Solebay, de strijd op zee in het Rampjaar

Rampjaar

In 1672 werd de Republiek aangevallen door Frankrijk. Ons land dreigde snel onder de voet te worden gelopen. Debacle en mislukking wisselden elkaar af. De Republiek was niet opgewassen tegen het leger van Lodewijk XIV. Meer succes had de marine. Bij de Engelse kust viel de Nederlandse zeemacht de Engelse vloot aan. De kleine vloot van de Republiek onder bevel van admiraal Michiel de Ruyter verraste de vijand en bracht gevoelige schade toe bij Solebay.

Zeeslag bij Solebay

De Slag bij Solebay op 7 juni 1672 was de eerste zeeslag van de Derde Engels-Nederlandse Oorlog. De hertog van York, Jacobus Stuart, de latere koning Jacobus II, wilde de thuishavens van de Republiek blokkeren, zodat de Nederlandse schepen uit de Noordzee zouden worden gehouden. De bemanning van de Britse vloot kreeg echter te kampen met een ziekte. De Engelse bevelhebber stuurde zijn vloot naar Solebay, om de zieken van boord te halen en de schepen te bevoorraden. Michiel de Ruyter maakte gebruik van deze situatie. Ondanks tegenwind, lukte het hem om de oversteek naar Engeland te maken. Met zijn commandanten Adriaen Banckert en Willem Joseph van Ghent beraamde Michiel de Ruyter een gedurfde aanval. De elementen hielpen. Plotseling draaide de wind, zodat Michiel de Ruyter het schip van de Engelse bevelhebber kon aanvallen.

Willem Joseph van Ghent

Een andere admiraal die zich onderscheidde in het Rampjaar was Willem Joseph van Ghent. Hij maakte eerst carrière in het leger. Tijdens de Vierde Noordse Oorlog in 1659 tegen Zweden voerde hij een regiment Walen aan tijdens een landingsoperatie op het eiland Funen. Michiel de Ruyter moet de moed en de vastberadenheid van deze bevelhebber zijn opgevallen. In 1664 werd Van Ghent benoemd tot luitenant-kolonel en gouverneur van de marinebasis Hellevloetsluis. In opdracht van Johan de Witt vormde hij het Regiment de Marine, het onderdeel dat later Korps Mariniers werd genoemd. Willem Joseph van Ghent werd in 1666 bevorderd tot luitenant-admiraal. Vier jaar later was hij betrokken bij een incident. Van Ghent zou de vlag niet hebben gestreken voor een Engels jacht. Dit uitgelokte incident vormde voor Karel II de aanleiding voor de Derde Engelse Oorlog. In deze zeeoorlog zou Van Ghent omkomen.

Dolfijn

Tijdens de Slag bij Solebay vormde Willem Joseph van Ghent met zijn schip de Dolfijn de voorhoede. Hij viel de Franse schepen bij Solebay aan. Zijn vlaggenschip de Dolfijn raakte in gevecht met de voorhoede van admiraal Edward Montagu. De Dolfijn kwam in een benarde situatie terecht. Het schip van Jan van Brakel kwam te hulp, maar het tuigage van De Dolfijn raakte verward met het onder Montagu's bevel staande vlaggenschip Royal James. Willem Joseph van Ghent werd geraakt door een dodelijk salvo. Michiel Kindt schreef in zijn logboek dat Van Ghent "hartstikke dood voorover" viel. Van Ghent werd begraven in Arnhem, maar kreeg later een praalgraf in de Domkerk in Utrecht.

Royal James

Een schip gevuld met teer en explosieven, een brander, zette hierna de Royal James in brand. Duizend Britten kwamen om het leven. Admiraal Montagu sprong van boord. Zijn lichaam spoelde later aan. Het kon worden herkend aan het verschroeide admiraalsuniform.
De Prince Royal, het schip met Jacobus Stuart, raakte stuurloos. Hij stapte over op de St. Michael. Nadat ook dit schip een voltreffer incasseerde, liet hij zijn vlag overbrengen naar de London. Toen de duisternis intrad was de strijd gestreden. De dreiging van een blokkade van de Hollandse havens was afgewend.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Leven in de delta

'Leven in de delta' is een reis door de tijd en door Nederland. De teksten en de vele foto's verduidelijken veel.
U komt veel te weten door het lezen van 'Leven in de delta'. Ruud van Capelleveen heeft veel geschreven over kastelen, de ontwikkeling van de spoorwegen in Nederland en de Tweede Wereldoorlog. Ook deze onderwerpen zijn goed vertegenwoordigd in 'Leven in de delta'.
Leven in de delta

Lees verder: meer geschiedenis

Hoofdpagina Geschiedenis

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.