Hendrik Petrus Berlage (1856-1934)

Nederlandse architect

De Nederlandse architect Hendrik Petrus Berlage was een groot vernieuwer op bouwkundig gebied. Hij was bovendien een begaafd decoratief kunstenaar, stedenbouwkundige, meubelontwerper en binnenhuisarchitect. Berlage heeft vooral veel gebouwd in Amsterdam en Den Haag. Zijn beroemdste gebouw werd de naar hem vernoemde Beurs van Berlage uit 1903.

Opleiding

Hendrik Petrus Berlage werd op 21 februari 1856 aan de Keizersgracht in Amsterdam geboren als kind van welgestelde, liberale ouders. De familie verhuisde na zijn kinderjaren naar Arnhem, waar hij de hbs bezocht. Hendrik studeerde van 1874 tot 1875 aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten te Amsterdam. Hierna volgde hij een opleiding aan de Bauschule in Zürich, het tegenwoordige Eidgenössische Technische Hochschule Zürich (ETH).

Beurs van Amsterdam

Berlage vestigde zich in 1889 als zelfstandig architect in Amsterdam. Tot zijn eerste opdrachten behoren het winkelpand Focke & Meltzer in de Kalverstraat en het gebouw van de verzekeringsmaatschappij De Nederlanden van 1845 aan het Muntplein. Dankzij deze gebouwen schoof wethouder Willem Treub Berlage naar voren als de architect van de nieuwe Koopmansbeurs in Amsterdam. De Beurs van Berlage (1903) zou zijn beroemdste gebouw blijven. De Beurs van Berlage wordt tegenwoordig gezien als het begin van de Moderne Bouwkunst, waaruit zowel het Nieuwe Bouwen als de Amsterdamse School voortvloeiden. De strakke stijl en functionele bouw van Berlage betekende een radicale breuk met de op vroeger tijden teruggrijpende architectuur uit de negentiende eeuw.

Internationaal

De architect was internationaal georiënteerd: hij studeerde in Zürich, werkte in Frankfurt en maakte reizen naar Duitsland, Italië en de Verenigde Staten. Hendrik Petrus Berlage was de schepper van een bouwstijl met eigen constructie en vormgeving. Details zijn niet alleen zichtbaar, maar worden ook geaccentueerd. Berlage liet zich in zijn ontwerpen sterk leidden door de functie die het gebouw zou vervullen. De stijl speelde een ondergeschikte rol.

Publicaties

Berlage werd niet alleen gewaardeerd om zijn werk, maar ook gewaardeerd om zijn uiteenzettingen met betrekking tot zijn architectonische ideeën. Hij maakte in 1923 een reis naar Nederlands-Indië, waar hij lezingen en bouwadviezen gaf aan Batavia en andere gemeenten.

Ontwerpen

Berlage ontwierp woningbouw, kantoren en villa's en was betrokken bij stadsuitbreidingsplannen, zoals Plan Zuid en het Mercatorplein (1925). Naast gebouwen ontwierp hij meubels, lampen en gebruiksvoorwerpen. Jachthuis Sint-Hubertus werd gebouwd voor het echtpaar Helene Kröller-Müller en Anton Kröller op het landgoed De Hoge Veluwe. In Den Haag bouwde Berlage een prachtig museumgebouw voor het toenmalige Gemeentemuseum, dat tegenwoordig Kunstmuseum wordt genoemd. Berlage heeft de opening in 1935 niet meer meegemaakt.

Overlijden

Berlage trouwde op 28 juli 1887 met Marie Bienfait. Hendrik en Marie kregen drie dochters en een zoon. In 1914 verhuisde het gezin van Amsterdam naar Den Haag. Zij namen hun intrek in het door hemzelf ontworpen huis aan de Violenweg 14. Hendrik Petrus Berlage overleed op 12 augustus 1934 in Den Haag.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis

Biografie

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.