Fraude bij bank van Vaticaan

Arrestaties na dubieuze transactie

Paus Franciscus benoemde in juni 2013 een onderzoekscommissie naar de bank van het Vaticaan, die officieel het Instituut voor Religieuze Werken (IOR) heet. Deze bank wordt al jaren verdacht van witwassen en andere vormen van financiële fraude. Enkele dagen later, op 27 juni 2013, arresteerde de Italiaanse justitie drie mannen die in verband worden gebracht met de bank van het Vaticaan: een veiligheidsman, een financiële man en monseigneur Nunzio Scarano uit Salerno. Scarano werkte bij de afdeling die het onroerend goed van het Vaticaan beheert.

Nunzio Scarano

Monseigneur Nunzio Scarano wordt beschuldigd van fraude en corruptie. Hij zou hebben bemiddeld bij een poging om twintig miljoen euro aan zwart geld van een Zwitserse bankrekening naar Italië over te brengen. Volgens justitie huurden drie mannen een privé-jet om kasgeld van het Zwitserse Locarno naar Italië te brengen. Veiligheidsman Giovanni Maria Zito kon gebruik maken van zijn diplomatieke status en zo de douane omzeilen. Toch vielen ze op de luchthaven op door nerveus gedrag. De tijdens deze actie gebruikte mobieltjes werden na terugkomst vernietigd, meldde de New York Times.
Nunzio Scarano wordt al lang in verband gebracht met witwassen. In Salerno liep een onderzoek naar financiële transacties tussen zijn rekening bij de bank van het Vaticaan en verschillende Italiaanse banken. Hierbij ging het om ongeveer 600.000 euro. Dit geld zou zijn gebruikt om zijn hypotheek af te betalen. Op het moment van zijn arrestatie was Nunzio Scarano geschorst door het Vaticaan, maar hij beheerde nog wel twee rekeningen. Scarano overlegde nog regelmatig met de top van de Vaticaanse bank.

Directeur Paolo Cipriani

Op 1 juli 2013, een uur na het eerste justitiële verhoor van monseigneur Nunzio Scarano, bracht het Vaticaan het vertrek van enkele topmensen van de Vaticaanse bank naar buiten. Directeur Paolo Cipriani en vicedirecteur Massimo Tulli stelden hun functies beschikbaar in het belang van de instelling en de Heilige Stoel, verklaarde het Vaticaan. Tijdens het verhoor zou uit afgeluisterde telefoongesprekken zijn gebleken dat Nunzio Scarano regelmatig met Paolo Cipriani en Massimo Tulli in contact was over de omvangrijke mutaties op zijn rekening bij de bank van het Vaticaan. De naam van de nu ontslagen directeur van het Instituut voor Religieuze Werken werd in 2010 genoemd in een justitieel onderzoek naar een transactie van 33 miljoen euro. Dit strafrechtelijke onderzoek is ook nog niet afgerond.

Onderzoekscommissie

Vlak voor zijn vertrek stelde paus Benedictus Ernst von Freyberg aan om een eind te maken aan de witwaspraktijken van de bank van het Vaticaan. "Sinds 2010 hebben het Instituut voor Religieuze Werken en zijn management er hard aan gewerkt om de structuren en de processen in overeenstemming te brengen met de internationale afspraken tegen witwassen," zei Von Freyberg in een door het Vaticaan verspreide verklaring. "Terwijl we dankbaar zijn voor wat er is bereikt, is het duidelijk dat we een nieuwe leiding nodig hebben om de pas van dit transformatieproces te versnellen."
Paus Franciscus lijkt de organisatie van de Vaticaanse bank nu serieus aan te pakken. De Heilige Vader stelde een onderzoekscommissie van vijf man samen. De commissie rapporteert direct aan hem. Volgens het Vaticaan wordt onderzocht of de activiteiten van de bank in overeenstemming zijn met de missie van de universele kerk. Het voortbestaan van het Instituut voor Religieuze Werken is niet zeker, want paus Franciscus wil ook weten of het Vaticaan wel een eigen bank nodig heeft.

Religieuze Werken

Het Instituut voor Religieuze Werken, het Istituto per le Opere di Religione (IOR), handelt de financiële zaken van het Vaticaan af. De instelling heeft een slechte reputatie. Er lopen al jarenlang onderzoeken. In 2009 publiceerde het Italiaanse blad Panorama een artikel over de witwaspraktijk van de bank van het Vaticaan.
Religieuze Werken

Bankieren bij de Heilige Stoel

De laatste directeur van het Instituut voor Religieuze Werken, Ettore Gotti Tedeschi (Pontenure, 1945), zegt te vrezen voor zijn leven. Hij heeft daar een reden voor. De Italiaanse maffia houdt niet van uittreders en mislukkingen.
Bankieren bij de Heilige Stoel

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer informatie over Kerk en Samenleving

Kerk en Samenleving
Katholieke Kerk

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.