Landgoed en Huis De Bijvanck in Beek in het Montferland
Tekst: Ben Hendriks
Kastelenkenner en auteur van Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats en Kastelen in Nederland
Kastelenkenner en auteur van Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats en Kastelen in Nederland
Natuurmonumenten
Foto Ben Hendriks: De Bijvanck, maart 2003
In 1984 kocht de Vereniging Natuurmonumenten het grote bosgebied, waarvan het landgoed De Bijvanck, ook geschreven als Byvanck, tot dan toe jarenlang deel had uitgemaakt. Het nu veel kleinere landgoed De Bijvanck zelf bleef, met de directe omgeving, in eigendom bij de 'Stichting tot Instandhouding van de goederen en rechten van het huis Bergh'. Het kasteel Bergh, meestal aangeduid als Huis Bergh, ligt slechts enkele kilometers verder naar het zuidoosten, evenals de Bijvanck, dicht tegen de Duitse grens aangevleid.Bosgebied
Het bosgebied rond het huis De Bijvanck is wel geen zeldzaamheid in Nederland, maar toch in zekere zin uniek. De bossen zijn namelijk aangelegd op kleigrond. Dit in tegenstelling tot de meeste bossen in Nederland, die in zandgrond wortelen. De natuurwetenschappelijke waarde van het landgoed wordt daarom hoog gewaardeerd. Er staan veel bijzondere bomen op het landgoed en er zijn prachtige lanen. De bodem is er erg vochtig en vertoont daardoor een bijzondere vegetatie. Op het bosterrein ligt, ten westen van het huis De Bijvanck, een merkwaardig terreingedeelte, waarop in de middeleeuwen wellicht de voorganger van het huidige huis heeft gestaan, want De Bijvanck moet al uit de veertiende eeuw dateren. Het moet een middeleeuwse burcht zijn geweest, waar nu niets meer van over is en waar ook niet zoveel over bekend is.Geschiedenis
De geschiedenis van het huis kenmerkt zich door bijzondere en prachtige namen van bewoners en eigenaren. Sinds de middeleeuwen heeft De Bijvanck overigens vele eigenaren gekend. Zo treffen we in 1616 Elisabeth van den Loe aan, die gehuwd was met Peter van Oldenbockum. De erfgename van hun dochter Gertrud was Margriet Gertruid Maria van Bernzau, gravin van Schellart, douairière Van Huchtenbroek. Die liet De Bijvanck op haar beurt na aan haar dochter Elisabeth Henriëtte Maria gravin van Schellart Obbendorf; zij was de echtgenote van Johan Willem Adriaan, markies van en tot Hoensbroek. Een achterkleinzoon verkocht De Bijvanck aan mr. Hoevel.Hoevel
Deze Hoevel moet een bijzonder goede baan hebben gehad of hij moet uit een gefortuneerde familie afkomstig zijn geweest. Hij was rentmeester van het Huis Bergh en kocht, behalve De Bijvanck nog andere riddermatige huizen in deze streek. Van mr. Hoevel kwam De Bijvanck door vererving via een dochter en na een boedelscheiding aan een kleindochter, die huwde met een Michiels van Kessenich. Zij deed het huis over aan haar broer Oswald Peter, baron van der Renne, die met Carolien Freiin van Hornstein trouwde. Hun dochter huwde in 1882 met Maximiliaan Freiherr Lochner von Hüttenbach. De laatste particuliere eigenaar in deze rij van imposante namen was ten slotte jonkheer E. van Nispen tot Sevenaer. Zijn familie verkocht De Bijvanck in 1980 aan de stichting met de lange naam van Huis Bergh.Idyllisch gelegen
Foto: De Bijvanck in 1935
Al deze namen passen uitstekend bij het landgoed De Bijvanck. Want het is een idyllisch gelegen en toch enigszins statig landgoed, nu gelegen temidden van de bossen van Natuurmonumenten. In de naaste omgeving van het huis staan prachtige solitaire bomen, die het huis en de grote weide daarvoor omzomen. Een oase van rust, die een wandeling er naar toe alleszins de moeite waard maakt.Indeling
De ingang van de oprijlaan naar het huis wordt gemarkeerd door twee grote gemetselde pilaren, elk voorzien van een wat onbestemd medaillon. Het huidige huis dateert uit de achttiende eeuw; het is een eenvoudig huis, gebouwd in een L-vorm, dat aan beide zijden een aanbouw heeft; aan de linkerkant zien we een schuurgedeelte, aan de rechterzijde een erkerpartij. Het dak wordt gesierd door een fraaie, open dakruiter.Ligging
Foto Ben Hendriks: De Bijvanck, maart 2003
De Bijvanck ligt westelijk van het dorp Beek in de hoek, die wordt gevormd door de snelweg Arnhem-Oberhausen (A12-E36) en de weg van Babberich, die uitkomt op de weg van Didam naar Beek. Het natuurgebied is alleen te bereiken via een parallelweg, die naast de weg Didam-Beek loopt. Vanaf deze weg leidt een laan het bosgebied binnen. Aan het eind van deze laan wordt De Bijvanck, rechts van de weg, plotseling en overweldigend zichtbaar, zoals het op de grens van een grote, met gras begroeide vlakte tegen de bosrand ligt. Aan het einde van de laan staan de pilaren, die de ingang van de oprijlaan van het huis markeren. Huis De Bijvanck wordt bewoond en is om die reden niet te bezichtigen.PS
Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. Huis De Bijvanck in het Montferland komt ook voor in de door Ben Hendriks geschreven uitgave Kastelen in Nederland.Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail
Kastelen in Nederland
Over elk kasteel in Nederland kan Ben Hendriks een bijzonder verhaal vertellen. De meeste kastelen hebben een bijzondere bouwgeschiedenis of werden bewoond door een markante edelman. Zo beschrijft Ben Hendriks in zijn artikel over het verdwenen kasteel in de gemeente Bronckhorst over de heren van Bronkhorst en worden de graven en hertogen van Gelre genoemd bij de beschrijving van kasteel Rosendael.Kastelen in Nederland
Literatuur
Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie
Kastelen NederlandLeestip
Een informatieve gratis nieuwsbrief over geschiedenis. Interessante verhalen over Historische Plaatsen, Kastelen, Royalty, WO2 en Wetenschap.
Al twintig jaar een begrip in Nederland bij liefhebbers van geschiedenis.
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Mis niets ...
Neem nu een abonnement op onze
Gratis Nieuwsbrief
Kastelen in Gelderland
In de grootste provincie van Nederland, Gelderland, staat een groot aantal kastelen en adellijke huizen. Deze kastelen zijn nauw verbonden met de Gelderse geschiedenis. Opvallend is ook de grote verscheidenheid. U wordt daar uitvoerig over geïnformeerd in Kastelen in Gelderland. In deze uitgave staan 150 interessante kastelen en landhuizen.Kastelen in Gelderland
Kasteelgeschiedenis
Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.Kastelen: Van motte tot buitenplaats
Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.