Hendrik Conscience (1812-1883)
Belgische schrijver
De Belgische schrijver Hendrik Conscience schreef historische en plattelandsromans waarmee hij veel Vlamingen bereikte. Zijn populariteit in Vlaanderen was ongekend. Gekscherend wordt dan ook wel gezegd dat hij het volk leerde lezen. In de twintigste eeuw kwam Conscience in Nederland en België weer in de belangstelling te staan toen Hugo Claus de roman 'De leeuw van Vlaanderen' verfilmde.Opleiding
Hendrik Conscience werd op 3 december 1812 geboren in Antwerpen. Hendrik bracht zijn eerste levensjaren voornamelijk binnenshuis door, omdat hij te ziek was om buiten te spelen. Hendrik Conscience was een leergierige jongeman, die zijn loopbaan begon als hulponderwijzer in enkele privéscholen.Vrijheidsstrijd tegen Nederland
Tijdens de vrijheidsstrijd tegen Nederland deed Hendrik Conscience dienst als vrijwilliger in het leger. Terug in Antwerpen werd hij lid van de rederijkkamer 'de Olijftak' en begon hij te schrijven. Via zijn vriend de kunstschilder Gustaaf Wappers kreeg hij een baan als vertaler bij het provinciale bestuur. Dit vertaalwerk heeft hij slechts korte tijd gedaan. Waarschijnlijk gaf hij deze baan op om meer tijd voor het schrijven over te houden. In dat jaar heeft hij een bezoek gebracht aan koning Leopold I, die hem financiële bijdrage gaf. Conscience maakte in 1838 een studiereis naar Gent, Brugge en Kortrijk als voorbereiding voor de roman waaraan hij werkte. 'De leeuw van Vlaanderen'.Depressie
Het jaar daarop wordt hij depressief, want zijn eerste twee boeken waren niet meteen succesvol en hij wil even weg uit het openbare leven. Via zijn jeugdvriend Karel, ze kenden elkaar uit de tijd dat Hendrik hulponderwijzer was, kreeg hij tijdelijk onderdak bij diens vader Van Geert, die een tuinbouwbedrijf had achter het Antwerpse station op het terrein waar tegenwoordig de Van Geertsstraat en de Ploegstraat liggen. Daar werkte Conscience als klerk en hovenier, maar deze baan was in feite een gunst van dat gezin. Moeder Van Geert had Hendrik al eerder geholpen. Zij had bemiddeld toen hij thuis in Borgerhout met slaande deuren was vertrokken. Zij heeft toen gezorgd dat hij boven een café kon gaan wonen in een oude danszaal.De leeuw van Vlaanderen
In 1838 schreef Hendrik Conscience de later door Hugo Claus verfilmde roman 'De leeuw van Vlaanderen'. In deze roman beschrijft Conscience de Guldensporenslag, die hij als achtergrond gebruikt om de liefdesavonturen te schetsen van Machteld, de dochter van Robrecht III van Bethune met ridder Adolf van Nieuwlandt.Hendrik Conscience werd in 1841 door Gustaaf Wappers benoemd tot griffier van de Antwerpse Academie. Nadat zijn vriend Gustaaf Wappers zijn bestuursbaan in 1853 wegens tegenwerking opgaf en naar Parijs vertrok, nam ook Conscience in 1854 ontslag.
Brussel
In 1857 werd Hendrik Conscience arrondissement-commissaris in Kortrijk. In 1868 verhuisde Conscience naar Brussel, waar hij bewaarder van de Koninklijke Musea voor Schilder- en Beeldhouwkunst, waarmee een geheel van diverse Brusselse musea wordt omschreven, maar in feite werd Conscience conservator van het Wiertz Museum, een klein museum dat helemaal in het teken staat van één persoon, de schilder Antoine Wiertz, die zichzelf zo geweldig achtte dat hij vond dat de Belgische Staat hem een privémuseum verschuldigd was. Conscience kon daar ook wonen want bij dat museum hoorde een woonhuis voor de conservator. Dit museum aan de Vautierstraat 62 in Elsene bestaat nog altijd. Aan de wanden van het Wiertz Museum hangen de kolossale schilderijen van Wiertz aan de wanden van een behoorlijk grote ruimte, met daarnaast nog wat kleinere ruimten voor zijn meer bescheidener werk.Standbeeld voor Vlaamse romancier
In 1883 werd Hendrik Conscience door de stad Antwerpen geëerd met een standbeeld. De onthulling kon hij wegens ziekte niet meemaken. Hendrik Conscience overleed enkele weken later, op 10 september 1883. Zijn lichaam werd met veel luister op het Kielkerkhof in Antwerpen begraven. Na de ruiming van het Kielkerkhof in 1936 verhuisde men de resten van Hendrik Conscience naar de nieuwe begraafplaats Schoonselhof op de grens van de districten Wilrijk en Hoboken. Daar plaatste men ook het monument, waarop de schrijver liggend in een Belgische vlag is voorgesteld met daarvoor een Vlaamse leeuw.Belangrijke boeken van Hendrik Conscience
Hendrik Conscience was een van de belangrijkste Vlaamse romanciers. Zijn populariteit in Vlaanderen was ongekend. Gekscherend wordt dan ook wel gezegd dat hij het volk leerde lezen.Belangrijke boeken van Hendrik Conscience zijn onder meer 'In 't wonderjaer 1566' (1837), 'Hlodwig en Clothildis' (1845), 'Houten Clara' (1850), 'Blinde Roza' (1850), 'Baes Gansendonck' (1850), 'De arme edelman' (1851), 'De grootmoeder' (1853), 'De plaeg der dorpen' (1855), 'De geldduivel' (1856), 'Simon Turchi' (1859), 'Het ijzeren graf' (1860), 'Bella Stock' (1861), 'Het goudland' (1862), 'De burgers van Darlingen' (1869), 'De kerels van Vlaanderen' (1871), 'Eene o te veel' (1872), 'Een stem uit het graf' (1872), 'Everard 't Serclaes' (1874) en 'Eene verwarde zaak' (1874).
(Dit artikel kwam met hulp van Frits Schetsken tot stand)
PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Lees verder: meer geschiedenis
BiografieLeestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip in Nederland bij liefhebbers van geschiedenis.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Geschiedenis Nederland
Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.Leven in de delta
Nederlandse Kastelen
Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.Nederlandse kastelen
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.