Karel de Stoute (1433-1477)

Franse hertog

De Franse hertog Karel de Stoute (Charles le Téméraire in het Frans) was de zoon van Filips de Goede en diens vrouw Isabella van Portugal. Hij werd geboren op 10 november 1433 in Dijon. Hij sneuvelde tijdens de Slag bij Nancy op 5 januari 1477 en werd dus 43 jaar oud. De identificatie van Karel moest plaatsvinden aan de hand van de littekens op zijn lichaam.

Huwelijken

Hij voerde in het begin de titel van graaf van Charolais. Karel kreeg dank zij zijn moeder een goede opleiding. In 1439 werd hij uitgehuwelijkt aan een dochter van Karel VII van Frankrijk, Catharine, maar zij overleed al in 1446. Een tweede huwelijk - tegen zijn zin - werd gesloten met een nicht Isabella van Bourbon in 1454.

Centraal georganiseerd rijk

Karel de Stoute probeerde zich aan zijn positie als vazal ten opzichte van de Franse kroon te onttrekken. Hij wilde Bourgondië trachten te vergroten ten koste van Frankrijk en het Heilige Roomse Rijk (zeg maar de toenmalige Duitse gebieden) en het land uit te bouwen tot een centraal georganiseerd rijk. Door de weerstand van koning Lodewijk XI gelukte het hem niet de koningskroon te behalen. Na de slag bij Montlhéry wist de koning zich met listige verdragen zich uit een vervelende positie te redden.

Margaretha van York

In 1467 volgde Karel zijn vader Filips de Goede op. Zijn vrouw overleed en hij trouwde (alsnog) met Margaretha van York, een zuster van Edward IV van Engeland. In 1469 verwierf Karel de Stoute zich dan toch het pandheerschap over de Habsburgse bezittingen aan de Bovenrijn. Hij veroverde het vorstendom Luik in 1466/7, het hertogdom Gelre in 1472/7 en Lotharingen in 1475.

Verslagen in 1477

Verontrust door het opdringen van Karel de Stoute aan de Bovenrijn leverden de Zwitserse eedgenoten in 1476 slag met hem in Grandson en Murten, die voor hen zegenrijk afliepen. In samenwerking met de Lotharingse Bond en troepen uit de Elzas werd Karel tenslotte in 1477 vernietigend verslagen, waarbij Karel sneuvelde.

Habsburgers

Door het huwelijk van zijn erfdochter Maria, uit het huwelijk met Isabella van Bourbon, met aartshertog Maximiliaan van Oostenrijk, de latere keizer Maximiliaan I in 1477, verwierven de Habsburgers het vorstendom Bourgondië.

Spoorloos

Na zijn overlijden bij de slag van Nancy was het gezicht van Karel de Stoute onherkenbaar verminkt. Zijn lichaam kon door zijn lijfarts geïdentificeerd worden aan de hand van de littekens. Na heel wat omzwervingen belandde zijn lijk uiteindelijk in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Brugge. Karel de Stoute wordt hier herdacht met een grafmonument, maar zijn lichaam is spoorloos verdwenen. Bij archeologisch onderzoek werd alleen het naast hem begraven lichaam van zijn dochter Maria aangetroffen.

Mechelen

Een belangrijke daad van Karel was de vestiging van de Rekenkamer en het parlement in Mechelen. Het parlement was destijds nog geen volksvertegenwoordiging, maar het opperste gerecht. Dat later dan ook Hoge Raad werd genoemd. Door de vorming van deze institutie werd deze Belgische stad politiek belangrijk en dat zette zich voort met de vestiging van Karels weduwe Margaretha van York in Mechelen. Later vestigde zich ook Margaretha van Oostenrijk, de dochter van Maria van Bourgondië en Maximiliaan van Oostenrijk, zich als landvoogdes in Mechelen, zodat de Habsburgse Nederlanden gedurende enkele decennia van de zestiende eeuw in feite vanuit deze stad werden bestuurd.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Koninklijke Geschiedenis als u meer wilt weten over de geschiedenis van de belangrijkste koninklijke huizen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer informatie over royalty

Hoofdpagina Royalty

In deze bundel is een eerste selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef. Voor deze uitgave werden de meeste artikelen herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later.
Koninklijke geschiedenis


In deze publicatie in de serie Kastelen in Nederland van Ben Hendriks staan vooral veel kastelen en paleizen die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie die zijn bewoond of eigendom zijn geweest van de koninklijke familie, zoals Huis ten Bosch, Soestdijk, Drakensteyn, Noordeinde, Paleis Het Loo, het Oude Loo. Ook deze uitgave van Ben Hendriks staat weer garant voor veel leesplezier.
Kastelen in Nederland


Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.