Kasteel Bronckhorst bij Grave

Emmaus

Enkele kilometers ten westen van het centrum van het Brabantse stadje Grave, in het plaatsje Velp (N.B.), liggen twee kloostergebouwen. Ze liggen op een goede plaats. Het is hier een verstilde wereld; de kloosters kijken naar het noorden uit over bouw- en weilanden in de richting van de Maasdijk. De stilte wordt hier alleen verstoord door een boer, die met zijn trekker het land omploegt. Het meest westelijke klooster, het klooster Emmaus, werd gesticht in 1645 door de kapucijnen. Nog steeds wordt het klooster door kapucijnen bewoond.

Redemptoristenklooster

Enkele honderden meters oostelijk in de richting Grave, net voorbij de 10e-eeuwse St. Vincentiuskerk, begint de ommuring van het andere kloostercomplex. Hier werd in 1858 een klooster gesticht op de fundamenten van een kasteel. Dit redemptoristenklooster was een vrouwenklooster. De vrouwen die in dit klooster verbleven mochten geen direct contact met de buitenwereld hebben. Dit contact moest worden verzorgd door zogenaamde 'buitenmeisjes'. Dit klooster is niet meer in functie want het kloosterbestaan eindigde hier in 1993. Het kloostercomplex werd verkocht aan de Stichting de Binckhof. Er is nu in het oude kloostercomplex een instituut voor mensen met een handicap ondergebracht.

Bronckhorst

Het vroegere kasteel De Bronckhorst werd tot op de fundamenten gesloopt om de bouw van het klooster mogelijk te maken. In enkele muren en in de kelders zijn echter nog resten van het vroegere kasteel aanwezig. Kasteel Bronckhorst wordt in de vijftiende eeuw genoemd als een bezit van Gijsbert, van Bronckhorst, heer van Batenburg en Anholt. Het Gelderse kasteel Batenburg ligt 10 km stroomafwaarts van Grave aan de Maas. Gijsbert verkocht kasteel Bronckhorst aan een juweliersechtpaar uit Nijmegen, die het al weer snel doorverkochten. Bronckhorst kende daarna verscheidene eigenaren. In 1549 werd het kasteel het eigendom van jonkheer Willem van IJsselstein. Na een eeuw werd de familie Van der Gheest eigenaar.

C.M.E. van Rijckevorssel

Uit een akte uit het eind van de achttiende eeuw weten we dat het kasteel binnen haar grachten lag en dat er op het kasteelterrein verscheidene bijgebouwen, schuren en stallen, stonden. Na de familie Van der Gheest komt het kasteel weer in verscheidene handen, maar in 1852 wordt het einde van het kasteel ingeluid. Een rector in Grave koopt de Bronckhorst en doet het kasteel in 1858 over aan de redemptoriste C.M.E. van Rijckevorssel. Ten behoeve van het te bouwen klooster verdwijnen eerst de ophaalbrug en de koepel van het kasteel. Later worden nog meer delen van het kasteel gesloopt en de resten, waar onder de fundamenten, worden opgenomen in de kloostergebouwen. Van het middeleeuwse kasteel is dus niets meer te zien.

Afbeeldingen

In het artikel van Mosmans in het tijdschrift 'Taxandria' van 1938 werd de afbeelding van een schilderij van Frits van Putten uit 1904 afgebeeld. Van Putten zou de toestand hebben getekend voordat de gracht gedempt werd en de ophaalbrug gesloopt. Dat moet dus omstreeks 1860 zijn geweest. Het huis hierop is geen middeleeuws kasteel meer, maar zal een nieuwbouw geweest zijn, die het oude kasteel heeft vervangen, want in 1675 heeft de topografische tekenaar Josua de Grave het kasteel als ruïne afgebeeld. Abraham Rademaker maakte waarschijnlijk hiervan een afbeelding, die de resten toont van kasteel Bronckhorst bij Grave. We kunnen het kasteel dus niet meer bewonderen, maar krijgen door de afbeeldingen toch enigszins een idee hoe het kasteel er in vroegere tijden zal hebben uitgezien.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Literatuur

A.G.J. Mosmans, Het adellijk goed Bronckhorst te Velp (N.-Br.); in; Taxandria, tijdschrift voor Noorbrabantsche geschiedenis en volkskunde, 45e jrg,1938; met aanvullingen van F.E. van der Staay en J.v.d.M.

Oirschot, Anton van; Middeleeuwse kastelen van Noord-Brabant, Rijswijk, Uitgeverij Elmar, 1981.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.