Kleine Burgenkunde

Duits boek over kastelen

In 2011 verscheen bij de Uitgeverij Regionalia Verlag GmbH in Euskirchen het boek 'Kleine Burgenkunde' (ISBN 978-3-939722-39-7). Het boek werd geschreven door Michael Losse, een uitnemend kenner van Duitse kastelen.

Ouderwets

Als je het boek voor de eerste maal inkijkt, lijkt het wat ouderwets, want alle illustraties zijn uitgevoerd in zwart/wit, Het zijn meestal reproducties van laatmiddeleeuwse prenten en platen uit bij voorbeeld de topografische werken van Merian. Deze afbeeldingen zijn bewust gekozen, omdat deze de oorspronkelijke middeleeuwse kastelen beter tonen dan moderne, gekleurde afbeeldingen; op moderne afbeeldingen vertonen de kastelen te veel veranderingen, die in de laatste eeuwen zijn aangebracht.

Historicus en onderzoeker

De auteur is zeer bekend op zijn gebied. Hij is (kunst)historicus en onderzoeker van kastelen- en vestingbouw en tegenwoordig adviseur van vele instellingen, waar onder de Duitse Kastelenvereniging (Deutsche Burgen Vereinigung, DBV). Hij heeft verscheidene publicaties op zijn naam staan. Hij werkte ook mee aan het woordenboek 'Wörterbuch der Burgen, Schlösser und Festungen', dat in 2004 werd uitgegeven door enkele auteurs, samen met de Deutsche Burgenvereingung e.V.
De 'Kleine Burgenkunde' werd geschreven volgens de jongste opvattingen met betrekking tot de ontwikkeling van kastelen. Enkele van de meest opvallende nieuwe inzichten betreffen de (ring)walburgen. Vele uit de achtste tot de tiende eeuw daterende walburgen zijn zeker, volgens de auteur, als 'Burg' (burcht, kasteel) te beschouwen. Vaak waren de hout/aarde versterkingen gestabiliseerd door houten posten of steenconstructies. Maar er zijn meer kenmerken, die er op wijzen dat walburgen vaak meer waren dan eenvoudige vluchtburgen.

Inhoud en bijzonderheden

Een tweede bijzonderheid is het cliché van de ridderburcht. De romantiek wordt terzijde geschoven. Edele ridders en dappere krijgers zijn doorgaans hardnekkige clichés, die veelal niet realistisch zijn. De schrijver van het boek geeft de voorkeur om de eerste kastelen adelsburchten te noemen.
Behalve middeleeuwse burchtenbouw behandelt het boek ook beknopt de volgende onderwerpen:

vormen van middeleeuwse burchten, ingedeeld naar topografische en architectonische typen, en een indeling naar functionele typen, zoals pfaltsen, residenties, landsburchten, enz..

de motte, als topografisch en architectonische type.

bouwelementen van middeleeuwse burchten

interieur, de omgeving van kastelen en de verzorging.

De auteur besteedt ook enige aandacht aan het leven van alledag in een kasteel en de strijd, het beleg en de verdediging van kastelen.
Het laatste hoofdstuk behandelt de kastelenromantiek gedurende de laatste twee eeuwen.
Het boek besluit onder meer met een literatuurlijst, de herkomst van de afbeeldingen en een zakelijk register.

Interessante inzichten

In kort bestek vindt de geïnteresseerde kastelenliefhebber in het boek een veelheid aan gegevens, waarin de nieuwste inzichten in de ontwikkeling van de kastelen, voornamelijk in het Duitssprekende deel van Europa, zijn verwerkt. Wel in zeer kort bestek, want van nog geen 130 pagina's moeten uiteraard geen wonderen worden verwacht. De auteur is er niettemin goed in geslaagd zijn denkbeelden op de lezer over te brengen. Bij het beschrijven van de verschillende typen en vormen van kastelen noemt de auteur steeds voorbeelden, zelfs uit het Middellandse Zeegebied. Slechts één maal wordt een Nederlands kasteel genoemd en wel het Binnenhof-complex in Den Haag, omdat deze residentie, naast vele andere in Europa, volgens de auteur in de middeleeuwen een 'middelpuntsfunctie' heeft gehad.
Het is de moeite waard kennis te nemen van de inzichten, die door Michael Losse in zijn 'Kleine Burgenkunde' werden vastgelegd.

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief schenken we veel aandacht aan kastelen. Lees Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats als u meer wilt weten over de geschiedenis van Nederlandse kastelen en het leven op kastelen door de eeuwen heen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder over kastelen: meer kasteelinformatie

Nederlandse Kastelen
Literatuur over kastelen
Nederlandse kastelen: van motte tot buitenplaats

Als u door Duitsland reist zal u direct opvallen dat er zoveel interessante kastelen staan. In de middeleeuwen bouwden de vorsten vooral langs rivieren en beken sterke burchten om hun gebied en bezit te verdedigen tegen indringers en plunderaars. De verdedigende functie van het kasteel veranderde in de late middeleeuwen na de uitvinding van het buskruit. Met artillerie konden de soms metersdikke muren van een kasteel nu vrij gemakkelijk kapotgeschoten worden.
Bekijk: Kastelen in Duitsland


In 'Duitsland: Geschiedenis en wetenswaardigheden' verzamelde Ruud van Capelleveen 150 verhalen die blijk geven van zijn fascinatie voor Duitsland. De onderwerpen in deze uitgave gaan over de geschiedenis van onze oosterburen. Duitsland was eeuwenlang een lappendeken van staatjes en koninkrijkjes. Niet veel Nederlanders weten dat Duitsland pas in 1871 door Otto von Bismarck tot een eenheid werd gesmeed. In deze uitgave staan 150 interessante en fraai geïllustreerde verhalen met wetenswaardigheden over de geschiedenis van Duitsland.
Duitsland

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.