Karel Appel (1921-2006)

Nederlandse kunstschilder, beeldhouwer en dichter

De Nederlandse kunstschilder, beeldhouwer en dichter Karel Appel werd op 25 april 1921 in Amsterdam geboren. Hij was de zoon van een kapper en meldde zich na een ruzie met zijn vader aan bij de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten. Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontmoette Appel tijdens zijn opleiding Corneille.

Parijs

Na de oorlog reisde Karel Appel met Corneille naar Luik en later naar Parijs. In 1947 leerde Appel ook Constant kennen. Appel, Corneille en Constant exposeerden in 1948 bij kunsthandel Santee Landweer in Amsterdam. In juli 1948 behoorde Karel Appel tot de oprichters van de Nederlandse Experimentele Groep en in november 1948 was hij betrokken bij de oprichting van Cobra.

Cobra

Karel Appel werd aanvankelijk in Nederland en later ook in de rest van de wereld, het boegbeeld van de Cobra-beweging. De term "ik rotzooi maar wat aan" werd door tegenstanders van de expressieve stijl van Appel in negatieve zin gebruikt, maar geeft wel goed aan hoe Karel Appel te werk ging: hij pakte een onderwerp beet en kwam al werkende tot een resultaat. In de jaren veertig en vijftig veroorzaakte het werk van Karel Appel hevige discussies. Zijn in 1949 in de kantine van het Amsterdamse stadhuis aangebrachte muurschildering 'Vragende kinderen' verdween al snel achter behang, omdat verontwaardigde ambtenaren gestoord werden tijdens de lunch.

Geen theoreticus

Karel Appel was vooral een doener. Hij had weinig op met de theorieën van Constant en anderen. Appel schilderde in heldere kleuren en simpele vormen. Hij creëerde composities met fantasiedieren en onschuldige kinderen. In 1954 kreeg Appel tentoonstellingen in Parijs en later ook in New York. Vooral New York inspireerde hem zeer. Appel ontwikkelde een zeer expressionele schilderswijze met figuratieve elementen. Hij ontwikkelde een heftiger toets in een dikke verflaag, maar bleef trouw aan de uitgangspunten van Cobra. Daarnaast ontstonden collages en sculpturen, die meestal kleurrijk beschilderd waren. "Ik heb in de loop van de jaren geleerd hoe ik olieverf op doek moet brengen," zei Karel Appel in 1986. "Ik kan nu met verf alles doen wat ik wil. Maar het is nog steeds een strijd, nog steeds een gevecht."

Trouw aan uitgangspunten

Ook op hoge leeftijd liet Appel zien nog niets van zijn jeugdige elan te hebben verloren. Hij bleef experimenteren en zoeken naar nieuwe mogelijkheden om zich uit te drukken. Afwisselend werkte Appel in New York, Parijs, Toscane en Monaco. Zijn tentoonstellingen bleven belevenissen en Appel bewees een echte hedendaagse Nederlandse meester te zijn. Schilderijen van Karel Appel hingen in alle belangrijke musea in de wereld, zowel in Europa als in de Verenigde Staten.

Laatste jaren

Karel Appel bleef tot op hoge leeftijd actief. "Een leven zonder inspiratie is voor mij het allerlaagste, het meest platvloerse wat er is," zei hij. Zijn vriend Rudi Fuchs organiseerde in 2004 nog een tentoonstelling in Brussel, waar Appel recent werk toonde. Het werk was dramatisch, veelzeggend en uitgevoerd in felle kleuren. Wel noopte een hartkwaal hem in zijn laatste jaren tot een nieuwe stijl, omdat heftige armbewegingen niet meer mogelijk waren.
Karel Appel overleed op 3 mei 2006 in zijn woonplaats Zürich. Appel werd enkele dagen later in stilte begraven op het beroemde kerkhof Père-Lachaise in Parijs.

Tentoonstellingen

Het werk van Karel Appel werd getoond op vele belangrijke tentoonstellingen. Hij was vertegenwoordigd op de cobra tentoonstellingen in Amsterdam (1949) en Luik (1951) en exposeerde onder andere in Esbjerg (1980), Museum Boymans-Van Beuningen in Rotterdam (1982), het Kunstmuseum Den Haag (1990), Nice (1987) en in vijf musea in Japan (1988).

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Kunstbegrip en Kijken naar Kunst als u meer wilt weten over kunstenaars en kunststromingen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis

Biografie

Met 'Uit de kunst' van Ruud van Capelleveen komt u veel te weten over belangrijke kunststromingen en kunstenaars. De auteur koos interessante voorbeelden. De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake. 'Uit de kunst' is een gevarieerde bundel over kunst en kunstenaars.
Uit de kunst

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.