Kasteel IJsselstein

Anna van Buren

Anna van Buren, uit het geslacht van Egmont, werd in 1551 de vrouw van Willem van Oranje, de Vader des Vaderlands. Hij stond ook bekend als Willem de Zwijger. Door dit huwelijk kwam de heerlijkheid IJsselstein met het kasteel van IJsselstein in handen van de Oranjes. Nog steeds draagt onze vorstin als een van haar titels die van 'Barones van IJsselstein'. Het is een van de vele titels, die bij de opsomming van de koninklijke titels onderduiken in de term 'enz., enz., enz.'.
De Oranjes bleven eigenaar van het kasteel van IJsselstein tot het door een Franse resolutie in 1795 werd geconfisqueerd. Met de grondwet van 1814 werd de voormalige heerlijkheid, die een baronie was, als gewone gemeente ingedeeld bij de provincie Utrecht.

Middeleeuwen

Het kasteel van IJsselstein was vroeger een groot kasteel dat uit de middeleeuwen stamt. Tot de verwoesting in 1417 had IJsselstein een meerhoekige vorm met een grootste doorsnede van 53 meter. Wanneer het deze vorm kreeg is niet precies bekend; het is zelfs niet bekend wanneer IJsselstein werd gebouwd. In het midden van de dertiende eeuw duikt het op in de geschiedenis. Het heeft een belangrijk rol gespeeld in de vaderlandse geschiedenis.

Heren van IJsselstein

In 1291 overleed de toenmalige heer van IJsselstein. Hij liet het kasteel na aan zijn oudste zoon Gijsbrecht en kasteel Benschop vermaakte hij aan zijn jongste zoon Arend. Deze Arend speelde een belangrijke rol in de samenzwering die ten slotte leidde tot de moord op Floris V van Holland. Toen deze Arend met zijn mannen op kasteel Kronenburg werd belegerd was het zijn broer, de heer van IJsselstein, die de belegering leidde. Arend werd na de belegering gespaard en Gijsbrecht bracht hem in veiligheid.

Maximilaan van Egmond

Een erfdochter bracht het kasteel IJsselstein in handen van de Egmondfamilie. In 1417 werd het kasteel vrijwel geheel geslecht, maar het verrees als nooit tevoren. De oorspronkelijk vijfkante indeling werd na de herbouw doorbroken door vleugels die buiten de oude ring uitstaken. De laatste mannelijke bezitter is Maximilaan van Egmond. Toen hij ziek terugkwam van een reis naar Engeland constateerde zijn lijfarts dat hij een ernstige aandoening had opgelopen en nog slechts enkele uren te leven had. Maximilaan van Egmond hees zich daarop in zijn wapenrusting en verscheen voor zijn mensen, die in de ridderzaal bijeen gekomen waren. Hij hield een korte toespraak. Maximilaan nam daarna een forse slok wijn, strompelde in de richting van zijn bed, maar hij bereikte het niet meer. Een keiharde ridder, die zijn mannen een voorbeeld gaf hoe een ridder zich te gedragen had.

Sloop

Tot de Franse omwenteling bleef kasteel IJsselstein, als vermeld, in het bezit van de Oranjes. In 1887 werd het kasteel voor de sloop verkocht. Met veel moeite wisten historisch geïnteresseerden de traptoren te redden, maar de rest werd rigoureus gesloopt. Ook nu nog staat dit laatste deel van het eens zo trotse slot overeind, een herinnering aan een veelbewogen periode van IJsselstein. Het is een fraaie toren, waarvan de baksteenlagen worden afgewisseld door speklagen. De hoeken van de toren zijn voorzien van natuurstenen blokken. De traptoren bevat niet meer dan een spiltrap. Om de zes treden is een bordesje aangebracht. De trap leidt naar een kamer, boven in de toren.

Ligging

De toren van kasteel IJsselstein staat aan de noordwestzijde van het centrum van het gelijknamige stadje IJsselstein. Het kasteel ligt drie kilometer ten zuiden van het knooppunt Oudenrijn, ten westen van de A2. De restanten van kasteel IJsselstein kunnen alleen in de zomermaanden door het publiek worden bezichtigd.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. Kasteel IJsselstein komt ook voor in Kastelen in Nederland.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Kastelen in Nederland

Met de serie 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel.
Kastelen in Nederland

Literatuur

Ir. J.D.M. Bardet, Kastelenboek provincie Utrecht, Bussum, 1975 (5e dr.).

Udo J. Buys, In de voetsporen van de Oranje, Haarlem, 1981.

Drs. B. Olde Meierink e.a. (red.), Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht, Utrecht, 1995.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats


Met 'Kastelen in Nederland' laten wij u genieten van de rijkdom van onze vaderlandse geschiedenis en in het bijzonder van de prachtigste en interessantste kastelen en huizen in Nederland.
Dankzij de vele illustraties is de uitgave 'Kastelen in Nederland' ook een kijkspel. Hierdoor krijgt u niet alleen een goede indruk hoe het kasteel in het Nederlandse landschap staat, maar wordt u ook geattendeerd op de uiterlijke bouwkundige bijzonderheden.
Kastelen in Nederland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.