Huis de Zwaluwenburg in 't Harde

Stichting het Geldersch Landschap

Het park van het landoed De Zwaluwenburg, dat ruim tweehonderd hectare omvat, is nu eigendom van de Stichting het Geldersch Landschap. Het huis, waarbij het landgoed vroeger hoorde, is nog steeds in particuliere handen, nu van de familie Heusdens. Er bestaat een goede samenwerking tussen deze familie en het Geldersch Landschap, waardoor het huis en het landgoed als één geheel op de bezoeker overkomen.

Bezichtiging

Nog niet zo lang gelden werden de leden van de Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen - een stichting die zeer nauw samenwerkt met de Stichting het Geldersch Landschap - royaal op het huis de Zwaluwenburg en op het landgoed ontvangen, waarbij leden van de familie Heusdens bereid waren uitvoerig toelichting te geven op vragen ten aanzien van het huis en de directe omgeving. De leden van de kastelenstichting hadden vrij toegang tot vele kamers in het huis.

Rechthoekig omgracht terrein

Het huis staat op een rechthoekig omgracht terrein, dat via een brug toegankelijk is. Aan beide zijde van het huis staan bijgebouwen, die met lage, in een kwartcirkel gebouwde verbindingen, met het huis verbonden zijn. Hierdoor krijgt de voorzijde van het huis een indrukwekkend uiterlijk, vooral ook door de strakke gemetselde gevelvlakken. Het middengedeelte van de voorgevel springt iets uit de gevel en wordt gedekt door een gebogen daklijst. Onder deze daklijst is een familiewapen aangebracht. Het zijn de wapens van de families van Reigersberg Versluys en van Mollerus met het jaartal 1728. Deze families waren destijds eigenaren van het landgoed de Zwaluwenburg.

Zwaluwenburg in 2003

De indeling van het gebouw

De laag gebouwde delen, die de bijgebouwen met het huis verbinden zijn niet helemaal wat ze lijken. Aan de rechterzijde van het hoofdgebouw is deze verbinding niet meer dan een muur, waarin een poort toegang geeft tot de tuin daarachter. De hierin aangebrachte vensters, zijn blinde vensters, waardoor deze muur een gelijkvormigheid heeft gekregen met de verbinding aan de andere zijde van het huis. Daar is een overdekte gang aanwezig, die het mogelijk maakt binnendoor van het huis naar de keuken in het links van het huis gelegen bijgebouw te komen. Het aanzien lijkt op die het huis De Voorst bij Zutphen. Achter en opzij van het huis liggen enkele tuinen, waarvan een groot deel vanaf het terras aan de achterzijde van het huis goed zichtbaar is.

Aanpassingen

Het huidige huis ontstond in de achttiende eeuw. In later tijd werden nog een aantal aanpassingen verricht, waarbij het interieur van het huis onder meer werd verfraaid met Lodewijk XV-stucwerk.

Veertiende eeuw

Het huis wordt al genoemd in het begin van de veertiende eeuw en is dan in het bezit van een familie van Wijnbergen. Het werd in die tijd dan ook Wijnbergen genoemd. In 1582 trouwde de burgemeester van Harderwijk, Rutger van Haersolte, met de erfdochter van de familie van Wijnbergen, Johanna. Daardoor kwam het huis in de familie van Haersolte en bleef daarin gedurende ruim twee eeuwen. Daarna komt het landgoed achtereenvolgens in handen van verschillende families.

Geldersch Landschap

Na de Tweede Wereldoorlog waren er plannen voor een verpleeginrichting, die echter door de overheid niet werden gehonoreerd. Het landgoed kwam toen in handen van het Geldersch Landschap en het huis werd het eigendom van het artsenechtpaar, de familie Heusdens-van Wiersum. Er werd ook daadwerkelijk een praktijk uitgeoefend. Op een deur in één van de bijgebouwen kan men nog het opschrift 'wachtkamer' aantreffen.

Achtergevel Zwaluwenburg

Heusdens-van Wiersum

Het echtpaar van Heusdens-van Wiersum heeft veel gedaan ter ondersteuning van kunstenaars. Er worden veelvuldig tentoonstellingen gehouden, die de Zwaluwenburg bekend heeft gemaakt in het gehele land.

Landgoed de Zwaluwenberg

Hoewel het landgoed de Zwaluwenberg een grote landschappelijke verscheidenheid kent, heeft het landgoed erg veel lange, rechte lanen, zodat het verrassingselement wat minder vaak aanwezig is, dan men wellicht zou denken. Die verrassing is er wel als men vanuit de lanen het huis ziet liggen en men vrij plotseling in de open ruimte komt voor de brug, die naar het omgrachte deel van het landgoed, direct rond het huis, leidt.

Ligging en toegankelijkheid

De Zwaluwenburg is in het algemeen niet toegankelijk omdat het particulier wordt bewoond. Alleen tijdens tentoonstellingen is een deel van het huis te bezichtigen. Het landgoed is wel voor fietser en wandelaars opengesteld. Het landgoed ligt tussen Oostendorp bij Elburg en 't Harde dat ook tot de gemeente Elburg behoort. Aan de Eperweg, die het beste vanaf de Zuiderzeestraatweg bij Oostendorp kan worden ingeslagen, treft men na ruim één kilometer aan de linkerhand een parkeerplaats aan; van daar leidt een van de lanen direct naar het huis.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen. Huis de Zwaluwenburg komt ook voor in onze uitgave Kastelen in Nederland 7.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Literatuur

Drs. Heimerick Tromp en Drs. Toïta Henry-Buitenhuis, Historische buitenplaatsen in particulier bezit, Utrecht, 1991.

Mooi Gelderland, Handboek Geldersch Landschap, Geldersche Kasteelen, Arnhem, 2003.

Eigen documentatie.

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Kastelen Nederland

In de grootste provincie van Nederland, Gelderland, staat een groot aantal kastelen en adellijke huizen. Deze kastelen zijn nauw verbonden met de Gelderse geschiedenis. Opvallend is ook de grote verscheidenheid. U wordt daar uitvoerig over geïnformeerd in Kastelen in Gelderland. In deze uitgave staan 150 interessante kastelen en landhuizen.
Kastelen in Gelderland


Met 'Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats' heeft Ben Hendriks een zeer toegankelijke studie geschreven over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.
Kastelen: Van motte tot buitenplaats

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.