen aangebracht, die naar de benedenverdiepingen voeren: de dienstingangen.
Het kasteel heeft in het begin van de zeventiende eeuw haar huidige aanzien gekregen, waarschijnlijk door toedoen van Baron Godart van Reede.
Op de noordoostelijke toren bevindt zich een enorme wijzerplaat, die zo groot is, dat ze eigenlijk afbreuk doet aan het oude statige karakter van deze toren.

Horst

Kasteel Nederhorst heette aanvankelijk gewoon Horst, maar omdat er verschillende kastelen met deze naam in het Utrechtse voorkomen, werd het op een gegeven moment, ter voorkoming van verwarring, Nederhorst genoemd. Het kasteel dateert uit de middeleeuwen, maar de precieze stichtingsdatum is niet bekend. Wel wordt Nederhorst in 1301 genoemd als het vrije bezit van Alfert van Wulven, die het dan opdraagt aan zijn heer Guy van Henegouwen. Deze Alfert gaat zich in plaats van met zijn achternaam Van Wulven in het vervolg tooien met de achternaam Horst, naar de naam van het kasteel. Deze familienaam blijft dan enige eeuwen aan kasteel Nederhorst, verbonden. In 1566 komt pas een andere familie op kasteel Nederhorst. Dat is de familie van Zuylen, maar een lid van deze familie verkoopt het kasteel al weer vrij snel door aan de familie Van Reede, die onder meer bekend is door haar bezit van kasteel Amerongen.

Franse tijd

In 1673 houden de Fransen ook in deze streken huis. Ook Nederhorst heeft veel te lijden onder de oorlogshandelingen. Het wordt kort hierna openbaar geveild. De nieuwe eigenaar wordt Godard Willem van Tuyl van Serooskerken. In deze familie blijft het kasteel Nederhorst dan weer gedurende enige generaties.

Eigenaren

Via vererving en verkoop wisselt kasteel Nederhorst nog enige malen van eigenaar totdat de weduwe van de laatste eigenaar het kasteel in 1929 aan een bedrijf verkoopt, dat het in 1960 doorverkoopt aan de Harmine Wolters stichting. Het kasteel wordt flink gerestaureerd met medewerking van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg. De directeur van de Harmine Wolters Stichting, de heer Jonker, bezat een unieke verzameling klokken en uurwerken. Deze verzameling, die alleen al meer dan 1000 klokken omvatte, werd na de restauratie in het kasteel ondergebracht en kasteel Nederhorst wordt voor het publiek opengesteld.

Brand in kasteel Nederhorst

Maar 1971 wordt een rampjaar voor het kasteel. Op 10 januari ontstaat een enorme brand in kasteel Nederhorst, die niet alleen het gehele kasteel, maar ook de fraaie verzameling klokken en uurwerken geheel in de as legt. Er resten alleen nog kale muren. Door de felheid van de brand kon er vrijwel niets worden gered.

Restauratie

De uitkering van de verzekering bleek niet voldoende te zijn om alles in oude glorie te herstellen. Alleen het kasteel kon gerestaureerd worden, zodat het in 1973 weer beschikbaar kwam. In kasteel Nederhorst en in de bijgebouwen zijn nu kantoren gevestigd. Hierin was onder meer de Toonder Studio, de studio waar niet alleen de befaamde strips van Tom Poes en de heer van stand Ollie B. Bommel werd vervaardigd, maar tot april 2002 ook vele andere strips het licht zagen. Tegenwoordig is het park van het kasteel overdag dagelijks toegankelijk. Ook vinden er vele bijzondere evenementen plaats, zoals opera- en toneelvoorstellingen. Het kasteel wordt door particulieren bewoond en er zijn mensen die hier werken. Bij een bezoek wordt de bezoekers dan ook gevraagd hiermee rekening te houden.

Ligging

Kasteel Nederhorst ligt in de gemeente Nederhorst Den Berg. Nederhorst Den Berg is te bereiken via de weg N201 - Hilversum-Vinkeveen of via de weg N236 Weesp-Bussum/Hilversum. Het kasteel ligt juist ten westen van de dorpskern. Het is niet toegankelijk, maar vanaf de weg redelijk goed te zien.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. Kasteel Nederhorst is opgenomen in Kastelen in Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kastelen in Nederland 5

Ben Hendriks toont in 'Kastelen in Nederland' de mooiste en interessantste kastelen en buitenplaatsen van Nederland. Ook deze uitgave is weer een genot voor de liefhebber van Nederlandse kastelen. Ben Hendriks laat weer zien dat er in ons land talrijke pareltjes staan.
Kastelen in Nederland 5

Literatuur

Ir. J.D.M. Bardet, Kastelenboek Provincie Utrecht, Bussum, 1975, 5e dr.

Mr. J.W. Groesbeek, Middeleeuwse kastelen van Nood-Holland, hun bewoners en bewogen geschiedenis, Rijswijk. 1981.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.