Beleg van Leiden

Tachtigjarige Oorlog

De Spanjaarden probeerden de bewoners van Leiden tijdens de Tachtigjarige Oorlog uit te hongeren met een langdurig beleg. Het stadsbestuur was echter op de hoogte van de plannen van de hertog van Alva en kocht grote voorraden levensmiddelen op. Het beleg begon eind oktober 1573.

Beleg

Eind maart 1574 onderbraken de Spanjaarden het beleg, omdat de troepen nodig waren voor de Slag op de Mookerheide. Willem van Oranje waarschuwde dat het beleg hervat zou kunnen worden, maar het stadsbestuur schonk daar geen aandacht aan. In de nacht van 25 op 26 mei 1574 keerde Francisco de Valdez met een Spaans leger terug bij Leiden om het beleg te hervatten. Leiden bleek slecht voorbereid.

Watergeuzen

De Spanjaarden konden hun oude stellingen weer gebruiken. De Leidenaren waren zo overtuigd van hun overwinning dat zij de verschansingen ongemoeid hadden gelaten. Dit tweede beleg eiste een hoge tol: de voedselvoorraden raakten uitgeput en er braken ziekten uit. Veel burgers wilden de stad overgeven aan de Spanjaarden, maar burgemeester Pieter Adriaansz van der Werff en stadssecretaris Jan van Hout wilden niet opgeven. Mogelijk waren zij op de hoogte van de hulp die weldra kwam: de watergeuzen staken in september 1574 de dijken door bij Rotterdam en Capelle aan den IJssel. Het gemeentebestuur zou via een postduif een bericht hebben ontvangen van geuzenleider Louis de Boisot.

Ontzet

Op 17 september 1574 versloegen de geuzen de Spanjaarden bij Zoetermeer. Hierna trokken zij in de richting van Leiden. Ondertussen steeg het water. De Spanjaarden vluchtten uit hun stellingen. In de vroege morgen van 3 oktober 1574 voeren de geuzen over de Vliet Leiden binnen. Zij hadden 'haring en wittebrood' aan boord. Nog elk jaar wordt het ontzet van Leiden gevierd met een herdenkingsdienst in de Pieterskerk en eten de Leidenaren haring en witte brood.

Magdalena Moons

Dichter Willem Bilderdijk hemelde in 1824 de rol van Magdalena Moons tijdens het Beleg van Leiden op. Net op het moment dat de door hongersnood geplaagde burgers zich wilden overgeven, zou Moons de Spaanse legerleider Francisco Valdez verleid hebben om de aanval op de stad nog even uit te stellen.
Magdalena Moons en het Beleg van Leiden

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Door de Nederlandse geschiedenis

'Door de Nederlandse geschiedenis' is een bundeling van de beste artikelen van Ruud van Capelleveen over de geschiedenis van Nederland. Deze auteur toont aan dat geschiedenis buitengewoon verfrissend en boeiend kan zijn.
Door de Nederlandse geschiedenis

Lees verder: meer geschiedenis

Hoofdpagina Geschiedenis
Tachtigjarige Oorlog

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.