Beurs van Berlage

Beursgebouw op het Damrak

De gemeente Amsterdam schreef in 1884 een prijsvraag uit voor een beurs die zou worden gebouwd op het toen pas gedempte deel aan het Damrak. Het nieuwe beursgebouw diende ter vervanging van de bouwvallige beurs uit 1848 van Jan David Zocher. De bouw van de Beurs van Berlage werd voltooid in 1903. De Beurs van Berlage is een rijksmonument.

Exposities en bijeenkomsten

Als u in Amsterdam vanaf het Centraal Station naar de Dam met het paleis en het Nationale Monument wandelt, ziet u aan uw linker zijde, nadat u de aanlegsteigers voor rondvaartboten bent gepasseerd, het monumentale beursgebouw dat vernoemd werd naar haar architect, Hendrik Petrus Berlage. Het gebouw is tegenwoordig in gebruik als centrum voor exposities, congressen en andere bijeenkomsten.

Financieel centrum

Aan het einde van de twintigste eeuw ontwikkelde Nederland en met name Amsterdam zich tot een belangrijk centrum in de financiële wereld. De basis van dit succes werd gelegd in de negentiende eeuw toen na de industriële revolutie steeds meer behoefte ontstond aan financiering door derden. Hierdoor groeiden banken en werd in toenemende mate een beroep gedaan op de aandelenbeurs, waar aandelen in bedrijven en certificaten van obligatieleningen werden verhandeld. Daarnaast was de beurs de plaats waar goederen en valuta werden verhandeld.

Bouwgeschiedenis

In de tweede helft van de negentiende eeuw ontstond behoefte aan een nieuw beursgebouw. Door de toegenomen handel was de Beurs van Jan David Zocher, op de plek van het huidige warenhuis De Bijenkorf, veel te klein geworden. Op dat moment voldeed de Beurs van Zocher al jaren niet meer. Eigenlijk was men vanaf het begin ontevreden geweest over dit gebouw. In 1884 werd een architectuurprijsvraag uitgeschreven. In de Gemeenteraad kon men het echter niet eens worden.
Amsterdam wilde zo min mogelijk geld uitgeven en er moest lang worden gepraat voordat men besloot tot nieuwbouw. In 1894 ontwikkelde de architect A.W. Weissman in opdracht van de gemeente Amsterdam een plan voor de verbouw van de Beurs van Zocher. Uiteindelijk kreeg Hendrik Berlage in 1896 opdracht om een nieuw beursgebouw te ontwerpen. Voor dit ontwerp gebruikte hij de studie van Weissman als basis voor het ontwerp van zijn gebouw. In februari 1897 werd het ontwerp van Berlage door de Gemeenteraad goedgekeurd. De Beurs werd gebouwd in de periode 1898-1903.

Moderne Bouwkunst

De Beurs van Berlage wordt tegenwoordig gezien als het begin van de Moderne Bouwkunst, waaruit zowel het Nieuwe Bouwen als de Amsterdamse School voortvloeiden. De strakke stijl en functionele bouw van Berlage betekende een radicale breuk met de op vroeger tijden teruggrijpende architectuur uit de negentiende eeuw. De latere Amsterdamse School werd door dit gebouw beïnvloed.
Eerlijkheid wat betreft materiaal en constructie was een belangrijk uitgangspunt voor Hendrik Berlage. Hij noemde dat 'zindelijk denken'. Zowel buiten als binnen werd een grote nadruk gelegd op het tonen van het bouwmateriaal en de constructie. Binnen toont een indrukwekkende fries hoe de mens zich van Adam tot effectenhandelaar ontwikkelde. Ook aan de buitenkant werd het gebouw versierd met vele ornamenten. De vele versieringen zijn niet aan en op het gebouw 'geplakt', maar werden op kundige wijze geïntegreerd in het beursgebouw.

Beursbedrijf verdween

Het beursbedrijf is reeds jaren geleden uit de Beurs van Berlage verdwenen. De effectenhandel speelt zich nu af op beeldschermen. Tegenwoordig wordt het gebouw gebruikt voor concerten en tentoonstellingen. Bovendien is in de Beurs van Berlage een restaurant gevestigd. Het noordelijk gedeelte wordt gebruikt voor repetities van het Nederlands Philharmonisch Orkest.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken wij regelmatig aandacht aan geschiedenis van Amsterdam. Lees Amsterdam: Stadsgeschiedenis in 150 episoden als u uw bezoek aan Amsterdam wilt voorbereiden of meer wilt weten over de geschiedenis van Amsterdam. De Beurs van Berlage komt ook voor in onze uitgave Amsterdam: Stadsgeschiedenis in 150 episoden.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Vervolg uw reis door Amsterdam

Amsterdam Hoofdpagina
Amsterdam A/z

Ruud van Capelleveen schrijft regelmatig een artikel over de rijke geschiedenis van de hoofdstad van Nederland. In dit e-book verzamelde hij 150 verhalen die zijn grote interesse en betrokkenheid tonen. Deze uitgave over Amsterdam bevat 150 episoden uit de rijke geschiedenis van Amsterdam aan de hand van interessante plaatsen en opmerkelijke verhalen. U kunt de geschiedenis van deze prachtige stad en zijn soms eigenwijze inwoners volgen vanaf de middeleeuwen tot in deze tijd.
Amsterdam


In 'Door de Nederlandse geschiedenis' vertelt Ruud van Capelleveen veel over de Nederlandse geschiedenis: over de moordenaar van Willem van Oranje, Balthasar Gerards, over raadpensionaris Johan van Oldenbarnevelt, die met prins Maurits in conflict raakte, over de invloed van koning Lodewijk Napoleon, die door zijn broer Napoleon Bonaparte aangewezen werd om de Franse belangen te dienen als koning over Nederland, over de Slavenhandel van de WIC en andere belangrijke episodes uit onze vaderlandse geschiedenis.
Door de Nederlandse geschiedenis

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.