Dedemsvaart

Kanaal en plaats in Overijssel

De plaats Dedemsvaart ontstond na 1811 na het graven van het kanaal de Dedemsvaart. Deze vaart was een kanaal in het noorden van de provincie Overijssel met een lengte van veertig kilometer. Het kanaal werd aangelegd van Hasselt aan het Zwarte Water naar de Overijsselse Vecht bij Gramsbergen.

Turf

Het initiatief tot het graven werd destijds genomen door baron Willem Jan van Dedem, voornamelijk voor het vervoer van turf, die in de gebieden rond het huidige Dedemsvaart sinds de zestiende eeuw werd gedolven. De Dedemsvaart is dus een verveningskanaal, zoals er verscheidene in Nederland zijn aangelegd in vorige eeuwen. Tegenwoordig is de Dedemsvaart aan het scheepvaartverkeer onttrokken en zijn grote delen gedempt, maar in de plaats Dedemsvaart is nog een gedeelte bewaard gebleven.

Baron Willem Jan van Dedem

De invloed van baron Willem Jan van Dedem (1776-1851) op Dedemsvaart is groot geweest. Hij was behalve veenbaas, die grote delen van het noorden van Overijssels heeft laten vervenen, president van de rechtbank in Zwolle en directeur van de belastingen in Overijssel. Niet alleen was hij de initiatiefnemer voor de aanleg van de Dedemsvaart, waarvan de aanleg in 1809 begon, maar het dorp Dedemsvaart werd ook naar hem genoemd. Hij liet ook de kerk met pastorie bouwen, die nog steeds in gebruik is en dicht bij het kanaal staat. Hier en daar zien we op het wegdek van enkele straten in het centrum van Dedemsvaart zilverkleurige cirkelvormige markeringen van ongeveer vijftien centimeter diameter, waarop het wapen van Van Dedem is afgebeeld.

De plaats Dedemsvaart werd langzaamaan een belangrijk centrum in deze streek, want de plaats kreeg, behalve het kanaal ook diverse verkeersverbindingen over de weg. Zo heeft er vele jaren een stoomtramverbinding bestaan met verderaf in Overijssel en Drenthe gelegen plaatsen.

Ontwikkeling Dedemsvaart

Dedemsvaart is nu een industrialisatiekern in het ontwikkelingsgebied van Noordoost Overijssel. Er zijn verschillende belangrijke bedrijven gevestigd, vooral op het gebied van land- en tuinbouw. Dicht bij de kerk van Van Dedem staat nog het oude postkantoor. Daarvoor staat, ter gedachtenis aan Baron van Dedem, een gietijzeren gedenknaald. In de oudheidkamer kan men meer te weten komen over de aanleg van de Dedemsvaart en de geschiedenis van de plaats Dedemsvaart. In de nabijheid van het centrum van Dedemsvaart bevinden zich ook de bekende tuinen van Mien Ruys.

Kalkovens

In het noorden van de plaats, juist voor het viaduct van de van west naar oost lopende provinciale weg van Balkbrug naar Slagharen, vinden we links van de weg een terrein waarop drie gerestaureerde kalkovens staan; de kalkovens zijn rijksmonumenten. Deze kalkovens produceerden vroeger metselkalk voor de bouw van woningen en bedrijven. Ernaast staat nog een grote gashouder, zoals die, voordat het aardgas in Groningen werd gevonden, in vele steden waren gebouwd; hierin werd het ter plaatse gemaakte steenkoolgas opgeslagen. Met grote letters staat op de gashouder vermeld: 'KOOKT OP GAS'. Het dorp Dedemsvaart ligt ten noordoosten van Zwolle aan de weg van Balkbrug naar Slagharen. De plaats behoort nu onder de gemeente Hardenberg, waaronder ook Slagharen en Gramsbergen thuis horen.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: geschiedenis Overijssel

Overijssel

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.