Traktaat van Venlo 1543

Gelderse Oorlogen

Het Traktaat van Venlo op 7 september 1543 betekende het einde van het hertogdom Gelre. Hertog Willem V van Kleef en Gulik moest zijn aanspraken op Gelre definitief opgeven. Het traktaat of het verdrag van Venlo maakte een einde aan de Gelderse Oorlogen die in 1502 waren begonnen tussen de Habsburgers en Karel van Gelre.

Karel van Gelre

Karel van Gelre (1467-1538) was als kind uit Nijmegen meegenomen, toen de Bourgondische troepen de stad veroverden. Hij groeide daardoor op aan het Bourgondische hof. Hij vocht daardoor in het leger van Maximiliaan van Oostenrijk tegen de opstandige Vlaamse steden. Tijdens een oorlog tegen de Fransen werd hij gevangen genomen. Door zijn tijd aan het Franse hof werd hij een felle tegenstander van de Bourgondiërs. De dood van Karel de Stoute in 1477 betekende het einde van het Bourgondische bestuur in Gelre.

Maarten van Rossum

Karel werd in 1492 vrijgekocht uit Franse gevangenschap, zodat hij het bestuur over het hertogdom Gelre kon aanvaarden. De Gelderse Oorlogen begon in 1502. In deze oorlogen vochten de hertogen Karel van Gelre en later Willem V van Kleef met Franse hulp tegen Karel V. Karel van Gelre werd gesteund door zijn voortreffelijke veldheer Maarten van Rossum en kon mede hierdoor de zelfstandigheid van Gelre lang behouden. Hij maakte bovendien handig gebruik van diplomatieke slimmigheidjes. Hij was sluw en kende zijn tegenstanders goed. Hij wist wanneer hij toe moest geven en wanneer hij weer iets kon pakken. Hierdoor kon het kleine Gelre lang standhouden tegen het machtige Bourgondië.

Willem V van Kleef

Karel van Gelre werd in 1538 opgevolgd door Willem V van Kleef (1516-1592). Willem V was de zoon van hertog Johan III van Kleef. Om zijn heerschappij zeker te stellen trouwde hij in 1541 met Johanna van Albret. Zij was een nicht van de Franse koning. Willem V van Kleef zorgde ook voor een band met het Engelse koningshuis. Zijn zus Anna van Kleef trad in het huwelijk met koning Hendrik VIII, maar dit huwelijk duurde niet lang. Zij stemde toe in nietigverklaring en voorkwam daarmee dat ze onthoofd werd. Willem V van Kleef kon echter niet lang stand houden tegen Karel V. Hij werd op 7 september 1543 gedwongen tot het tekenen van het Traktaat van Venlo.

Keerpunt

Willem V van Kleef bezegelde daarmee het lot van Gelre. Het verdrag betekende een keerpunt in de staatkundige geschiedenis van de Nederlanden. Het hertogdom Gelre en het graafschap Zutphen werden door de Habsburgse keizer Karel V aan zijn rijk toegevoegd. Gelre werd een van de Zeventien Provinciën. Al snel maakte Gelre kennis met de lange arm van de centrale regering van Karel V in Brussel.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Door de Nederlandse Geschiedenis en Leven in de delta als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer geschiedenis

Hoofdpagina Geschiedenis

Leven in de delta is een aantrekkelijke geschiedenisbundel en een reis door de tijd en door Nederland. U ziet Nederland door de ogen van een liefhebber van geschiedenis: beleef het verleden van ons land aan de hand van opzienbarende feiten en mooie verhalen.
Leven in de delta


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Nederlandse kastelen

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.