Stefanus van Engeland (1096-1154)

Anarchie in Engeland

Stefanus van Blois (1096-1154), de favoriete neef van koning Hendrik van Engeland, werd in 1135 tot koning van Engeland gekroond, maar tot echt regeren kwam hij niet, want er ontbrandde een oorlog over de opvolging. Deze periode van 1135 tot 1154 wordt in de Engelse geschiedenis aangeduid als de Anarchie.

Erfenis

Na de dood van Hendrik erfde hij de graafschappen Lancashire en Mortain. Ook werd hij heer van Eye, een plaats in het huidige graafschap Suffolk.
Stefanus van Blois was een zoon van Stefanus II van Blois en Adela van Engeland, de dochter van Willem de Veroveraar. Hij trad in 1125 in het huwelijk met Mathilde van Boulogne. Hij wordt door zijn tijdgenoten afgeschilderd als een vriendelijke man, die door iedereen aardig gevonden wilde worden. Toch vocht hij meerdere conflicten uit. In Vlaanderen verdreef hij graaf Willem Clito en in Engeland ontbrandde de Anarchie.

Stefanus en Mathilde

Na de dood van zijn schoonvader Eustatius III van Boulogne erfden Stefanus en Mathilde grote gebieden in Normandië en het zuidoosten van Engeland. Hij was nu de rijkste edelman van Engeland en Frankrijk. Ook de Engelse koning Hendrik had geen zonen. Toen hij overleed ontstond een fel debat over de opvolging. Veel edelen wilden niet dat Mathilde haar vader opvolgde. Omdat de echtgenote van Stefanus ook Mathilde heette, noemden zij de beoogde erfopvolger 'keizerin Mathilde'. Stefanus ging naar Engeland, waar hij zich met steun van zijn broer, bisschop Hendrik van Winchester, in Londen tot koning liet kronen. Stefanus bezette met een klein leger Canterbury en Dover en kocht de kerk af. Hij beloofde dat ze voortaan in vrijheid bisschoppen mochten benoemen.

Gevangenschap

Stefanus nam hierna een aantal vreemde beslissingen. Zo liet hij enkele bisschoppen arresteren, waardoor zijn broer zich tegen hem keerde. Ook Ranulf van Chester, waarmee hij eerder een vredesakkoord had gesloten, keerde zich tegen hem. Stefanus viel het kasteel van Ranulf aan, maar de opstandige krijgsheer ontsnapte. In februari 1141 leed Stefanus een nederlaag in de Slag bij Lincoln. De koning werd als gevangene naar Bristol gebracht. Zijn tegenstander Robert van Glouchester werd door de echtgenote van Stefanus in Londen gevangen gehouden. Er werd onderhandeld, maar Mathilde van Boulogne wilde niet toegeven en Robert van Glouchester wilde geen verbond met Stefanus sluiten. Uiteindelijk kwam men overeen om de gevangenen te ruilen. De kerk boog zich nu over de erfkwestie en oordeelde dat Stefanus de rechtmatige koning van Engeland was. Tijdens de kerstdagen van 1141 werden Stefanus en Mathilde opnieuw gekroond.

Hendrik

In het voorjaar van 1142 circuleerden er geruchten door Engeland dat de koning ernstig ziek zou zijn. Stefanus genas en om zijn macht te tonen nam hij samen met Ranulf van Chester de kastelen Cirencester, Bampton en Wareham in. Gedurende zijn hele regeringsperiode bleef het onrustig in de door hem bestuurde gebieden. Hij gaf zijn leenheren te veel macht: zij inden belastingen en legden hoge boetes op. Stefanus deed weinig om deze tirannie te beteugelen. Ook op andere gebieden ondervond hij tegenslag. Vanwege zijn slechte gezondheid wilde hij zijn macht overdragen aan zijn zoon Eustace, maar de paus hield de kroning tegen. In 1153 stak Hendrik, de zoon van keizerin Mathilde, het kanaal over met een vloot van zesendertig schepen. Met 3.000 soldaten en 140 ruiters viel hij het gebied van Stefanus binnen. Ondertussen overleed Eustace, de zoon en beoogde opvolger van Stefanus. De koning stuurde nu zijn onderhandelaars naar Hendrik en dit leidde tot het Verdrag van Wallingford, dat ook wel het Verdrag van Winchester wordt genoemd. Hierin kwamen de strijdende partijen overeen dat Stefanus koning zou blijven en dat Hendrik zijn wettige opvolger zou worden.

Kroning Hendrik II

De huurlingen van Hendrik kregen toegang tot alle kastelen van Stefanus. Engeland werd nu gecontroleerd door het leger van Hendrik, die wist dat Stefanus niet lang meer zou leven. Stefanus overleed enkele maanden later in de abdij van Dover aan een inwendige bloeding. Hij werd begraven in de Abdij van Faversham, waar twee jaar eerder ook zijn echtgenote Mathilde was begraven. Hendrik werd in december 1154 als Hendrik II van Engeland gekroond in de Westminster Abbey.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan royalty en koninklijke huizen. Lees Engelse koningen en koninginnen als u meer wilt weten over de geschiedenis van het Engelse koningshuis.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Engelse koningen en koninginnen

Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden.
Engelse koningen en koninginnen

Lees verder: Koningshuis Engeland

Royalty
Koningshuis Engeland
Koninklijke Geschiedenis

Met deze uitgave over het Britse vorstenhuis komt u veel te weten: niet alleen over het wel en wee van alle Engelse koningen en koninginnen, maar ook over de tijd waarin zij leefden, de machtsstrijd waarin de koningen verwikkeld raakten en de oorlogen die zij voerden. In dit digitale boek staan alle Britse koningen en koninginnen vanaf Willem de Veroveraar.
Engelse koningen en koninginnen

'Harry en Meghan: Crisis in het Britse koningshuis' is in alle opzichten een opmerkelijk verhaal van twee bijzondere mensen; een koninklijk paar dat door de pers werd achtervolgd en zich niet kon aanpassen aan de tradities en het strakke protocol van het Britse koningshuis.
Harry en Meghan

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.