Josephine Baker (1906-1975)

Amerikaanse/Franse revue artieste

In 1925 debuteerde Josephine Baker in Parijs. In het etablissement Folies Bergère vierde de negerin grote triomfen. Josephine Baker raakte bekend door haar opvallende verschijning. Zwarte danseressen waren zeldzaam in Europa in de twintiger jaren. De revuedanseres werd bekend door haar wilde optreden en geringe kledij. Josephine Baker was veelal slechts gekleed in een 'bananenrokje'.

Danseres en zangeres

De Amerikaanse danseres en zangeres Josephine Baker werd op 3 juni 1906 geboren in Saint Louis in de Amerikaanse staat Missouri als Freda Josephine McDonald. Op dertienjarige leeftijd verliet zij haar ouderlijk huis met als doel om het te gaan maken in de showbusiness. Zij begon als kleedster voor een reizend toneelgezelschap. Af en toe mocht ze als danseres in de show optreden. In 1921 kon ze haar positie verbeteren. Ze werd aangenomen bij de op een na belangrijkste show in New York. Ook bij dit gezelschap hielp Josephine Baker aanvankelijk de sterren bij het aan- en uitkleden, maar ook hier kreeg ze een kans. Haar bescheiden rol viel op. De critici waren zo enthousiast dat Josephine al snel belangrijker rollen kreeg toebedeeld.

Revue Nègre

In 1924 was ze te zien in de Broadway-productie 'Chocolate dandies'. Deze rol leek haar op het lijf geschreven. De pers was laaiend enthousiast. Een jaar later bracht Josephine Baker Parijs in extase. Ze was in de lichtstad te zien in 'La Revue Nègre' van Caroline Dudley. Later werd ze de grote ster van de Folies Bergère, waar ze danste op 'neger'-jazz. Josephine Baker werd het symbool van de wilde jaren twintig, waarin nieuwe maatschappelijke normen werden verkend.

Ziegfeld's Follies

In 1936 keerde Josephine Baker terug naar de Verenigde Staten om te spelen in 'Ziegfeld's Follies', maar ze kwam er al snel achter dat haar landgenoten niet zo tolerant waren als de Europeanen. Ze keerde teleurgesteld terug naar Frankrijk. Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte Josephine betrokken bij het werk van het verzet. Na de oorlog zou ze hiervoor verschillende eerbewijzen ontvangen.

Latere jaren

Na beëindiging van haar revueloopbaan hield Josephine Baker zich vooral bezig met de opvoeding van weeskinderen. In haar slotje in de Dordogne nam zij kinderen op uit alle windstreken van de wereld. Later adopteerde Josephine Baker deze weesjes. In de jaren vijftig keerde ze voor de eerste keer terug naar de Verenigde Staten. Baker weigerde op te treden voor zalen met gescheiden publiek. De discriminatie was nog diep geworteld in haar geboorteland. Bij de Mars op Washington in 1963, waarbij Martin Luther King zijn beroemde toespraak 'I have a dream' uitsprak, sprak ook Josephine Baker: "Ik ben in koninklijke paleizen geweest en bij presidenten thuis. Maar ik kan in Amerika nog geen café binnenlopen om een kop koffie te bestellen. Dat maakt me woedend. En als ik woedend ben, doe ik mijn mond open, dat weten jullie. Dan zal de hele wereld het horen." Na de moord op Martin Luther King in 1968 vroeg zijn weduwe Coretta Scott King haar om leider van de burgerrechtenbeweging te worden. Josephine weigerde, want ze wilde vooral bij haar 'regenboogfamilie' zijn.

Latere jaren

In 1973 bleek de tijd rijp om New York te veroveren. Haar concerten in de Carnegie Hall bleken een schot in de roos. In 1975 vierde Josephine Baker haar gouden jubileum als revuester met een wervelende show in Parijs. Ze overleed twee dagen na de première op 12 april 1975 in Parijs. Men zegt dat ze werd gevonden met een krant in haar hand, waarin een verslag van haar succesvolle laatste optreden stond. Josephine overleed door een hersenbloeding. Ze werd begraven op de Cimetière de Monaco in Monte Carlo. In Kasteel des Milandes in Castelnaud-la-Chapelle, de voormalige woning van Josephine Baker, is een expositie ingericht met wassenbeelden, kleding en voorwerpen die hebben toebehoord aan deze vedette.

Panthéon

Josephine Baker werd op 30 november 2021 als eerste vrouw van kleur bijgezet in het Panthéon in Parijs. Het Panthéon is de plek waar Frankrijk zijn helden eert. Dit gebeurde symbolisch. Het stoffelijk overschot van Baker blijft in Monte Carlo in Monaco. In het Panthéon werd een kist geplaatst met aarde uit de VS, Frankrijk en Monaco. Daarbij werd een grafmonument geplaats. De opname in het Panthéon is een grote eer. Een groep bewonderaars heeft hier jarenlang voor gestreden, waarna president Emmanuel Macron in augustus 2021 besloot om Baker op te nemen in het Panthéon. Josephine Baker wordt in Frankrijk vooral geëerd vanwege haar verzet in de Tweede Wereldoorlog en haar strijd voor gelijkberechtiging.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis

Biografie

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.