Baronie van Breda

Heren van Breda

De landgoederen bij de stad Breda waren in het verleden in bezit van de heren van Breda. Dit gebied vormde vanaf de zestiende eeuw de bekendste baronie in Nederland. Een baronie is een regeringsvorm waarbij de macht in handen is van een baron en eigenlijk is Breda daarom nooit een echte baronie geweest, omdat dit gebied vanaf 1403 door de graven van Nassau werd bestuurd. René van Chalon en zijn erfopvolgers voerden de titel prins van Oranje. Hierdoor werd de lage adellijke titel baron nauwelijks gevoerd.

Land van Breda

De naam Breda werd in 1125 voor het eerst genoemd. Enkele decennia later begon men met de bouw van het kasteel van Breda. De heren van Breda konden hun gang gaan tot Dirk VII van Holland aanspraken maakte op de stad. Zij riepen de steun in van hertog Hendrik van Brabant, maar hierdoor werd het Land van Breda een leen van het hertogdom Brabant. De leenmannen verkeerden steeds in geldnood. Hierdoor kwam de heerlijkheid in 1339 als onderpand bij Jan van Polanen.

Jan van Polanen

Jan van Polanen was de stamvader van de zijtak Polanen uit het geslacht Van Wassenaer. Hij woonde in het naar de familie genoemde kasteel Polanen, even ten oosten van Monster in het huidige Zuid-Holland. De fundering van dit middeleeuwse kasteel werd in 1981 opgegraven. Het kasteel van Polanen werd tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten door graaf Willem V van Holland ingenomen. Hij liet het kasteel vernietigen om te voorkomen dat Jan van Polanen het kasteel later weer zou gebruiken in zijn strijd tegen Holland.
Jan van Polanen vocht tijdens de Slag bij Kassel in 1328 aan de zijde van Lodewijk II van Nevers, de graaf van Vlaanderen. Een jaar later werd hij tot ridder geslagen en begon zijn loopbaan in het bestuur. De zoon van Jan van Polanen, Jan II, versterkte het kasteel van Breda met een gracht en hoektorens. Hij liet ook een stadsmuur om Breda optrekken. Het kasteel werd ingepast in de stadsverdediging.

Breda en Nassau

Het geslacht Van Polanen stierf in de mannelijke lijn uit. Johanna van Polanen, het enige kind van Jan III, trad in 1403 in het huwelijk met de Duitse edelman Engelbrecht van Nassau-Dillenburg. En zo kregen de graven van Nassau het gebied in hun bezit. Graaf Engelbrecht kreeg de titel heer van Breda.
De baronie werd in 1795 formeel opgeheven toen Breda een onderdeel werd van de Bataafse Republiek, maar de titel baron van Breda wordt nog steeds gebruikt. Willem-Alexander draagt deze titel sinds de troonwisseling in april 2013. Hierdoor blijven de Nassaus verbonden met Breda.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: geschiedenis Noord-Brabant

Noord-Brabant

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.